Μακαριος Δρουσιώτης

Η μάχη των εδρών και όχι των ποσοστών θα δοθεί σε 15 μέρες στις βουλευτικές εκλογές. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας και οι δυνατότητες που θα έχουν τα δύο μεγάλα κόμματα να συνάψουν συμμαχίες ενόψει και των προεδρικών εκλογών του 2013, θα καθορίσουν εν πολλοίς το νέο πολιτικό χάρτη της χώρας.

 

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, στο βαθμό που αυτές θα επιβεβαιωθούν από την κάλπη, το ΑΚΕΛ μαζί με το ΔΗΚΟ αδυνατούν να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία των 29 εδρών που απαιτούνται για την εκλογή προέδρου της Βουλής. Η ανανέωση της θητείας του Μάριου Κάρογιαν και η προσδοκία του Μάρκου Κυπριανού ότι μπορεί να είναι ο υποψήφιος στις εκλογές του 2013, είναι από τους βασικούς λόγους που κρατάνε το ΔΗΚΟ στην κυβέρνηση. Αν η δυνατότητα αυτή χαθεί, τότε η συνεργασία μπορεί να σπάσει και ο κομματικός χάρτης θα αλλάξει ριζικά.

 

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, με βάση τις δημοσκοπήσεις, ο ΔΗΣΥ θα κερδίσει 20 -21 έδρες και το ΑΚΕΛ 18-19. Το ΔΗΚΟ θα πέσει στις 8-9, η ΕΔΕΚ θα μείνει στις 5, το ΕΥΡΩΚΟ 2 και οι Οικολόγοι 1-2. Η διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις επιδόσεις του ΔΗΚΟ. Αν το κόμμα αυτό πέσει κάτω από το 14%, τότε θα χάσει τρεις έδρες, εκ των οποίων οι δύο εκτιμάται ότι θα πάνε στον ΔΗΣΥ και η μία στο ΑΚΕΛ. Εάν το σενάριο αυτό επιβεβαιωθεί, τα δύο κόμματα που συγκυβερνούν δεν θα σχηματίσουν πλειοψηφία στη Βουλή.

 

Συνεπώς, αυτό που θα κριθεί στις βουλευτικές εκλογές είναι η επιβίωση ή η διάλυση της συνεργασίας ΑΚΕΛ - ΔΗΚΟ. Κι αυτό θα κριθεί από το αν θα μπορέσουν να εκλέξουν πρόεδρο της Βουλής. Η προεδρία της Βουλής, ύστερα και από το πετυχημένο πείραμα Χριστόφια, θεωρείται πια ο προθάλαμος της διεκδίκησης της εκτελεστικής εξουσίας. Η ανατροπή της συνεργασίας ΔΗΣΥ - ΔΗΚΟ την τελευταία στιγμή, το 2008, αποδίδεται στο πλεονέκτημα που είχε ο Χριστόφιας να προσφέρει αμέσως την προεδρία της Βουλής στον Κάρογιαν, σε αντίθεση με την προσφορά του ΔΗΣΥ που θα έπρεπε να περιμένει τρία χρόνια. Η πολιτική εμπειρία του 2008 διδάσκει πως εκείνος που ελέγχει την προεδρία της Βουλής εκλέγει και τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Εν πολλοίς, το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών θα καθορίσει και τις συμμαχίες για τις επόμενες προεδρικές και με βάση αυτή την πραγματικότητα όλα τα κόμματα καταστρώνουν τους σχεδιασμούς τους.

 

Ο ΔΗΣΥ

 

Ο ΔΗΣΥ έθεσε στόχο τις 21 έδρες, τρεις περισσότερες από αυτές που έχει σήμερα, οι οποίες θα προέλθουν από απώλειες του ΔΗΚΟ και του ΕΥΡΩΚΟ. Αν ο ΔΗΣΥ διατηρήσει τη δυναμική που έχει, τότε θα είναι ο κυρίαρχος στο μετεκλογικό παζάρι, διότι το ΑΚΕΛ δεν θα σχηματίζει πλειοψηφία με το ΔΗΚΟ, ενώ ο ΔΗΣΥ θα έχει πέραν της μιας επιλογής και θα μπορεί να κάνει παιχνίδι.

