Μακαριος Δρουσιώτης

Παράταση στα ιστορικά διλήμματα ζήτησε και πήρε ο Πρόεδρος Χριστόφιας στη συνάντηση του Greentree. Οι μεγάλες αποφάσεις για το Κυπριακό απλώς αναβλήθηκαν για άλλους δύο μήνες και συγκεκριμένα μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, όταν ο Αλεξάντερ Ντάουνερ θα αποφανθεί αν το Κυπριακό θα πρέπει να οδηγηθεί σε διεθνή διάσκεψη ή όχι. Οι εκτιμήσεις στη Νέα Υόρκη συγκλίνουν στο ότι ο Γενικός Γραμματέας θα απευθύνει προσκλήσεις για διεθνή διάσκεψη και θα είναι στην ελεύθερη βούληση της καθεμιάς από τις πλευρές να την αποδεχτεί ή να την απορρίψει. Σύμφωνα με την ενημέρωση που έχει ο "Π", ο Γενικός Γραμματέας ήταν έτοιμος να ανακοινώσει στα μέρη την απόφασή του αυτή από το Greentree, όμως έδωσε την παράταση για να διευκολυνθεί ο Πρόεδρος Χριστόφιας, ο οποίος είχε δεσμευτεί από την Κύπρο ότι δεν θα αποδεχόταν τριμερή, ενώ φτάνοντας στη Νέα Υόρκη διερωτήθηκε γιατί βρισκόταν εδώ.

 

 

Η προϋπόθεση για σύγκληση διάσκεψης αφού πρώτα συμφωνηθούν οι εσωτερικές πτυχές, σύμφωνα με το τι γίνεται στις συνομιλίες και όχι με το τι λέγεται έξω, για τα Ηνωμένα Έθνη ικανοποιείται. Η πιο έγκυρη αποτίμηση της κατάστασης των συνομιλιών αποτυπώνεται στη δήλωση που έκανε ο Γενικός Γραμματέας την περασμένη Τετάρτη, έχοντας δίπλα του τους Χριστόφια και Ταλάτ. Οι ηγέτες, είπε, είχαν να αντιμετωπίσουν τρεις προκλήσεις, "την εκλογή της εκτελεστικής εξουσίας, το περιουσιακό και την ιθαγένεια".

 

Λίγο αργότερα, μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στην έδρα του ΟΗΕ, ήταν ακόμη πιο αναλυτικός στην απαρίθμηση των τριών εκκρεμοτήτων:

1. "Η εκλογή της εκτελεστικής εξουσίας, ποιος θα είναι ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος, και η περίοδος εναλλαγής και ο τρόπος εκλογής".
2. Το περιουσιακό για το οποίο οι πλευρές "θα ανταλλάξουν εντός δύο εβδομάδων τα αναγκαία στοιχεία για τις περιουσίες που βρίσκονται στο βορρά και το νότο, για να βρουν μηχανισμούς να χειριστούν αυτές τις περιουσίες, αν θα αποζημιωθούν, θα επιστραφούν ή άλλως πως".
3. Το θέμα της ιθαγένειας, σημειώνοντας ότι "υπάρχει αύξηση του πληθυσμού και στις δύο πλευρές", ενώ επικύρωσε την εγκυρότητα της απογραφής που έγινε στα κατεχόμενα, λέγοντας ότι έγινε υπό την επίβλεψη του ΟΗΕ.

Αν αυτά τα τρία ζητήματα είναι που εκκρεμούν, τότε έχουν δίκαιο στον ΟΗΕ ότι το Κυπριακό μπορεί να λυθεί σε μερικές ώρες. Και το γεγονός ότι μόνον αυτά συζητούνται πριν από την τελική διάσκεψη, σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλες σοβαρές διαφωνίες, ενώ και τα τρία αυτά ζητήματα είναι διαχειρίσημα:

Η τρόπος εκλογής του Προέδρου δεν είναι διαφωνία που δικαιολογεί το ναυάγιο. Το περιουσιακό το έχουν λύσει οι τεχνοκράτες των Ηνωμένων Εθνών, όμως κρατείται ανοιχτό μέχρι να ξεκαθαρίσει το εδαφικό. Και σε ό,τι αφορά την ιθαγένεια, τα αποτελέσματα της απογραφής είναι εντός των πλαισίων της πληθυσμιακής αναλογίας.

 

Η εκτίμηση στη Νέα Υόρκη είναι ότι ο Γενικός Γραμματέας θα συγκαλέσει πολυμερή διάσκεψη, χωρίς να χρειάζεται την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η Γραμματεία του ΟΗΕ έχει εξασφαλίσει γνωμάτευση από το νομικό τμήμα του διεθνούς οργανισμού σύμφωνα με την οποία δεν χρειάζεται καμιά έγκριση για τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει

