Ματαιώθηκε το χθεσινοβραδινό δείπνο, θα γίνει πρόγευμα, ίδιο το μενού
Μηδένα προ του τέλους μακάριζε
Mπορεί οι οιωνοί να μην είναι καλοί, ωστόσο τα ΗΕ θα καταβάλουν προσπάθεια για συμφωνία σε τρία - τέσσερα βασικά ζητήματα - Ενοχλημένος ο Μπαν με την προσπάθεια αποτελείωσης της συνάντησης πριν την έναρξή της
Παρά τις χαμηλές προσδοκίες για τις προοπτικές των συνομιλιών στο Greentree, τα Ηνωμένα Έθνη θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για συμφωνία στα τρία- τέσσερα βασικά ζητήματα (διακυβέρνηση, περιουσιακό, ιθαγένεια) που είναι τα εμπόδια για την επόμενη φάση των συνομιλιών και τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης. Οι οιωνοί δεν είναι καλοί, αλλά «μηδένα προ του τέλους μακάριζε», ήταν η απάντηση που έδωσε πηγή που είναι κοντά στις συνομιλίες, στο ερώτημα του «Π» αν αυτή η τριμερής θα είναι και η τελευταία μιας ακόμη αποτυχημένης προσπάθειας για τη λύση του Κυπριακού.
Την Τετάρτη, αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της συνάντησης από τον Γενικό Γραμματέα, ο Αλεξάντερ Ντάουνερ θα ενημερώσει το Συμβούλιο Ασφαλείας και θα ζητήσει, εκ μέρους του Μπαν Γκι-μουν, τη στήριξή του για τα επόμενα κρίσιμα βήματα, είτε θα εξηγήσει το ναυάγιο άλλης μιας πρωτοβουλίας για το Κυπριακό. Πάντως, άλλη μια αναβολή, χωρίς δέσμευση για διάσκεψη φαίνεται απίθανη. Σύμφωνα με την πληροφόρηση του «Π», αν θα υπάρξει αναβολή, θα είναι για την ολοκλήρωση της εργασίας που πιθανό να μείνει στη μέση, όμως θα συνοδεύεται με απόφαση για διεθνή διάσκεψη.
Η παρούσα διαδικασία για ανταλλαγή εγγράφων και καταγραφή -από κοινού- μιας θεμελιώδους συμφωνίας, έχει συμφωνηθεί από την προηγούμενη συνάντηση και δεν έχει τηρηθεί. Οι ηγέτες είχαν δεσμευτεί ότι θα γεφύρωναν τις διαφορές, όμως δεν αντάλλαξαν καν τα έγγραφα. Η ε/κ πλευρά καταγγέλλει την τ/κ ότι δεν έδωσε τα στοιχεία που υποσχέθηκε στο περιουσιακό και η τ/κ την ε/κ για κωλυσιεργία και άρνηση ανταλλαγής των εγγράφων.
Τρεις στρατηγικές
Στις συνομιλίες υπάρχουν τρεις διαφορετικές στρατηγικές: Στον ΟΗΕ, όπως το έχει πει ο δημόσια ο Ντάουνερ και το θίγει ξανά ο Μπαν Γκι-μουν στη δήλωση που έκανε την περασμένη Παρασκευή, πιστεύουν ακράδαντα ότι μια συμφωνία δεν ήταν ποτέ τόσο κοντά και ότι μπορούν να καταλήξουν σε μερικές ώρες. Όμως, διαπιστώνουν πως αυτό που λείπει είναι η πολιτική βούληση και αν δεν την βρουν τώρα, δεν υπάρχει λόγος να συνεχιστεί αυτή η πρωτοβουλία. Το ζητούμενο από τα Ηνωμένα Έθνη, αυτό το διήμερο, είναι να υπάρξει συμφωνία -έστω και γενική- στις βασικές πτυχές στις οποίες υπάρχει διαφωνία και να τελειώσει η συνάντηση με συμφωνία για διεθνή διάσκεψη.
Αυτό που είναι ο στόχος του ΟΗΕ, είναι ο μεγάλος φόβος του Προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος, με την άφιξή του στη Νέα Υόρκη, διαφώνησε δημόσια με τον Μπαν Γκι-μουν και για την πρόσκληση και για την αισιοδοξία, ενώ έσπευσε να προειδοποιήσει όσους «μεθοδεύουν για χρονοδιαγράμματα αυστηρά, για διασκέψεις χωρίς να τηρηθούν οι προϋποθέσεις (...) πρέπει να κάνουν δεύτερες και τρίτες σκέψεις». Ο Χριστόφιας, με τις δηλώσεις του, περιγράφει την κατάσταση κατάμαυρη και είναι ήδη δεσμευμένος προς την κοινή γνώμη να μην επιστρέψει στην Κύπρο έχοντας αποδεχθεί τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης.
