H Κύπρος, το Κόσοβο και η Ρωσία
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, επισκέφθηκε την περασμένη εβδομάδα την Κύπρο για να εγκαινιάσει μια ρωσική τράπεζα στη Λεμεσό. Η Κύπρος υποδέχτηκε στις αρχές της δεκαετίας του '90 μεγάλο μέρος του πλούτου της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ενωσης που διοχετεύτηκε στο εξωτερικό. Σήμερα φιλοξενεί μια μεγάλη παροικία Ρώσων εκατομμυριούχων και είναι η έδρα ρωσικών υπεράκτιων εταιρειών.
Η επίσκεψη Λαβρόφ αναβαθμίστηκε σε επίσημη. Ο Ρώσος ΥΠΕΞ είχε συνομιλίες με την υπουργό Εξωτερικών, καθώς και συνάντηση με τον πρόεδρο Παπαδόπουλο. Σύμφωνα με το έγκυρο διπλωματικό ρεπορτάζ, μεταξύ της Μόσχας και της Λευκωσίας υπήρξε μια συναλλαγή: Να στηρίξει η Ρωσία την Κύπρο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ενόψει του ψηφίσματος για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και, για αντάλλαγμα, η Κύπρος τη Ρωσία στην Ε.Ε. για το ζήτημα του Κοσόβου.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ έκανε δηλώσεις στη Λευκωσία που κινήθηκαν σε δύο άξονες:
Τάχθηκε ενάντια στα χρονοδιαγράμματα στην επίλυση διεθνών προβλημάτων.
Η τοποθέτηση αυτή παραπέμπει στη ρωσική άποψη, ίσως και την κυπριακή, στο ζήτημα της ανεξαρτησίας του Κοσόβου. Στην περίπτωση του Κυπριακού οι επ' αόριστον συνομιλίες, χωρίς πιεστικά χρονοδιαγράμματα, μόνο την ολοκλήρωση της τουρκοποίησης των κατεχόμενων κυπριακών εδαφών εξυπηρετεί.
Ηταν το χρονοδιάγραμμα της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. που μετακίνησε την τουρκική πολιτική από τη θέση ότι «το Κυπριακό λύθηκε το '74» στη θέση «η μη λύση δεν είναι λύση». Είναι η πίεση της ένταξης στην Ε.Ε., σε συγκεκριμένη ημερομηνία, που άλλαξε την τουρκική προσέγγιση από τη θεωρία της «σύγκρουσης των τρένων», εάν η Κύπρος γινόταν αποδεκτή στην Ε.Ε., στη θέση ότι η μη λύση θα είχε τίμημα στις ενταξιακές φιλοδοξίες της Τουρκίας. Εάν τα πιεστικά χρονοδιαγράμματα δεν απέδωσαν και η Τουρκία ξέφυγε χωρίς λύση είναι ένα άλλο ζήτημα.
Ο δεύτερος άξονας των δηλώσεων του Σεργκέι Λαβρόφ ήταν η κριτική κατά του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Γκι Μουν, και ειδικά στις αναφορές του στην πρόσφατη έκθεσή του, περί άρσης της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων. Οι θέσεις αυτές ικανοποίησαν τη Λευκωσία και είχαν κάποια ευεργετικά αποτελέσματα στο ψήφισμα του Συμβουλίου της Ασφαλείας για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.
Είναι γεγονός ότι η Ρωσία έχει ανοιχτούς λογαριασμούς με τον ΟΗΕ στο ζήτημα του Κοσόβου. Ο Λαβρόφ, από τη Λευκωσία, «έβαλε στη θέση του» τον Μπαν Γκι Μουν, έχοντας κατά νουν το Κόσοβο και όχι το Κυπριακό.
Επί της ουσίας του Κυπριακού, ο Σεργκέι Λαβρόφ δεν είπε ούτε μια λέξη που να δυσαρεστεί την Τουρκία. Απέφυγε να πάρει θέση, ακόμη κι όταν ρωτήθηκε για την κατοχή, τον εποικισμό, τη φυσική παρουσία του τουρκικού στρατού. Επέκρινε το γενικό γραμματέα για την πρότασή του για την άρση της απομόνωσης, αλλά απέφυγε να τοποθετηθεί στη θέση της κυπριακής κυβέρνησης για τα αίτια της απομόνωσης.
Ο Λαβρόφ στη Λευκωσία αποπειράθηκε να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς της Ρωσίας με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, χρησιμοποιώντας το Κυπριακό, ωσάν η Τουρκία να μην είναι μέρος του προβλήματος. Αυτή ήταν παραδοσιακά η πολιτική της Ρωσίας στο Κυπριακό, από την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης: ανέχτηκε την τουρκική εισβολή και χρησιμοποιούσε το Κυπριακό για να επιδεινώνει τα προβλήματα που αυτό προκαλούσε στο ΝΑΤΟ.
Η Κύπρος επέλεξε συμμάχους και τους αναζήτησε στη Δύση, εντασσόμενη στην Ε.Ε. και αποχωρώντας οικειοθελώς από το Κίνημα των Αδεσμεύτων. Βέβαια, η Κύπρος είναι υποχρεωμένη να αναζητεί ευρύτερες συμμαχίες και να ακολουθεί πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Χωρίς, όμως, να τρέφει αυταπάτες ότι μπορεί να κάνει παιχνίδι σε ανταγωνισμό με τους φυσικούς της συμμάχους στην Ε.Ε. Εάν δεν μπορεί να βρει συμμαχίες μέσα στην Ευρώπη για να πιέσει την Τουρκία, είναι αφέλεια να πιστεύει πως μπορεί να τα καταφέρει σε συμμαχία με τη Ρωσία, και μάλιστα ένας εναντίον 26, κατά τρόπο που να δημιουργεί εντυπώσεις ότι ενεργεί σαν Δούρειος Ιππος των Ρώσων στο ευρωπαϊκό κλαμπ.
Μακάριος Δρουσιώτης
Ελευθεροτυπία
14/12/2007