Συνεπώς, τεχνικά, οι συνομιλίες βρίσκονται σε ακτίνα συμφωνίας, όμως πολιτικά κάτι τέτοιο είναι εντελώς εκτός πραγματικότητας. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας ουδέποτε αποδέχτηκε ότι υπήρξε σοβαρή πρόοδος στις συνομιλίες, ούτε υιοθέτησε τις παροτρύνσεις του Γενικού Γραμματέα για προετοιμασία της κοινωνίας, πόσω μάλλον την επιδίωξη, έγκαιρα, πολιτικών συμμαχιών υπέρ της λύσης. Αντιθέτως, καλλιεργεί -ακόμη και τώρα- κλίμα αποτυχίας, αδιεξόδου και κακοπιστίας της άλλης πλευράς, σε βαθμό που η κοινωνία να μην εμπιστεύεται πλέον ούτε τον ίδιο, ούτε το συνομιλητή του. Αντιθέτως, η κοινωνία είναι τρομοκρατημένη για "τα κακά που μας προετοιμάζουν", με κύριο πρωταγωνιστή του πολιτικού παροξυσμού που έχει προκληθεί τον ίδιο το συνομιλητή.

 

Τι έγινε στο Greentree

 

Ο Χριστόφιας ήρθε στο Greentree με την απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου να πει τρία "όχι". Παρόλο ότι μπήκε στην τελική φάση των συνομιλιών (end game), μιλούσε για συνομιλίες για χωρίς χρονοδιαγράμματα και επιδιαιτησίες. Όπως αναμενόταν, η τουρκική πλευρά, έχοντας και το πλεονέκτημα της δημόσιας άρνησης του Χριστόφια να πάει στο επόμενο στάδιο, υπέβαλε στο τραπέζι συγκεκριμένες προτάσεις και για τα τρία ανοιχτά ζητήματα:

Πρότεινε διασταυρούμενη ψήφο μετά από εννέα χρόνια (η εκτίμηση του ΟΗΕ είναι ότι στη διαπραγμάτευση θα κατέβουν στα πέντε, δηλαδή από τη δεύτερη θητεία) για την εκλογή της Γερουσίας, η οποία θα εκλέγει τον Πρόεδρο.

Στο περιουσιακό κατέθεσαν πακέτο που είναι συμβατό με τη μελέτη των εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών.

 

Για την ιθαγένεια παρουσίασαν την πρόσφατη απογραφή, την οποία ο ΟΗΕ αποδέχτηκε ως έγκυρη.

 

Ο Χριστόφιας συζήτησε εκτεταμένα το θέμα της εκλογής του Προέδρου και υπήρξε κάποια πρόοδος. Στο περιουσιακό δήλωσε ανέτοιμος να διαπραγματευτεί και επικαλέστηκε την καθυστέρηση υποβολής στοιχείων από την τουρκοκυπριακή πλευρά. Στην πίεση του Μπαν Γκι-μουν να δώσει απαντήσεις, είπε ότι ήθελε χρόνο να σκεφτεί και να μελετήσει τα στοιχεία στην Κύπρο. Επίσης, είπε ότι δεν ήθελε να κλείσουν οι συνομιλίες με ναυάγιο. Η πρόθεση του Μπαν Γκι-μουν ήταν να συγκαλέσει σε διάσκεψη ή να οδηγήσει τις συνομιλίες σε ναυάγιο. Τελικά, βρήκε μια μέση λύση, δίνοντας στον Χριστόφια τον έξτρα χρόνο και στον Έρογλου την έμμεση ημερομηνία για διάσκεψη.

 

Το χρύσωμα του χαπιού

 

Στη δήλωσή του, ο Μπαν Γκι-μουν είπε επί λέξει τα εξής:

"Στο τέλος Μαρτίου θα ζητήσω ανασκόπηση της προόδου από τον ειδικό μου σύμβουλο, Αλεξάντερ Ντάουνερ. Αν η έκθεσή του είναι θετική, σε συνάρτηση και με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και έπειτα από διαβουλεύσεις με τις δύο πλευρές, προτίθεμαι να καλέσω πολυμερή διάσκεψη στο τέλος Απριλίου ή αρχές Μαΐου". Η αναφορά στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι το χρύσωμα στο χάπι για να μπορέσει ο Χριστόφιας να επιστρέψει στην Κύπρο και να διαχειριστεί την κατάσταση. Η εκτίμηση στη Νέα Υόρκη είναι ότι ο Γενικός Γραμματέας θα συγκαλέσει πολυμερή διάσκεψη, χωρίς να χρειάζεται την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η Γραμματεία του ΟΗΕ έχει εξασφαλίσει γνωμάτευση από το νομικό τμήμα του διεθνούς οργανισμού, σύμφωνα με την οποία δεν χρειάζεται καμιά έγκριση για τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει. Βέβαια, η σύγκληση της διάσκεψης προϋποθέτει τη συγκατάθεση των μερών, υπό την έννοια ότι δεν μπορεί να τους διατάξει να παραστούν, αλλά να τους προσκαλέσει, κι αν θέλουν μπορούν να αρνηθούν.

 

Πάντως, ο Πρόεδρος Χριστόφιας υποστηρίζει ότι με την αναφορά στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας στη δήλωση του Μπαν Γκι-μουν "έχει δέσει το γάιδαρό του", και απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφων είπε πως τα χρονοδιαγράμματα που έθεσε ο Γενικός Γραμματέας τα έχει ανατρέψει και ότι οι συνομιλίες θα συνεχιστούν, ακόμη και κατά την περίοδο της Προεδρίας. Η εκτίμηση αυτή του Χριστόφια επιβεβαιώνει την απουσία πολιτικής κρίσης και επαφής με την πραγματικότητα.