 

Σε αντίθεση με το τι λέγεται και γράφεται για συμφωνίες με άλλα κόμματα, ο ΔΗΣΥ διεκδικεί την προεδρία της Βουλής για τον πρόεδρό του Νίκο Αναστασιάδη, ο οποίος θα είναι ο υποψήφιος του κόμματος για τις προεδρικές του 2013. Αν ο Αναστασιάδης πάρει την προεδρία της Βουλής θα μπορεί (όπως έκανε και ο Δημήτρης Χριστόφιας) να την παραδώσει, το 2013, στο κόμμα που θα τον στηρίξει στις προεδρικές. Το κλειδί για την επιτυχία είναι οι 21 έδρες. Σε μια τέτοια περίπτωση θα είναι σε θέση να προτείνει στο ΔΗΚΟ να ψηφίσει τον Αναστασιάδη, με τη δέσμευση ότι το 2013, το ΔΗΚΟ θα επανακτήσει την προεδρία της Βουλής και θα έχει καλό μερίδιο στη συμμετοχή στην κυβέρνηση. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίσει από τώρα τη συνεργασία του ΔΗΚΟ και θα είναι το μεγάλο φαβορί το 2013.

Γιατί το ΔΗΚΟ να δεχτεί μια τέτοια συναλλαγή και να μην εμμένει στο να πάρει από τώρα την προεδρία της Βουλής; Διότι αν πει όχι ο ΔΗΣΥ, υποχρεωτικά, θα στραφεί προς την ΕΔΕΚ και θα κινδυνεύει να χάσει εντελώς την προεδρία.

 

Εάν ο ΔΗΣΥ δεν πάει τόσο καλά στις κάλπες όπως στις δημοσκοπήσεις και περιοριστεί στις 19-20 έδρες, τότε οι επιλογές του θα είναι πολύ πιο περιορισμένες. Ο στόχος του θα είναι να μην εκλέξει πρόεδρο της Βουλής η συμμαχία ΑΚΕΛ - ΔΗΚΟ. Σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί οι αριθμοί να υποχρεώσουν τον ΔΗΣΥ να εκλέξει πρόεδρο της Βουλής από άλλο χώρο, είτε του ΔΗΚΟ είτε της ΕΔΕΚ, επενδύοντας στο 2013, χωρίς να έχει το πλεονέκτημα να ανταλλάξει την υποστήριξή του στις προεδρικές με την προεδρία της Βουλής.

 

Το ΑΚΕΛ

 

Όσοι υποτιμούν το μηχανισμό του ΑΚΕΛ και το θεωρήσουν δεδομένο ότι το κόμμα της Αριστεράς δεν θα πάει καλά στις εκλογές, ίσως εκπλαγούν. Η πολυμέτωπη επίθεση που δέχεται το ΑΚΕΛ στο τέλος μπορεί να το συσπειρώσει.

 

Όπως ο ΔΗΣΥ έτσι και το ΑΚΕΛ θεωρεί σημαντικό να μπορεί να σχηματίσει πλειοψηφία με το ΔΗΚΟ. Το κόμμα της Αριστεράς έχει γεμίσει τις μηχανές του και επιδιώκει τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας βγήκε στους δρόμους και κάνει κανονική εκστρατεία.

Το ΑΚΕΛ δεν παραιτήθηκε από τον στόχο να εξασφαλίσει μαζί με το ΔΗΚΟ τους 29 ή έστω 28 βουλευτές για να "τσιμεντώσει" τη συνέχιση της συνεργασίας κόβοντας τα φτερά του Νίκου Αναστασιάδη.

 

Οι μέχρι τώρα μετρήσεις δείχνουν πως τα κουκιά ΑΚΕΛ - ΔΗΚΟ δεν αρκούν, πρώτιστα λόγω των χαμηλών επιδόσεων του ΔΗΚΟ. Εάν οι Οικολόγοι εκλέξουν δύο, μπορεί να αποτελέσουν το "σωσίβιο" του ΑΚΕΛ, παρά τις κακές εμπειρίες του παρελθόντος, με αντάλλαγμα βεβαίως ένα υπουργείο στον επόμενο ανασχηματισμό.

 

Το χειρότερο σενάριο για το ΑΚΕΛ θα είναι η επιβεβαίωση των προβλέψεων των δημοσκοπήσεων και να μην μπορεί να πιάσει με το ΔΗΚΟ τους 29, ούτε και με τους Οικολόγους. Σε μια τέτοια περίπτωση, δεν θα κριθεί μόνο η συνοχή της συγκυβέρνησης, αλλά θα καθοριστούν από τώρα και οι συμμαχίες των επόμενων προεδρικών.

