• Τρίτη 23 Απριλίου 2024

Ιστορία | 1968 - 1974

Μακάβριες ιστορίες για του πεσόντες του '74

Ο "πραξικοπηματίας" που ήταν ΑΚΕΛικός

Ο Σωτήρης Κωνσταντίνου, ο οποίος το 1974 υπηρετούσε τη θητεία του στις Δυνάμεις Καταδρομών (ΛΟΚ) της Εθνικής Φρουράς, ήταν καταγραμμένος στα κυβερνητικά κατάστιχα σαν πραξικοπηματίας που έπεσε στην επίθεση εναντίον του Προεδρικού Μεγάρου, στη Λευκωσία, στις 15 Ιουλίου. Σήμερα, αποκαλύπτεται πως ο άνθρωπος αυτός δεν συμμετείχε στο πραξικόπημα, δεν ήταν καν στο Προεδρικό Μέγαρο το μοιραίο εκείνο πρωινό. Ο "πραξικοπηματίας" εκτελέστηκε πισώπλατα στη μονάδα του, προφανώς επειδή αρνήθηκε συμμετοχή στο πραξικόπημα.

 

Ο Σωτήρης Κωνσταντίνου, ένας από τους 22 Λοκατζήδες που σκοτώθηκαν στο πραξικόπημα, είναι τελικά αθώος και αδίκως θεωρείτο για 33 χρόνια πραξικοπηματίας. Η οικογένεια είχε από το 1974 πληροφορίες ότι ο Κωνσταντίνου δολοφονήθηκε πισώπλατα από Ελλαδίτη χουντικό αξιωματικό της Εθνικής Φρουράς.

 

Το ΑΚΕΛ πρωτοστάτησε στην απόλυτη θέση ότι και οι 22 Λοκατζήδες ήταν συνειδητά πραξικοπηματίες. Και η μοίρα το έφερε ο Κωνσταντίνου να είχε αριστερές καταβολές. Ο αδελφός του, Χριστάκης Κωνσταντίνου, ήταν τερματοφύλακας στην πρώτη ομάδα του σωματείου Ομόνοια, ενώ ο ίδιος έπαιζε ποδόσφαιρο στο αριστερό σωματείο ΕΑΣ Αγίου Δομετίου.

 

Η εμπειρία αυτή διδάσκει πως χωρίς τεκμηριωμένη έρευνα δεν μπορεί να τσουβαλιάζονται ανθρώπινες ψυχές. Όπως και στην περίπτωση των ΑΚΕΛικών που δολοφονήθηκαν από την ΕΟΚΑ, έτσι και στην περίπτωση του πραξικοπήματος έπρεπε να διερευνηθούν μια προς μια όλες οι περιπτώσεις. Όταν υπάρχει πολιτική απόφαση, βρίσκονται και τα στοιχεία.

 

Στην προκειμένη περίπτωση, ύστερα από επίμονες προσπάθειες της οικογένειας του θύματος, ο υπουργός Άμυνας Χρ. Πασιαρδής, αποφάσισε να διερευνήσει την περίπτωσή του. Η υπόθεση ανατέθηκε στον Ξενοφώντα Καλλή, ο οποίος συντονίζει το πρόγραμμα εκταφών αγνοουμένων του '74. Η πολύμηνη έρευνα, εκτός από τη λήψη δεκάδων καταθέσεων, περιλάμβανε την εκταφή και την επιστημονική εξέταση των λειψάνων του.

 

Η ταμπέλα

 

Σύμφωνα με το πόρισμα του Καλλή, ο Σωτήρης Κωνσταντίνου δεν έλαβε μέρος σε καμιά από τις επιθέσεις που έγιναν από τους πραξικοπηματίες. Ο θάνατός του προηγήθηκε της εκδήλωσης του πραξικοπήματος, το πρωί της 15ης Ιουλίου. Αρχικά, τραυματίστηκε στην αριστερή πίσω ωμοπλάτη, από ειδικό μαχαίρι ή ξιφολόγχη που χρησιμοποιούσαν τότε ανώτεροι αξιωματικοί των ΛΟΚ και ακολούθως πυροβολήθηκε, σχεδόν εξ επαφής, με περίστροφο.

