Μακαριος Δρουσιώτης

Άκρως επιτυχής υπήρξε ο δεύτερος γύρος αδειοδότησης για έρευνα και άντληση υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ που ολοκληρώθηκε την Παρασκευή. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους, που θα αξιολογήσουν τις προσφορές, θα έχουν τον ευχάριστο πονοκέφαλο να επιλέξουν μεταξύ πολύ σοβαρών προτάσεων που έχουν υποβληθεί, τουλάχιστον για τα 2-3 από τα 12 μπλοκ που έχουν προκηρυχθεί. Με τα αποτελέσματα του Β' γύρου έχουν διαλυθεί, ευτυχώς, διάφοροι μύθοι που είχαν δημιουργηθεί από απλουστευμένες προσεγγίσεις του στυλ "θα δώσουμε ένα οικόπεδο σε κάθε μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας για να έχουμε πολιτικά οφέλη". Στην πραγματικότητα, εκεί που δόθηκε πολιτική χροιά (Ρωσία, Κίνα) δεν υπήρξε ενδιαφέρον ούτε από την Gazprom ούτε από την κρατική εταιρεία της Κίνας CNOOC και οι λόγοι ήταν προφανώς πολιτικοί. Δεν ήθελαν να δυσαρεστήσουν την Τουρκία. Αντιθέτως, εκεί που τα κριτήρια ήταν οικονομικά και τα κίνητρα μόνο επιχειρηματικά, η ανταπόκριση ήταν πέρα από κάθε προσδοκί

 

Σημειώνεται, βεβαίως, η απουσία της Noble Energy η οποία αποδίδεται σε διάφορους λόγους. Μία εκδοχή αναφέρει ότι έχει ξανοιχτεί πάρα πολύ για το μέγεθός της και θα επικεντρωθεί στην εκμετάλλευση των αποθεμάτων που έχει επιβεβαιώσει παρά στην αναζήτηση άλλων. Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, η εταιρεία δεν είναι ικανοποιημένη από το επίπεδο συνεργασίας της με την ΚΔ και επέλεξε να μείνει εκτός δευτέρου γύρου. Ό,τι και να συμβαίνει, σημασία έχουν οι εταιρείες που συμμετείχαν και είναι ασύγκριτα μεγαλύτερες σε εκτόπισμα από τη Noble και όχι αυτές που απείχαν.

 

Βεβαίως θα χρειαστούν ακόμα πολλά χρόνια για να αποδώσουν οι όποιες επενδύσεις, όμως το τι θα αποδώσουν εξαρτάται από τις συμφωνίες που θα γίνουν στο άμεσο μέλλον. Το σημαντικό είναι πως αυτή τη φορά -σε σύγκριση με τον πρώτο γύρο- υπήρξε περισσότερος επαγγελματισμός και σαφώς καλύτερο πρότυπο συμβολαίου από εκείνο με τη Noble που αφελώς διαφημίστηκε σαν το καλύτερο του κόσμου. Από ένα σκανάρισμα που έχουμε κάνει στις εταιρείες και τις κοινοπραξίες που έχουν υποβάλει αιτήσεις, ανιχνεύσαμε σε κάποιο βαθμό και τις προθέσεις τους. Χωρίς να διεκδικούμε ικανότητες και δυνατότητες αξιολόγησης αιτήσεων, από τα κριτήρια που έθεσε δημόσια η κυβέρνηση, το μέγεθος και τη δραστηριότητα των εταιρειών, μπορούμε να υποθέσουμε ότι θα υπάρξει μεγάλος ανταγωνισμός μεταξύ Γάλλων και Ιταλών, χωρίς να θεωρούνται εκτός συναγωνισμού άλλες κοινοπραξίες στις οποίες συμμετέχουν πολύ σοβαρές εταιρείες.

 

Πρώτο όνομα η TOTAL

 

Η κοινή γνώμη περίμενε τους Ρώσους, όμως τελικά ήρθαν οι Γάλλοι με την TOTAL που είναι ένας από τους έξι πετρελαϊκούς κολοσσούς του κόσμου και με κύκλο εργασιών 166 δις ευρώ. Η TOTAL συμμετέχει αυτόνομα με τη θυγατρική της εταιρεία "Total E&P Activities Petrolieres" που ιδρύθηκε το 1991 και ειδικεύεται σε γεωτρήσεις για την ανεύρεση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Total E&P ηγείται και κοινοπραξίας στην οποία συμμετέχει η ρωσική NOVATEC Overseas Exploration & Production. Η NOVATEC είναι μια ανερχόμενη ρωσική εταιρεία που εδρεύει στη δυτική Σιβηρία, του μεγέθους της Noble Energy (4 δις δολάρια κύκλο εργασιών). Στην εταιρεία συμμετέχει με ποσοστό 10% η Gazprom. H NOVATEC υπέγραψε μνημόνιο συναντίληψης με την TOTAL για να αποκτήσει η γαλλική εταιρεία το 12% του κεφαλαίου της.

