Μακαριος Δρουσιώτης

Την εβδομάδα που πέρασε η Κυβέρνηση κινητοποίησε "θεούς και δαίμονες" για να αποτρέψει συζήτηση στην κοινοβουλευτική επιτροπή Θεσμών του περιεχομένου της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας του συμβούλου του Γενικού Γραμματέα, Αλεξάντερ Ντάουνερ. Δεν έδειξε, όμως, την ίδια ευαισθησία όταν τα έγγραφα διέρρευσαν για πρώτη φορά. Αντιθέτως, ενεθάρρυνε έμμεσα τη συζήτηση που είχε αρχίσει τότε, επενδύοντας στην αποψίλωση της αξιοπιστίας του Αλεξάντερ Ντάουνερ.

 

Για την ακρίβεια, η γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών θεωρεί ότι η Κυβέρνηση της Κύπρου είχε δάκτυλο στη μεγαλύτερη υποκλοπή εμπιστευτικών εγγράφων που έγινε στην ιστορία του διεθνούς οργανισμού. Κι αν υπάρξει ναυάγιο στις συνομιλίες, τα γεγονότα αυτά, μαζί με άλλα, θα αξιοποιηθούν για να καταδείξουν την "κακή πίστη" της ελληνοκυπριακής πλευράς. Αυτός ο κίνδυνος είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Κυβέρνηση προσπαθεί τώρα να κλείσει τη συζήτηση στη Βουλή. Ένας άλλος λόγος είναι πως η διαρροή των εγγράφων εξελίχθηκε σε μπούμερανγκ, καθώς τα έγγραφα χρησιμοποιούνται κατά του ίδιου του Προέδρου Χριστόφια και των χειρισμών του, παρ' όλο που αυτό δεν δικαιολογείται από το περιεχόμενό τους.

 

Τι έδειξε η έρευνα

 

Ειδικό επιτελείο από εμπειρογνώμονες των Ηνωμένων Εθνών επισκέφθηκε τον περασμένο Οκτώβριο την Κύπρο και διερεύνησε το συμβάν. Οι εμπειρογνώμονες αυτοί, σύμφωνα με άριστα ενημερωμένες πηγές του "Π", διαπίστωσαν ότι:

• Η υποκλοπή έγινε στην Κύπρο. Εντοπίστηκαν έντεκα επιθέσεις στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της βοηθού τού Αλεξάντερ Ντάουνερ. Οι εμπειρογνώμονες απομόνωσαν τις διευθύνσεις από τις οποίες έγιναν οι επιθέσεις (IP address), όλες από την Κύπρο.
• Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε ήταν πολύ απλή στη σύλληψή της, αλλά πολύ εξειδικευμένη στην εκτέλεσή της. Οι χάκερ υπέκλεψαν τους κωδικούς πρόσβασης της βοηθού του Ντάουνερ στο ηλεκτρονικό της ταχυδρομείο. Ακολούθως, τους χρησιμοποιούσαν και είχαν πρόσβαση στο ηλεκτρονικό της ταχυδρομείο και κατέβαζαν όλα της τα αρχεία. Οι παράνομες επισκέψεις έγιναν σε ώρες και μέρες που ταξίδευε. Αυτό σημαίνει ότι οι χάκερ είχαν ακριβή πληροφόρηση για το πρόγραμμά της και τις κινήσεις της.
• Η υποκλοπή έγινε από το ξενοδοχείο στο οποίο διέμενε. Τα Ηνωμένα Έθνη γνωρίζουν συγκεκριμένο μέλος του προσωπικού το οποίο χρησιμοποιήθηκε για να δίνει πληροφορίες. Το άτομο αυτό εξαφανίστηκε αμέσως μετά την αποκάλυψη της διαρροής των εγγράφων. Ο εμπειρογνώμονας των Ηνωμένων Εθνών εντόπισε σε υπολογιστή του business center του ξενοδοχείου ένα από τα πιο εξελιγμένα λογισμικά που υπάρχουν για το σκοπό αυτό.
• Από τα έγγραφα που έχουν υποκλαπεί έγινε κοσκίνισμα και αφαιρέθηκαν όλα τα προσωπικά μηνύματα. Από τα υπόλοιπα δεν υπάρχει ούτε ένα έγγραφο που να αφήνει εκτεθειμένο τον Πρόεδρο Χριστόφια, ανεξαρτήτως του τι του καταλογίζεται. 

Από όλα αυτά τα δεδομένα η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υποκλοπή ήταν έργο κρατικής υπηρεσίας, προφανώς της ΚΥΠ, και όχι πράξη ιδιώτη. Όλα τα στοιχεία, μαζί με τις διευθύνσεις αυτών που έκαναν τις υποκλοπές (ip address) παραδόθηκαν από τον ΟΗΕ στον Πρόεδρο Χριστόφια με το αίτημα να διερευνηθούν. Η Κυβέρνηση δεν ανακοίνωσε αν έκανε οποιαδήποτε έρευνα, ούτε έδωσε οποιαδήποτε απάντηση στα Ηνωμένα Έθνη.

 

Γιατί και πώς διέρρευσαν;

 

Η διαρροή των εγγράφων άρχισε στις 10 Σεπτεμβρίου 2009, ημέρα κατά την οποία άρχισε ο δεύτερος γύρος των συνομιλιών, όπου αναμενόταν ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα διαδραμάτιζαν πιο ενεργό ρόλο.

 

Τα έγγραφα διέρρευσαν προς την εφημερίδα "Φιλελεύθερος" με τη συνεννόηση ότι θα προβάλλονταν ως ανταπόκριση από τη Νέα Υόρκη, για να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η πηγή της διαρροής ήταν στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών.

