Εξωση των καναλιών από τα δικαστήρια
* Από τότε που εμφανίστηκε η ιδιωτική τηλεόραση, οι βραδινές ειδήσεις έγιναν και στην Κύπρο αστυνομικά δελτία. Οι αστυνομικοί συντάκτες έχουν κατά παράδοση καλές σχέσεις με την αστυνομία, η οποία συχνά τους ενημερώνει, εκ των προτέρων για κάθε επιχείρηση που θα κάνει. Κι αν δεν τους ενημερώσει μπαίνουν οι ίδιοι στις συχνότητες των ασυρμάτων, υποκλέπτουν τις συνδιαλέξεις μεταξύ περιπολικών και αρχηγείου και έχουν από πρώτο χέρι πληροφόρηση. Η αστυνομία δεν αντιδρά όταν οι δημοσιογράφοι μπλέκονται στα πόδια τους. Αντιθέτως, δείχνει να το ευχαριστιέται κιόλας, πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό προβάλλεται το έργο της. Ετσι, οι αστυνομικές επιχειρήσεις και οι συλλήψεις υπόπτων αποτελούν την πρώτη ύλη για τα σίριαλ που προβάλλονται στα βραδινά δελτία ειδήσεων.
* Το πιο ελκυστικό σκηνικό που χρησιμοποιούν τα κανάλια για να στήνουν τις ιστορίες τους είναι οι περίβολοι των δικαστηρίων κατά την προσαγωγή υπόπτων προς έκδοση διαταγμάτων κράτησής τους. Ευτυχώς στην Κύπρο είναι σε ισχύ νομοθεσία από την εποχή της αποικιοκρατίας, η οποία απαγορεύει τη λήψη φωτογραφιών ή την κινηματογράφηση σκηνών μέσα στις αίθουσες των δικαστηρίων. Εξω όμως από τις δικαστικές αίθουσες γίνεται χαμός.
* Χιλιάδες άτομα συλλαμβάνονται κάθε χρόνο ως ύποπτοι για εγκληματικές ενέργειες και προσάγονται στα δικαστήρια. Η αστυνομία εκδίδει ανακοινωθέντα και ενημερώνει σχετικά τα ΜΜΕ, προσθέτοντας μάλιστα στο όνομά τους και το παρατσούκλι τους. Ετσι, ακούμε στις ειδήσεις τους εκφωνητές να αναφέρονται με κάθε σοβαρότητα στη σύλληψη του τάδε τάδε, άλλως Αλ Καπόνε, άλλως κατσικοκλέφτη, άλλως μαστούρα κ.ο.κ. Από τους υπόπτους που συλλαμβάνονται, μόνο ένα ποσοστό, μικρότερο του 3%, παραπέμπεται τελικά στη Δικαιοσύνη. Οι υπόλοιποι αφήνονται ελεύθεροι σε μερικές μέρες, διότι τίποτε δεν προκύπτει εναντίον τους. Ομως επειδή η απαλλαγή, σύμφωνα με τα κριτήρια των καναλιών, δεν έχει καμία ειδησεογραφική αξία, αγνοείται. Κι αυτό που παραμένει στη συνείδηση του κόσμου είναι η αρχική εντύπωση του... «άλλως εγκληματία».
* Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πολύ πρόσφατη περίπτωση ενός 65χρονου, ο οποίος παρουσιάστηκε από την αστυνομία στο δικαστήριο και ζητήθηκε η κράτησή του, ως υπόπτου για το βιασμό μιας Φιλιππινέζας οικιακής βοηθού. Η περίπτωση του -λόγω και της σεξουαλικής πτυχής της υπόθεσης- προβλήθηκε σε έκταση από την τηλεόραση, σε βαθμό που ο ύποπτος παρουσιάστηκε στην κοινή γνώμη ως βιαστής. Τελικά, η παραπονούμενη ομολόγησε ότι έλεγε ψέματα και ότι το έκανε για να πάρει αποζημιώσεις από την ασφάλεια! Ο 65χρονος αφέθηκε ελεύθερος, αλλά στη συνείδηση της κοινής γνώμης παρέμεινε ένοχος. Διότι τα ριάλιτι σόου των 8 και 20, άλλως «δελτία ειδήσεων», ήταν ήδη απασχολημένα με κάποιον άλλο «εγκληματία».
* Την περασμένη εβδομάδα η Βουλή πήρε μια ριζοσπαστική απόφαση και ψήφισε νόμο, με τον οποίο απαγορεύεται η κινηματογράφηση και η φωτογράφιση υπόπτων κατά τη μεταφορά τους στα δικαστήρια. Κατά σύμπτωση, την ίδια μέρα, το Κακουργιοδικείο Λεμεσού έκανε αποδεκτό το αίτημα του δικηγόρου του κατηγορουμένου για φόνο, Χρήστου Μιχαήλ Χριστοδούλου, άλλως Κάττου (δηλαδή Γάτου), όπως απαλειφθεί το παρατσούκλι Κάττος, που κολλήθηκε στο όνομά του από τον εισαγγελέα. «Είναι μειωτικό για τον πελάτη μου να φέρει πίσω από το κανονικό του όνομα το "άλλως Κάττος"», είπε ο συνήγορος του κατηγορουμένου. Ο εισαγγελέας ισχυρίστηκε ότι με το παρατσούκλι θα τον αναγνώριζαν καλύτερα οι μάρτυρες. Οπόταν, επιχειρηματολογώντας ο συνήγορος, είπε στο δικαστήριο: «Σκεφτείτε το καλά κ. δικαστές. Δεν είναι προσβλητικό για το ίδιο το δικαστήριο να φωνάζει "φέρτε μέσα τον Κάττο;"». Το κακουργιοδικείο τελικά πείστηκε, το «άλλως Κάττος» διαγράφηκε και η μη χρήση των παρωνύμων από τους εισαγγελείς και την αστυνομία αποτελεί ήδη δεδικασμένο προηγούμενο.
* Με μια απόφαση δικαστηρίου και ένα νόμο που ψήφισε ομόφωνα η Βουλή τίθεται, λοιπόν, τέρμα στα «άλλως» στα ονόματα των υπόπτων, καθώς και στο διασυρμό τους από τα κανάλια. Παραδόξως, οι καναλάρχες δεν αντέδρασαν καθόλου στην εξέλιξη αυτή. Είτε δεν το έχουν καταλάβει ότι αυτός ο νόμος θα αλλάξει το χαρακτήρα του αστυνομικού ρεπορτάζ και άρα τη μορφή των δελτίων ειδήσεων είτε λογαριάζουν να τον καταπατήσουν. Αυτό θα το δούμε μόλις ο νόμος τεθεί σε ισχύ με τη δημοσίευσή του στην επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, σε μερικές εβδομάδες...
Μακάριος Δρουσιώτης
Ελευθεροτυπία
15/03/2001