Η τουρκική πλευρά είναι πιο κοντά στους σχεδιασμούς των Ηνωμένων Εθνών και επιδιώκει την ολοκλήρωση της διαδικασίας με διάσκεψη. Με δεδομένες τις δημόσιες δεσμεύσεις Χριστόφια, του ότι είναι πολιτικά αδύναμος στο εσωτερικό και δεν θα μπορέσει να διαχειριστεί μια συμφωνία, σε αντίθεση με το ναυάγιο που το θεωρεί διαχειρίσιμο, είναι πολύ πιθανό η τ/κ πλευρά να κάνει δύο-τρεις κινήσεις (το έκανε ξανά στη Νέα Υόρκη με τον Παπαδόπουλο τον Φεβρουάριο του 2004) που δεν θα αφήνουν στον Χριστόφια περιθώρια να αρνηθεί τη διάσκεψη, αλλά και να μην μπορεί να την εξηγήσει στην Κύπρο.
Το πιο ασφαλές σενάριο για τον πρόεδρο Χριστόφια είναι η διάσωση της διαδικασίας και η συνέχιση της προσπάθειας χωρίς ναυάγιο. Αυτή είναι η τακτική που ακολουθεί, όμως τα περιθώρια για να το πετύχει είναι πολύ περιορισμένα. Κατ΄ αρχάς υπάρχει μια θεμελιώδης διαφωνία με όλη τη διεθνή κοινότητα. Ο Γενικός Γραμματέας, με την επιστολή του και την τελευταία του δήλωση, δεν συμμερίζεται τη θέση Χριστόφια ότι δεν έγινε τίποτα από το 2010 μέχρι σήμερα. Αντιθέτως, πιστεύουν -και το είπαν- ότι μπορεί να υπογραφεί λύση εντός ωρών. Την ίδια άποψη ασπάζεται και η ΕΕ, με τον πρόεδρο της Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο να επαναλαμβάνει με διαφορετικό λεκτικό τις δηλώσεις των Ηνωμένων Εθνών. Επίσης, αξιοσημείωτη είναι η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ (στις άλλες συναντήσεις δεν έκαναν παρέμβαση) με την οποία στηρίζουν τον Μπαν Γκι-μουν και την ομάδα του.
Στη διεθνή πολιτική δεν έχει καμιά σημασία τι άποψη έχει ένας ηγέτης, όταν το ακροατήριό του είναι μόνο τοπικό. Όταν ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ λέγει ότι μπορεί να βρεθεί λύση σε μερικές ώρες και η απάντηση είναι συνομιλίες χωρίς χρονοδιαγράμματα, η θέση του Χριστόφια αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα κατανόησης από τον διεθνή παράγοντα, ο οποίος θα εκδώσει και την ετυμηγορία του σε περίπτωση ναυαγίου.
Ενοχλημένος ο Μπαν
Ο Γενικός Γραμματέας φέρεται να είναι εξαιρετικά ενοχλημένος από τους τακτικισμούς και την προσπάθεια αποτελείωσης της συνάντησης πριν από την έναρξή της. Αυτός είναι, σύμφωνα με την πληροφόρησή του «Π», και ο λόγος που ακύρωσε το χθεσινοβραδινό δείπνο με το οποίο θα άρχιζε η τελευταία φάση των συνομιλιών (end game). Πρόταση του ΟΗΕ να γίνει το δείπνο με τους Πάσκο και Ντάουνερ απορρίφθηκε από την ελληνοκυπριακή πλευρά, η οποία δεν ήθελε να συμμετέχει χωρίς τον Γενικό Γραμματέα. Τελικά, ο ΟΗΕ άλλαξε το σημερινό πρόγραμμαν το οποίο θα ξεκινήσει με πρόγευμα εργασίας, που θα είναι υποκατάστατο του δείπνου και σ΄ αυτό ο Μπαν Γκι-μουν θα δηλώσει, σύμφωνα με πληροφορίες μας, την αποφασιστικότητα του διεθνούς οργανισμού για κορύφωση της διαδικασίας με διεθνή διάσκεψη. Υπάρχει, πάντως, προγραμματισμός για δείπνο το βράδυ της Τρίτης, ενώ την Τετάρτη ο ΓΓ θα προβεί σε δήλωση για τα αποτελέσματα της συνάντησης.
Επί της ουσίας, στον ΟΗΕ έχουν καταλήξει ότι δεν υπάρχει περίπτωση οι δύο ηγέτες να συμφωνήσουν από μόνοι τους στις εκκρεμότητες που υπάρχουν. Αναμένεται ότι -χωρίς να εγκαταλείπουν την αρχή της «κυπριακής ιδιοκτησίας», άρα και κυπριακής ευθύνης- θα υποβάλουν τη δική τους γεφυρωτική πρόταση για τα σημαντικά ζητήματα και θα καλέσουν τους ηγέτες, αν συμφωνούν, να την υιοθετήσουν σαν δική τους, ή να την απορρίψουν και να αναλάβουν μαζί ή ο ένας από τους δύο την ευθύνη του ναυαγίου.
Μακάριος Δρουσιώτης
24/01/2012