 

Το μήνυμα που προσπαθούσαν να περάσουν ήταν πως ο ΟΗΕ πιέζει για επιδιαιτησία, αλλά ο Πρόεδρος αντιστέκεται. Η αντίσταση του Προέδρου, όπως "προέκυπτε από τα έγγραφα", ήταν κεντρικό στοιχείο στις ανταποκρίσεις από τη Νέα Υόρκη.

 

Οι διαρροές επικεντρώθηκαν:

- Στην πρόθεση για επιδιαιτησία και στην αντίσταση του Προέδρου.

- Σε μια αναφορά που αποδόθηκε στον Αναστασιάδη ότι χαρακτήρισε τον "Φιλελεύθερο" απορριπτική εφημερίδα.

- Σε ένα γεύμα που έγινε με δημοσιογράφους και τον Αλεξάντερ Ντάουνερ.

- Υπονοούμενα, υπό τη μορφή έμμεσης απειλής, προς τον Καρογιάν, χωρίς να κατονομάζεται, για συνομιλία που είχε με τον Ντάουνερ για τα εσωτερικά του ΔΗΚΟ.

 

Ήταν σαφές πως η διαρροή είχε συγκεκριμένους στόχους να θίξει συγκεκριμένα άτομα, να εκβιάσει άλλα, να μπλοκάρει την ενεργό ανάμειξη των Ηνωμένων Εθνών στις συνομιλίες και να εξουδετερώσει την αξιοπιστία του Αλεξάντερ Ντάουνερ.

 

Στα έγγραφα δεν υπήρχε τίποτα το επιλήψιμο και ήταν εντός των πλαισίων της διπλωματικής πρακτικής, όπως καθορίζεται από τη συνθήκη της Βιέννης. Επίσης, είναι σ' αυτά διάχυτη η ουδετερότητα των μεσολαβητών και μόνο με κακόβουλες διαστρεβλώσεις υποστηρίζεται το αντίθετο.

 

Ωστόσο, η Κυβέρνηση ουδέποτε διαχώρισε τη θέση της, ουδέποτε υπερασπίστηκε τον ειδικό αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα και ουδέποτε διερεύνησε την κλοπή των εγγράφων. Αντιθέτως, ο Πρόεδρος έκανε δηλώσεις στη Νέα Υόρκη όπου πήγε για τη Γενική Συνέλευση, λέγοντας πως ήγειρε "με τον τρόπο του" ζήτημα Ντάουνερ στον Γενικό Γραμματέα, κάτι που στην πραγματικότητα δεν έγινε, έδωσε όμως αφορμή για άλλο ένα γύρο επίθεσης εναντίον του από τα ΜΜΕ.

 

Η έκρηξη Ντάουνερ

 

Όταν το ζήτημα πήρε διαστάσεις, ο Ντάουνερ ζήτησε και συνάντησε τον Πρόεδρο Χριστόφια με τον οποίο είχε έντονη συζήτηση. Του είπε πως η κλοπή έγινε από την Κύπρο, ότι ήταν ποινικό αδίκημα και ως κράτος είχε υποχρέωση να ερευνήσει την υπόθεση.

 

Η Κυβέρνηση δεν μπήκε στην ουσία του ζητήματος, που ήταν η κλοπή της προσωπικής αλληλογραφίας των στελεχών των Ηνωμένων Εθνών, και έμεινε στο περιεχόμενό τους, υιοθετώντας εμμέσως τις στρεβλές και αποσπασματικές αναφορές του Τύπου. Εξάλλου, μετά τη συνάντηση αυτή, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφανος Στεφάνου είπε πως "κατά την άποψη της Κυβέρνησης είναι αυτονόητο ότι ο καθένας, στη βάση του ρόλου που έχει αναλάβει, θα πρέπει να ενεργεί", τουτέστιν ο Ντάουνερ ενεργούσε εκτός των πλαισίων της αποστολής του.

 

Πάντως, μετά την παρέμβαση του Ντάουνερ προς τον Πρόεδρο Χριστόφια ο "Φιλελεύθερος" δεν δημοσίευσε ποτέ ξανά ούτε ένα έγγραφο από τις χιλιάδες που έχουν κλαπεί. Όμως το υλικό (γύρω στις 6.500 σελίδες σε 15 φακέλους σε μορφή pdf) διέρρευσε σε πολλούς, με τον ΑΝΤ1 να ξεκινά εκστρατεία με στόχο πλέον τον Πρόεδρο Χριστόφια και τους συνεργάτες του. Πρόσφατα, εκδόθηκε και το βιβλίο "Σημαδεμένη Τράπουλα" στη βάση του υλικού που έχει υποκλαπεί. Ο στόχος είναι πασιφανής: Να καταρρεύσει η υπό εξέλιξη διαδικασία στο Κυπριακό.

 

Ενόψει της έκθεσης αξιολόγησης, ο Χριστόφιας θα ήθελε αυτό το θέμα να ξεχαστεί. Η πρόθεση να συζητηθεί στη Βουλή, εν είδει δίκης του Αλεξάντερ Ντάουνερ, ανησύχησε την Κυβέρνηση ότι στην έκθεση ενδεχομένως να περιληφθεί η ιστορία αυτή ως παράδειγμα υπονόμευσης των συνομιλιών, τουλάχιστον με την ανοχή του Προέδρου. Έτσι, ένα χρόνο μετά τη διαρροή των εγγράφων, η Κυβέρνηση βρήκε τη γλώσσα, τα επιχειρήματα και το σθένος να υπερασπιστεί το ρόλο και την αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο. Όμως, ακόμη και τώρα δεν πήρε καθαρή θέση για την ηθική και τη νομική πτυχή της υποκλοπής. Απλώς, το επιχείρημά της είναι πως η συζήτηση τώρα πλήττει τα συμφέροντα της Κύπρου.

Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

24/10/2010