• Παρασκευή 26 Απριλίου 2024

Ιστορία | Έρευνες

Κύπρος 1974

Τα πλοία ανοιχτά της Κύπρου

Η τουρκική κυβέρνηση είχε πάρει την απόφαση για εισβολή στην Κύπρο και είχε την πλήρη κάλυψη του Κίσινγκερ. Από το πρωί της 19ης Ιουλίου ναυτικές δυνάμεις απέπλευσαν προς την Κύπρο. Ο απεσταλμένος του Κίσινγκερ Τζόζεφ Σίσκο συναντήθηκε με τον Ετζεβίτ και του ζήτησε παράταση 48 ωρών, προκειμένου να πείσει την Ελλάδα να αποδεχτεί την παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στο νησί χωρίς πόλεμο. Γύρω στις δύο μετά τα μεσάνυχτα της 20ης Ιουλίου, μια τουρκική νηοπομπή που αποτελείτο κυρίως από εμπορικά πλοία και έπλεε προς την Αμμόχωστο, έκανε στροφή και επέστρεψε προς την Τουρκία. Η νηοπομπή αυτή ήταν εικονική και αποστολή της ήταν να παρασύρει τις δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς προς την Αμμόχωστο, ενώ η απόβαση θα γινόταν στην Κερύνεια. Μια δεύτερη νηοπομπή, που κινούνταν προς την Κερύνεια έκανε παραπλανητικές κινήσεις, που καταγράφονταν από τα ραντάρ των Βρετανών.

 

Η πληροφορία για τη στροφή των πλοίων διαβιβάστηκε από τους Βρετανούς στις ΗΠΑ και ο Κίσινγκερ, μάλλον περιπαιχτικά, απέδωσε την αλλαγή πορείας των πλοίων σε επιτυχή διπλωματική παρέμβαση του Σίσκο, ο οποίος ζητούσε 48ωρη αναβολή της τουρκικής αποβατικής επιχείρησης. Το ζήτημα της πορείας των πλοίων ηγέρθη στη διάρκεια συζήτησης που είχε ο Κίσινγκερ με τον Ίνγκερσολ, τον ΜακΚλόσκι και τον Στέιπλερ, ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη τα γεγονότα: Ίνγκερσολ: Υπήρχε ένα ξεχωριστό μήνυμα κ. Υπουργέ το οποίο έλεγε ότι τα πλοία είχαν αλλάξει πορεία.

  • Κίσινγκερ: Α, ναι;
  • Ίνγκερσολ : Ναι.
  • Στέιπλερ: Βρίσκονταν σε όριο 7,5 μιλίων. Και οι δύο νηοπομπές είχαν αλλάξει πορεία και βγήκαν έξω .
  • Κίσινγκερ: Ναι;
  • Στέιπλερ: Αυτό έγινε μόλις πριν το μήνυμα στον Σίσκο.
  • Κίσινγκερ: Λέτε να κάνουμε κάτι σωστό μερικές φορές;
  • ΜακΚλόσκι: Ε, θα περιμένουμε να δούμε.
  • Ίνγκερσολ : Αφήστε να πάρω το άλλο μήνυμα.
  • Κίσινγκερ: Μόλις έχω ταρακουνήσει εκείνη την τεράστια αυτοπεποίθηση του υπουργείου. Αν ο Σίσκο πάρει μια 48ωρη καθυστέρηση θα είναι ανυπόφορος.

................

  • ΜακΚλόσκι: Το μήνυμα στο οποίο αναφέρθηκα γράφει ότι και οι δύο νηοπομπές έχουν αλλάξει πορεία σύμφωνα με τις αναφορές βρετανικών πηγών στην Κύπρο. Η νηοπομπή βόρεια του νησιού μόλις είχε εισέλθει στα όρια των 12 μιλίων όταν έστριψε. Οι δυνάμεις τώρα κατευθύνονται βόρεια και βρίσκονται περίπου 22 μίλια εκτός πορείας.
  • Κίσινγκερ: Μπορεί να κατευθύνονται προς τη Θεσσαλονίκη.
  • Ίνγκερσολ: Αυτή είναι πολύ μακριά.
  • Κίσινγκερ: Ή τη Ρόδο. Ακούστε κύριοι. Δεν τρελάθηκα ακόμη.
  • Ίνγκερσολ: Δεν έχετε κοιτάξει στο χάρτη σας.
  • Κίσινγκερ: Ξέρω ότι δεν κατευθύνονται προς τη Θεσσαλονίκη Μπομπ. Τώρα. Ας συζητήσουμε τι θα κάνουμε αν γυρίσουν πίσω πάλι. Ας υποθέσουμε ότι αποβιβάζονται. Τι κάνουμε;
  • Ίνγκερσολ: Πιστεύω ότι θα πρέπει να πούμε στους ανθρώπους μας να κατευθυνθούν προς την Τουρκική βάση.
  • ΜακΚλόσκι: Μιλάμε για τους Αμερικανούς στην Κύπρο και τη μεταφορά τους σε μια από τις Βρετανικές κυρίαρχες βάσεις στο Νησί.
  • Κίσινγκερ: Ναι, αλλά αυτό είναι ένα μικρό πρόβλημα. Εννοώ, αυτό είναι σημαντικό, αλλά αυτό είναι εύκολο. Αλλά τι κάνουμε όσον αφορά την πολιτική; Γουέλς τι κάνουμε;
  • Στέιπλερ: Η μόνη επιλογή που έχουμε ανοιχτή σε αυτό το σημείο είναι η λιγότερο επιθυμητή ίσως, να ενωθούμε ίσως σε κάποιο είδος... να καλέσουμε για τον τερματισμό των εχθροπραξιών και να βρισκόμαστε σε ετοιμότητα πιστεύω γιατί έτσι δεν παίρνουμε θέση, αλλά είναι η μόνη θέση που μπορούμε να πάρουμε. Δεν μπορείς να δεχτείς μια Τουρκική εισβολή, αυτό είναι...
  • Κίσινγκερ: Μιλάς πολύ γρήγορα. Τι θα γίνει.
  • Στέιπλερ: Ένα πράγμα που θέλαμε να αποτρέψουμε ήταν η Τουρκική εισβολή.

..............

  • Κίσινγκερ: Ας υποθέσουμε ότι του έδωσαν [παράταση στον Σίσκο] - υπάρχουν δύο πιθανότητες, είτε του λένε ότι θα μπούνε μέσα ούτως ή άλλως, ή του έδωσαν 48 ώρες. Τώρα αν θα μπούνε μέσα έτσι κι αλλιώς, πρέπει να σταματήσουμε τις συγκρούσεις - πρέπει να πούμε στους Έλληνες να σταματήσουν να συγκρούονται. Να μην πάνε σε πόλεμο. Τότε το ερώτημα είναι πώς κατορθώνουμε κάτι τέτοιο.
  • ΜακΚλόσκι: Πιστεύω ότι πρέπει να αρχίσετε με προεδρικά μηνύματα.
  • Κίσινγκερ: Καλά, χρειαζόμαστε ένα μήνυμα στην Τουρκία και ένα στην Ελλάδα. Χρειαζόμαστε αμέσως... ένα μήνυμα εκτάκτου ανάγκης στους Βρετανούς. Υποθέτω δεν έχουμε πολύ χρόνο γι' αυτό. Πότε νομίζεις ότι θα έχουμε νέα από τον Τζο [Σίσκο];
  • Στέιπλερ: Υποθέτω θα γνωρίζουμε σε άλλα 45 λεπτά.

Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

15/07/2004