 

Το ΔΗΚΟ

 

Το ΔΗΚΟ παλεύει να ξεπεράσει το 14% για να διατηρήσει το "ρυθμιστικό" του ρόλο και να επιβεβαιώσει το δόγμα που καθοδηγεί το κόμμα από τότε που ιδρύθηκε: Είτε κυβέρνηση, είτε στην κυβέρνηση.

 

Ο Καρογιάν θα προσπαθήσει να παίξει και με τα δύο μεγάλα κόμματα και δεν αμφιβάλλει κανένας ότι θα συμπήξει συμμαχία με το κόμμα που θα μπορεί να τον εκλέξει στην προεδρία της Βουλής. Βέβαια, σε αντίθεση με τα δύο μεγάλα κόμματα που οι αρχηγοί τους έχουν το έλεγχο, στην περίπτωση του ΔΗΚΟ, εάν χάσει τρεις έδρες θα αμφισβητηθεί η ηγεσία του.

 

Αν υπάρξει μαθηματική πλειοψηφία ΑΚΕΛ - ΔΗΚΟ (μάλλον δύσκολο), ο Καρογιάν πρέπει να θεωρείται πρόεδρος της Βουλής, αν και με την ιδέα φλερτάρει και ο Άντρος Κυπριανού, με την υπόσχεση να μελετήσει το ΑΚΕΛ υποψηφιότητα Μάρκου στις προεδρικές.

 

Αν η πλειοψηφία είναι μεταξύ ΔΗΣΥ - ΔΗΚΟ, ο Καρογιάν θα διεκδικήσει την προεδρία της Βουλής με αντάλλαγμα την άμεση αποχώρηση από την Κυβέρνηση, για να είναι δεσμευμένος ότι θα στηρίξει Αναστασιάδη στις προεδρικές. Το χειρότερο σενάριο για τον Καρογιάν είναι να χάσει τρεις έδρες, την προεδρία της Βουλής (π.χ. προς τον Ομήρου), να είναι στην Κυβέρνηση και το μισό ΔΗΚΟ να κάνει αντιπολίτευση.

 

Η ΕΔΕΚ

 

Ο Γιαννάκης Ομήρου δεν κρύβει τη φιλοδοξία του για την προεδρία της Βουλής, ενώ στον ΔΗΣΥ δεν το αποκλείουν αν έτσι επιβάλλουν οι συσχετισμοί δυνάμεων. Ωστόσο, με δεδομένο το προηγούμενο του 2002 (προτάθηκε ο Ομήρου για υποψήφιος του ΔΗΣΥ, αλλά στη συνέχεια το προξενιό χάλασε), ο Νίκος Αναστασιάδης έδωσε οδηγίες στους συνεργάτες του να μην υποσχεθούν τίποτα σε κανέναν. Αν προκύψει από τη συγκυρία, ο Ομήρου μπορεί να γίνει η επιλογή του ΔΗΣΥ και θα είναι μια πολιτική επένδυση για τις προεδρικές, νοουμένου ότι θα συμφωνήσει το ΕΥΡΩΚΟ και ίσως οι Οικολόγοι. Όμως, με τίποτα δεν θέλουν στον ΔΗΣΥ να δημιουργήσουν προσδοκίες που να μην μπορούν να τις ικανοποιήσουν και να περάσει στους ψηφοφόρους της ΕΔΕΚ η εντύπωση ότι τους ξεγέλασαν.

Ο Ομήρου το ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να συνεργαστεί ξανά με τον Χριστόφια. Αλλά και το ΑΚΕΛ να θέλει να τον στηρίξει αντί του Καρογιάν, δεν του βγαίνουν οι αριθμοί. Οπόταν, ο Ομήρου μόνο με τον ΔΗΣΥ και τους μικρούς μπορεί να εκλεγεί.

 

Οι μικροί

 

Οι δύο μικροί μπορεί να είναι και οι ίδιοι ρυθμιστές. Το ΕΥΡΩΚΟ, θεωρητικά δεν μπορεί να πάει με το ΑΚΕΛ, όμως το 2008 η μεγάλη τράμπα των προεδρικών ήταν η συμπόρευση του Συλλούρη με τον Χριστόφια, μετά από μυστική συνάντηση των δύο, που απέδωσε στο κόμμα ένα γενναίο μερίδιο στους ημικρατικούς.