 

Η σωρός του μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας πριν από τη μεταφορά των νεκρών που έπεσαν στις μάχες του πραξικοπήματος. Ο αδελφός του Κωνσταντίνου πληροφορήθηκε τυχαία το γεγονός από γνωστό του. Πήγε στο νοσοκομείο, τον αναγνώρισε και είδε την πληγή από τη μαχαιριά στην ωμοπλάτη, ενώ σε μια ετικέτα έγραφε "άγνωστος". Η σορός δεν παραδόθηκε στους οικείους του και τάφηκε με τους 21 άλλους πεσόντες στις μάχες του πραξικοπήματος. Από τότε, μια άλλη ετικέτα σημάδεψε τη μνήμη του: "πραξικοπηματίας".

 

Στην Καρδίτσα!

 

Στην τσαπατσουλιά που υπήρξε στη διαχείριση των πεσόντων του '74 οφείλεται και η αναζήτηση ενός σημαντικού αριθμού αγνοουμένων στις φυλακές της Τουρκίας, ενώ ήταν σκοτωμένοι και θαμμένοι στην Κύπρο. Ένα παράδειγμα του χάους και της κακοδιαχείρησης που ακολούθησε στη συνέχεια, είναι η περίπτωση του αστυνομικού Περικλή Περικλέους, ο οποίος έπεσε κατά την επίθεση των πραξικοπηματιών κατά του ΡΙΚ, στις 15 Ιουλίου 1974. Στο κοιμητήριο Λευκωσίας υπάρχει τάφος με το όνομα του Περικλέους, όμως κανένας δεν τον αναγνώρισε και δεν πιστοποίησε το θάνατό του.

 

Οι συγγενείς του Περικλέους αμφισβητούσαν την ταφή του στο συγκεκριμένο σημείο και τον αναζήτησαν μέσω της Υπηρεσίας για τους αγνοούμενους. Τελικά, δικαιώθηκαν. Το κρανίο του Περικλέους βρέθηκε στην Καρδίτσα!

Ο Περικλέους, άγνωστο πώς και γιατί, τάφηκε στις 22 Ιουλίου 1974, επτά μέρες μετά το θάνατό του, στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμειας, μαζί με τους εξ Ελλάδος καταδρομείς, οι οποίοι σκοτώθηκαν όταν το αεροπλάνο που τους μετέφερε στην Κύπρο καταρρίφθηκε κατά λάθος λίγο πριν από την προσγείωσή του στο αεροδρόμιο Λευκωσίας.

 

Το 1981, το ΓΕΣ έκανε εκταφές, χωρίς να ακολουθηθεί καμιά επιστημονική διαδικασία, μετέφερε τα λείψανα στην Ελλάδα και τα παρέδωσε στους συγγενείς τους. Εκ των υστέρων διαπιστώθηκε πως δεν μπερδεύτηκαν μόνο οι σοροί, αλλά και τα διάφορα μέρη των λειψάνων. Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα εκταφών πεσόντων από την Ελλάδα. Έγιναν τουλάχιστον 35 εκταφές λειψάνων και εκκρεμούν άλλες 10. Τα λείψανα μεταφέρονται στην Κύπρο, ταυτοποιούνται με τη μέθοδο του DNA και παραδίδονται στους πραγματικούς συγγενείς.

 

Σε μια εκταφή που έγινε στην Καρδίτσα τα λείψανα ανήκαν σε τέσσερα διαφορετικά άτομα. Το κρανίο ανήκε στον Περικλέους. Κανένα από αυτά δεν ταυτοποιήθηκε στο άτομο από την Καρδίτσα στο οποίο υποτίθεται ότι ανήκαν. Οι συγγενείς κήδεψαν και μνημόνευαν για 25 χρόνια τα λείψανα άλλων πεσόντων, ενώ αυτά του δικού τους ανθρώπου ακόμη αγνοούνται...


Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

23/12/2007