Η ... ζούγκλα των ΜΜΕ στο νησί της Αφροδίτης
ΣΤΙΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ υπήρχε πάντοτε ένας άγραφος νόμος που όλοι τον γνώριζαν και όλοι τον σέβονταν: Προσέχουμε τις τράπεζες. Οι δημοσιογράφοι δεν ήθελαν και πολλές εξηγήσεις για να κατανοήσουν πως είχαν υποχρέωση να μη γράφουν επικριτικά για τις τράπεζες, διότι παραδοσιακά ήταν οι αιμοδότες του Τύπου. Με την πάροδο των χρόνων την προνομιακή μεταχείριση του Τύπου απολαμβάνει κάθε μεγάλος επιχειρηματικός οργανισμός που έχει στον προϋπολογισμό του ένα σεβαστό ποσό για διαφήμιση, της οποίας καμιά φορά η αποτελεσματικότητα δεν αξίζει καν τα λεφτά που δαπανώνται. Και όπως παραδέχονται ορισμένοι οικονομικοί παράγοντες, οι διαφημιστικοί προϋπολογισμοί αποτελούν ενίοτε ένα είδος προστασίας που καταβάλλεται προς τους εκδότες και δη τους καναλάρχες.
ΤΟ ΚΑΚΟ ΠΑΡΑΓΙΝΕ την τελευταία δεκαετία, λόγω της έκρηξης στο χώρο του ηλεκτρονικού Τύπου. Σε μια σταλιά τόπο εκπέμπουν συνολικά επτά κανάλια παγκύπριας εμβέλειας (δύο κρατικά, τρία ιδιωτικά και δύο συνδρομητικά) που έχουν προϋπολογισμούς δυσανάλογα μεγαλύτερους από το μέγεθος της αγοράς. Κι όμως, όχι μόνο επιβιώνουν αλλά είναι τόσο ισχυρά που επιβάλλονται χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία σε κάθε εξουσία. Οσο για τη δυνατότητα ελέγχου, ούτε που να το σκέφτεται κανείς. Κι εδώ, όπως και στην Ελλάδα, δημιουργήθηκαν πρώτα οι σταθμοί και ύστερα το θεσμικό πλαίσιο, οπότε οποιαδήποτε προσπάθεια χαλιναγώγησης των καναλιών γίνεται επί ματαίω.
Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ» δίνεται βασικά από τα δύο μεγάλα ιδιωτικά κανάλια, τον ΑΝΤ1 και το Σίγμα, που μοιράζονται το 60% της συνολικής τηλεθέασης. Η συνταγή, εισαγόμενη από την Ελλάδα, είναι γνωστή: Ικανοποίηση των μαζών με το φτηνό λαϊκισμό, ο εντυπωσιασμός, τα παράθυρα, οι μουσικές υποκρούσεις, τα στημένα γεγονότα και η εμπορευματοποίηση του ανθρώπινου πόνου. Και στο βάθος, βεβαίως, ευδιάκριτα τα πολιτικά παιχνίδια συναρτημένα με τα οικονομικά συμφέροντα...
ΚΙ ΑΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ, δυσανασχετήσει και αμφισβητήσει τη «σοφία» των καναλιών, αλίμονό του. Προ λίγου καιρού ο γενικός εισαγγελέας της Δημοκρατίας, Αλέκος Μαρκίδης, ο οποίος σε ένα βαθμό είναι και ο ρυθμιστής του πολιτεύματος, τόλμησε να παραπέμψει στη δικαιοσύνη τον Δημήτρη Μάμα (τον δικό μας Μάκη Τριανταφυλόπουλο) με την κατηγορία της παρέμβασης στο ανακριτικό έργο της Αστυνομίας σε διερευνώμενη υπόθεση απόπειρας φόνου. Προηγήθηκε η παραπομπή στη Δικαιοσύνη εφημερίδας του ίδιου συγκροτήματος, με την κατηγορία του παράνομου λαχείου. Οπότε, ο γενικός εισαγγελέας μπήκε στη μαύρη λίστα του καναλάρχη. Η επίθεση που δέχτηκε ο γενικός εισαγγελέας στο όνομα της δημοσιογραφικής ελευθερίας ήταν τόσο μανιώδης και ατέρμονη που εξευτέλισε και τον ίδιο και το θεσμό που υπηρετεί.
ΚΙ ΟΜΩΣ, ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ αυτό δεν αποτέλεσε αντικείμενο δημόσιου διαλόγου. Δεν βρέθηκαν ούτε ικανές αρχές ούτε πολιτικοί ούτε δημοσιογράφοι ούτε ανταγωνιστικά Μέσα για να ανοίξουν, τέλος πάντων, ένα διάλογο για την αυθαιρεσία των καναλιών. Δεν αντέδρασαν ακόμη κι όταν ο γενικός εισαγγελέας υπαναχώρησε και απέσυρε διακριτικά τις κατηγορίες. Ο καθένας που αντιδρά στην αυθαιρεσία των καναλιών το κάνει μόνο όταν είναι ο ίδιος κομμένος. Ομως, μια πρόσκληση για εμφάνιση στο γυαλί είναι πολλές φορές αρκετή για να κατευνάσει τις αντιδράσεις και να ξεχαστούν όλα.
ΠΟΛΥ ΠΙΘΑΝΟΝ, λοιπόν, σε διάστημα μηνών, ίσως και ημερών, να δούμε τον Αλέκο Μαρκίδη φιλοξενούμενο του Δημήτρη Μάμα στο Σίγμα, ενώ το ξέρουμε πως δεν πρόκειται ποτέ να δούμε τον Στεφανόπουλο να χαριεντίζεται στο γυαλί με τον Καρατζαφέρη. Αυτή η διαπίστωση είναι που κάνει τη διαφορά με μια μεγάλη χώρα, όπως είναι η Ελλάδα, με παράδοση αιώνων στη δημοκρατία, που αντιμετωπίζει μεν χίλια δυο θεσμικά προβλήματα, αλλά δεν έπαψε ποτέ να προβληματίζεται. Σε αντίθεση με μια μικρή κοινωνία της επαρχίας, όπως είναι η Κύπρος, η οποία παρά την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία, δεν τα κατάφερε ακόμη να αποκολληθεί από τις τακτικές των ελιγμών επιβίωσης, που έμαθε να εφαρμόζει με μαεστρία στους αιώνες της δουλείας...
Μακάριος Δρουσιώτης
Ελευθεροτυπία
13/02/2002