 

---

 

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Η εθνική αυτοκαταστροφή των Κυπρίων

 

Η κατάσταση στο Κυπριακό είναι οριακή. Όλη η διεθνής κοινότητα (ΟΗΕ, ΕΕ, ΗΠΑ) πιέζουν για λύση και μάλιστα πριν από την ανάληψη της Προεδρίας της ΕΕ από την Κύπρο. Μπορεί η συλλογική παράκρουση κατά του Αλεξάντερ Ντάουνερ, δύο μήνες πριν γράψει την έκθεσή του για τις Καλές Υπηρεσίες του ΟΗΕ στην Κύπρο, να εξυπηρετεί το εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι όπως παίζεται από τη δεκαετία του '30, όμως είναι με τις κραυγές, τις αρνήσεις και τα λαϊκά δικαστήρια που έχουμε χάσει βήμα-βήμα τη μισή Κύπρο και τώρα ετοιμαζόμαστε να νομιμοποιήσουμε τη διχοτόμηση με τους χειρότερους όρους.

Και η Γερμανία συνδέει την Προεδρία με τη λύση

 

Ο στόχος της λύσης στο άμεσο μέλλον είναι ανέφικτος, διότι δεν υπάρχει ο ηγέτης που θα πάρει τα πράγματα απάνω του, θα αναλάβει ρίσκα και ευθύνες, και θα οδηγήσει την κοινωνία σε μια άλλη εποχή. Ο Χριστόφιας, οκτώ χρόνια από τότε που μας είπε ότι ήθελε δυο-τρεις αλλαγές στο σχέδιο Ανάν, μιλά για συνομιλίες χωρίς χρονοδιαγράμματα, σε βαθμό που έγινε ανέκδοτο στο διεθνές διπλωματικό πεδίο.

Ο Χριστόφιας δεν ξέρει και δεν μπορεί να κάνει αυτή τη δουλειά, και κρύβεται πίσω από τα μη ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα. Όμως τα γεγονότα μάς έχουν ξεπεράσει. Η ίδια η ΕΕ -ανεξαρτήτως της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας- έχει βαρεθεί το Κυπριακό. Ο Γερμανός αντιπρόσωπος στο Συμβούλιο Ασφαλείας, κατά την ενημέρωση που έκανε ο Ντάουνερ, διασυνέδεσε τις συνομιλίες με την Προεδρία. Όμως αυτή η δήλωση κατά έναν περίεργο τρόπο αποκρύφτηκε, ενώ όλο το πολιτικό σύστημα βρίζει τον Ντάουνερ, τους Βρετανούς και τους Αμερικανούς, διότι έτσι είναι εκπαιδευμένο να κάνει για δεκαετίες. Δεν μπορείς να πιάσεις έναν χασάπη και να τον βάλεις να σου κάνει κοσμήματα.

 

Στο Συμβούλιο Ασφαλείας έχει ο καθένας τα ταράφια του και το Κυπριακό είναι υπόθεση των Αγγλοαμερικανών. Οι Ρώσοι μπορεί να αλλάζουν μια-δυο λέξεις στα ψηφίσματα για να συντηρούν τις ψευδαισθήσεις μας, όμως δεν έχουν ούτε τη βούληση, ούτε το κίνητρο, ούτε τις δυνατότητες να κάνουν παιχνίδι. Η άποψη του Χριστόφια ότι ελέγχει τη διαδικασία μέσω του ΣΑ είναι άλλη μία έκφραση άγνοιας της διεθνούς πολιτικής.

 

Η Τουρκία, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, έπεισε όλον τον κόσμο ότι επείγεται για λύση, ενώ, ακόμη και προχθές, ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών, Νίκος Αιμιλίου, πήγε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ για να τους εξηγήσει "τις γνωστές μας θέσεις για τη διεθνή διάσκεψη και το χρονοδιάγραμμα"! Το σκηνικό είναι στρωμένο για να μας επιρρίψουν όλες τις ευθύνες.

 

Οι μόνοι που μπορούν να μας διασώσουν είναι η Δύση και ο Ντάουνερ, ο οποίος θα γράψει, εκ μέρους του Μπαν Γκι-μουν, την ετυμηγορία του ΟΗΕ για την αποτυχία της πρωτοβουλίας του και για το τι μέλλει γενέσθαι. Το σοφό ήταν να προσπαθήσουμε να διαψεύσουμε τις προσδοκίες του Νταβούτογλου για αναγνώριση ή ημιαναγνώριση. Το πολιτικό σύστημα προσπαθεί με νύχια και με δόντια, από πρωίας μέχρι νυκτός, να τον επιβεβαιώσει. Το δράμα είναι που εκλαμβάνουν αυτόν τον κανιβαλισμό για εθνικό αγώνα...

Μακάριος Δρουσιώτης, Νέα Υόρκη

29/01/2012