 

Πιο εύκολα το ΕΥΡΩΚΟ θα κολλήσει στην επιλογή του ΔΗΣΥ, προσδοκώντας σε συμμετοχή σε κυβέρνηση το 2013 σε μια ενδεχόμενη νίκη του Αναστασιάδη. Οι Οικολόγοι, αν πάρουν δύο έδρες (μάλλον δύσκολο) μπορεί να είναι οι κύριοι ρυθμιστές, διότι μπορούν να πάνε και με τον ΔΗΣΥ και με το ΑΚΕΛ. Ο ένας βουλευτής μπορεί να είναι αυτός που θα γείρει την πλάστιγγα ή να μη μετρήσει καθόλου, αναλόγως της μαθηματικής εξίσωσης των εδρών.

 

 

Η επανάσταση που δεν θα γίνει ποτέ

 

Όλο το πολιτικό παρασκήνιο γίνεται με ορίζοντα τις προεδρικές εκλογές του 2013, με το πολιτικό σύστημα να είναι βέβαιο ότι δεν θα υπάρξει λύση του Κυπριακού. Προχθές ο Χριστόφιας, από μόνος του, χωρίς να ερωτηθεί, όρισε χρονοδιάγραμμα για μια συμφωνία πριν από την έναρξη της κυπριακής προεδρίας, συμφωνώντας με την ανάλυση που έκανε δημόσια ο Αλεξάντερ Ντάουνερ, ότι αν θα γίνει κάτι θα πρέπει να τελειώσει με δημοψηφίσματα τον Απρίλιο.

 

Θεωρητικά και πρακτικά αυτό είναι εφικτό. Όμως, δεν υπάρχει κοινωνική πλειοψηφία για υποστήριξη της λύσης και αυτό είναι ένα από τα "επιτεύγματα" του Προέδρου Χριστόφια. Όπως διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να επανεκλεγεί ο Χριστόφιας χωρίς λύση του Κυπριακού. Και κανένας Πρόεδρος στη σύντομη ιστορία του κυπριακού κράτους δεν αποχώρησε οικειοθελώς από την προεδρία και μάλιστα από την πρώτη θητεία.

 

Επειδή στην Κύπρο, και στην πολιτική ευρύτερα, οι πλείστες αποφάσεις κρίνονται από το "τι θα είμαι εγώ αύριο" με την άλφα ή τη βήτα επιλογή, η λύση μπορεί να γίνει το σωσίβιο για την πολιτική επιβίωση Χριστόφια. Όμως, χωρίς τον ΔΗΣΥ και ειδικά χωρίς τον Ανασταδιάδη δεν μπορεί να υπάρξει λύση. Τι θα είναι όμως ο Αναστασιάδης την επόμενη μέρα; Γιατί να σηκώσει το βάρος της λύσης, αφού ο Χρισόφιας τον έφτυνε τόσα χρόνια; Γιατί να βάλει τη ράχη του να τον διασώσει για να κάνει μετά συνεργασίες με το ΔΗΚΟ και να ρίξει ξανά τον ΔΗΣΥ στο περιθώριο; Κι αν έχει καλές επιδόσεις στις εκλογές, γιατί να μην περιμένει ένα χρόνο να την κάνει εκείνος τη λύση αντί να επιβραβεύσει τον Χριστόφια; Δεν σκέφτηκε και δεν ενήργησε με τον ίδιο τρόπο και το ΑΚΕΛ, το 2002, όταν εξέλεξε τον Παπαδόπουλο Πρόεδρο;

 

Η λύση του Κυπριακού είναι μια επανάσταση. Και για να γίνει η επανάσταση αυτή χρειάζεται η συνεργασία των δύο μεγάλων κομμάτων. Αυτή η συνεργασία δεν έγινε εξ υπαιτιότητας του ΑΚΕΛ για λόγους που έχουν τις καταβολές στον Ψυχρό Πόλεμο. Αν θέλει το ΑΚΕΛ να λύσει το Κυπριακό, θα πρέπει να ζητήσει τη βοήθεια του ΔΗΣΥ, όχι να τον εκβιάσει να ακολουθήσει. Και ο μόνος τρόπος να αποδείξει το ΑΚΕΛ ότι θέτει την Κύπρο πάνω από το κόμμα, είναι να στηρίξει τον Νίκο Αναστασιάδη στην προεδρία της Βουλής και να ανοίξει το δρόμο για τη μεγάλη συμμαχία λύσης του Κυπριακού. Μια τέτοια απόφαση θα ήταν μια επανάσταση, η οποία όμως δεν πρόκειται να γίνει ποτέ...

Μακάριος Δρουσιώτης

08/05/2011