 

Στην ίδια κοινοπραξία με την TOTAL και τη NOVATEC συμμετέχει η επίσης ρωσική GPB Global Resources. Πρόκειται για ένα διεθνή όμιλο εταιρειών που ειδικεύεται στη διαχείριση ενεργειακών πρότζεκτ σε όλο τον κόσμο. Είναι θυγατρική της Gazprombank, της τράπεζας που ιδρύθηκε από την Gazprom και δραστηριοποιείται σε όλους τους τομείς των τραπεζικών υπηρεσιών της Ρωσίας.

Η κοινοπραξία με την TOTAL, μέσω μιας σχετικά μικρής εταιρείας, είναι η μόνη ρωσική συμμετοχή στον δεύτερο γύρο αδειοδότησης.

 

Εξαγωγή Ηλεκτρισμού

 

Μια άκρως ενδιαφέρουσα συμμετοχή είναι η κοινοπραξία του ισραηλινού κολοσσού Delek με ιταλικά μεγαθήρια στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Από τη φύση των εταιρειών που συμμετέχουν σε αυτή την κοινοπραξία, διαφαίνεται ότι η πρότασή τους είναι να αξιοποιήσουν το φυσικό αέριο που πιθανόν να εντοπίσουν για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και μεταφορά της στην Ευρώπη με υποθαλάσσια καλώδια. Αντί, δηλαδή, να μεταφερθεί στην Ευρώπη το αέριο με αγωγό που είναι τεχνικά δύσκολο και οικονομικά ασύμφορο, να χρησιμοποιηθεί το αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο και να εξάγεται ο ηλεκτρισμός.

Διαχειριστής της κοινοπραξίας είναι η ιταλική Edison International S.p.A. Πρόκειται για μια μεγάλη εταιρεία με μεγάλη ιστορία. Ιδρύθηκε το 1884 και είναι η αρχαιότερη ενεργειακή εταιρεία της Ευρώπης. Είναι μια από τις πιο σημαντικές εταιρείες της Ιταλίας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και εμπορίας πετρελαίου και φυσικού αερίου, με κύκλο εργασιών 10 δις ευρώ.

 

Στην κοινοπραξία συμμετέχει η επίσης ιταλική Enel Trade S.p.A. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη επιχείρηση ηλεκτρισμού της Ευρώπης. Πριν ιδιωτικοποιηθεί ήταν η κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού της Ιταλίας και είχε το μονοπώλιο στην παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Μετά την ιδιωτικοποίησή της, το κράτος εξακολουθεί να κατέχει το 40%. Το 2010 είχε κύκλο εργασιών 73 δις ευρώ.

Στην κοινοπραξία μετέχει η ισραηλινή Delek Drilling Ltd Partnership. Με κύκλο εργασιών 44,5 δις δολάρια το 2010, ο όμιλος Delek είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες του Ισραήλ. Είναι ιδιοκτησία του αυτοδημιούργητου πολυεκατομμυριούχου Ισαάκ Σιαρόν. Η εταιρεία έχει επενδύσει τόσο στην εξερεύνηση και αξιοποίηση κοιτασμάτων, όσο και στην εμπορία υδρογονανθράκων και είναι ο βασικός εταίρος της Noble Energy στα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, περιλαμβανομένου και του μπλοκ 12 της Κύπρου. Συμμετέχει, επίσης, η Woodside Energy Holdings Pty Ltd της Αυστραλίας που ειδικεύεται στην εκμετάλλευση φυσικού αερίου και πετρελαίου.

 

Τερματικό από VITOL

 

Πολύ αξιόλογες φαίνονται και οι δύο κοινοπραξίες στις οποίες συμμετέχει η βρετανολανδική VITOL, η οποία βρίσκεται ήδη στην Κύπρο και κατασκευάζει το τερματικό αποθήκευσης καυσίμων στο Βασιλικό. Η VITOL είναι η μία από τις τρεις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο στην εμπορία πετρελαιοειδών. Με κύκλο εργασιών σχεδόν 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο, η εταιρεία διακινεί 400 εκατομμύρια τόνους αργού πετρελαίου το χρόνο. Η εταιρεία επενδύει στην αποθήκευση πετρελαιοειδών σε όλο τον κόσμο. Η VITOL συμμετέχει σε δύο κοινοπραξίες, η μία με τη βρετανική Premier Oil, η οποία έχει την εμπειρία στη διαχείριση επιχειρήσεων ανακάλυψης και άντλησης υδρογονανθράκων. Πιο δυνατή είναι η κοινοπραξία της VITOL με την Petronas της Μαλαισίας. Η Petronas είναι κρατική εταιρεία και διαχειρίζεται όλα τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της χώρας. Στον κατάλογο του περιοδικού Fortune, είναι η 90ή μεγαλύτερη εταιρεία του κόσμου. Με κύκλο εργασιών 80 δις δολάρια είναι η 13η πιο κερδοφόρα εταιρεία στον κόσμο και η πιο κερδοφόρα στην Ασία. Η VITOL φαίνεται να ενδιαφέρεται για το τερματικό υγροποίησης (LNG), καθώς δημιουργεί ήδη μια βασική υποδομή στην Κύπρο, ενώ μπορεί να εξασφαλίσει τη διάθεση του αερίου στην παγκόσμια αγορά.

 

Ιταλοκορεατικός γίγαντας

 

Πάρα πολύ ισχυρή κοινοπραξία, με στόχο το τερματικό και τη διάθεση LNG στις ασιατικές αγορές, είναι και αυτή του ιταλικού κολοσσού ENI με την κορεάτικη KOGAS. Το ιταλικό κράτος συμμετέχει στην ΕΜΙ με ποσοστό 60%. Είναι η μεγαλύτερη ιταλική εταιρεία με κύκλο εργασιών 100 δις ευρώ το 2010 και παρουσία σε 79 χώρες. Η ΕΝΙ συμμετέχει σε διεθνείς κοινοπραξίες σε όλο το φάσμα της ενέργειας, από την έρευνα και την εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου μέχρι τη μεταφορά του με διεθνείς αγωγούς. Η ΕΝΙ είναι ο βασικός εταίρος της Gazprom στην κατασκευή του South Stream ο οποίος προορίζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην κεντρική Ευρώπη. Είναι ενδιαφέρον ότι η ΕΝΙ, που έχει τεράστια συμφέροντα στην Τουρκία, αγνόησε τις τουρκικές προειδοποιήσεις ότι θα διακόψει συνεργασία με όποια εταιρεία αναμειγνυόταν στην κυπριακή ΑΟΖ.

Ο εταίρος της ΕΝΙ στην κοινοπραξία είναι η δημόσια εταιρεία φυσικού αερίου της Νοτίου Κορέας KOGAS. Σήμερα η KOGAS είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας LNG στον κόσμο και διαχειρίζεται τρεις μονάδες αποϋγροποίησης και 2.700 χιλιόμετρα αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου στη Νότιο Κορέα. Η KOGAS είχε επιλεγεί ως ο εταίρος της ΑΗΚ για την κατασκευή μονάδας αποϋγροποίησης φυσικού αερίου, προτού εγκαταλειφθεί το σχέδιο. Από τη φύση της κοινοπραξίας φαίνεται ότι ο στόχος της EΝΙ και της KOGAS είναι η μονάδα υγροποίησης για τη μεταφορά του αερίου στην Ασία.

 

Πέραν των πιο πάνω, υπάρχουν και άλλες αξιόλογες κοινοπραξίες, όπως αυτή μεταξύ της Petra Petroleum Inc, ATP East Med Number 2 B.V. και Naphtha Israel Petroleum Corp. Ltd. Οι δύο τελευταίες εταιρείες έχουν δικαιώματα και δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ του Ισραήλ. Επίσης, πολύ δυνατή ομάδα είναι η κοινοπραξία της βρετανικής CAPRICORN OIL LIMITED με τη Marathon Oil Corporation (είναι 20 φορές μεγαλύτερη από τη Noble) και της ολλανδικής Oranje-Nassau Energie (ONE).

Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

13/05/2012