Μακαριος Δρουσιώτης

Στενεύουν απελπιστικά τα χρονοδιαγράμματα στην οικονομία και κανένας δεν ξέρει τι σκέφτεται -αν σκέφτεται κάτι- η κυβέρνηση ή μάλλον ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος διά της συνέντευξής του της περασμένης εβδομάδας ανέλαβε την ευθύνη της διαχείρισης της κατάστασης της οικονομίας. Οι σχέσεις του Προέδρου με τον υπουργό Οικονομικών δεν είναι οι καλύτερες. Όπως έγκυρα πληροφορείται ο "Π", πριν ο Πρόεδρος Χριστόφιας εξευτελίσει τον υπουργό του δημόσια, τον κατσάδιασε και σχεδόν τον προπηλάκισε ιδιωτικά.

 

Από το περιβάλλον του κ. Σιαρλή μάθαμε ότι ο υπουργός σκέφτηκε σοβαρά να υποβάλει παραίτηση, όμως η κατάσταση στην οικονομία είναι τόσο οριακή που μια νέα παραίτηση, μετά τον Καζαμία, θα προκαλούσε σοβαρές παρενέργειες, ίσως και κατάρρευσής της. Λόγω της οριακής κατάστασης της οικονομίας, της εκκρεμότητας με τις εκλογές στην Ελλάδα και της ολοκλήρωσης της προσπάθειας για ανακεφαλαιοποίηση της Λαϊκής, ο κ. Σιαρλή το θεώρησε εθνικά ανεύθυνο να παραιτηθεί χωρίς να εξαντλήσει όλες τις προσπάθειες διάσωσης της οικονομίας. Αυτή ήταν η τρίτη σοβαρή διαφωνία του υπουργού Οικονομικών με τον Πρόεδρο, όμως ο κ. Σιαρλή φέρεται να είπε σε ανθρώπους που τους εμπιστεύεται ότι θα καταβάλει άλλη μια τελική προσπάθεια κι αν δεν βρει ανταπόκριση, τότε δεν θα έχει άλλη επιλογή από την παραίτηση.

 

Ήδη οι παρενέργειες των δηλώσεων του Προέδρου στη δημοσιογραφική του διάσκεψη είναι σοβαρές. Όπως εγκύρως πληροφορείται ο "Π", η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) απέρριψε βολιδοσκόπηση της Κύπρου για ανταλλαγή των ομολόγων που θα εκδώσει η κυβέρνηση για την ανακεφαλαιοποίηση της Λαϊκής Τράπεζας.

 

Σύμφωνα με την απόφαση που πήρε το Υπουργικό Συμβούλιο για τη στήριξη της Λαϊκής Τράπεζας, εάν δεν βρεθούν από ιδιώτες τα κεφάλαια που απαιτούνται, το Δημόσιο θα εισφέρει έντοκο γραμμάτιο 12μηνης διάρκειας ύψους αντίστοιχου του ποσού που υπολείπεται για την πλήρη κάλυψη του κεφαλαίου.

 

Συνεπώς, μέχρι το τέλος αυτού του μήνα η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεισφέρει για την ανακεφαλαιοποίηση της Λαϊκής 1,9 δις ευρώ. Η προσδοκία του υπουργείου Οικονομικών ήταν πως η κυβέρνηση θα εξέδιδε χρεόγραφα τα οποία η Τράπεζα θα κατέθετε ως εγγυήσεις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να πάρει ρευστό. Προς αυτή την κατεύθυνση εργάζονταν ο τέως διοικητής της ΚΤΚ Αθανάσιος Ορφανίδης και ο υπουργός Οικονομικών Βάσος Σιαρλή.

 

Η ΕΚΤ έθεσε παρασκηνιακά κάποιες βασικές προϋποθέσεις ως ένδειξη της βούλησης της χώρας για δημοσιονομική εξυγίανση:

 

Τη διατήρηση του Ορφανίδη στην ΚΤΚ και τη συμμόρφωση με τις συστάσεις της Κομισιόν για την οικονομία. Επιπρόσθετα η κυβέρνηση είχε συμφωνήσει μαζί με τα άλλα κράτη της ευρωζώνης τη νομική ρύθμιση του μέτρου του εξισορροπημένου προϋπολογισμού.

 

Παρά την αντίθεση άποψη και των δύο υπουργών Οικονομικών, Καζαμία και Σιαρλή, οι οποίοι έκαναν τις επαφές με τις Βρυξέλλες, ο κ. Χριστόφιας δεν εισάκουσε τις προτροπές τους και αντικατέστησε τον διοικητή. Παρόλα αυτά, οι Βρυξέλλες ήταν πρόθυμες να βοηθήσουν, υπό τον όρο της συμμόρφωσης με τις συστάσεις της Κομισιόν για δημοσιονομική εξυγίανση, οι οποίες συμφωνήθηκαν με την Κύπρο από το 2011.

 

Εκτεθειμένος ο Σιαρλή

 

Ο υπουργός Οικονομικών Βάσος Σιαρλή, στις επαφές που είχε στις Βρυξέλλες με τους θεσμικούς οικονομικούς παράγοντες της ΕΕ, δεσμεύτηκε ρητά και κατηγορηματικά ότι θα προχωρούσε τάχιστα με την υλοποίηση των όσων η Κ.Δ. έχει δεσμευτεί έναντι της ΕΕ. Στις δημόσιες δηλώσεις του, διαβεβαίωνε πως δεν έπρεπε να αμφιβάλλει κανένας για την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να συμμορφωθεί με τις δεσμεύσεις της και ειδικά με τη μείωση του ελλείμματος στο 2,5%. Ο κ. Σιαρλή -και για λόγους διαπραγματευτικούς- αρνείτο να τοποθετηθεί για τον 13ο μισθό, οπότε ο Χριστόφιας ζήτησε από τον Στεφάνου να κάνει δήλωση με την οποία ακύρωνε τον υπουργό του. Αυτή ήταν η πρώτη σοβαρή σύγκρουση του Χριστόφια με τον Βάσο Σιαρλή. Ακολούθησε η διαφωνία για το ζήτημα Ορφανίδη, ενώ σημειώνεται πως ούτε ο Κίκης Καζαμίας, ούτε ο Σιαρλή συμπορεύτηκαν με τον Χριστόφια και το ΑΚΕΛ στο ζήτημα των ευθυνών της ΚΤΚ για τα προβλήματα των τραπεζών.

 

αρόλα αυτά, ο υπουργός Οικονομικών συνέχισε την προσπάθεια για να πετύχει το στόχο του ελλείμματος του 2,5% που ήταν το ελάχιστο που θα μπορούσαν ν' αποδεχτούν οι Βρυξέλλες για να μη στείλουν την Κύπρο στο μηχανισμό. Με τη δημοσιογραφική διάσκεψή του της προπερασμένης Παρασκευής ο Χριστόφιας ακύρωσε και αυτή την προσπάθεια και εξευτέλισε τον υπουργό του, υποβαθμίζοντάς τον σε "καλό χρήστη" της οικονομίας, χωρίς πολιτική κρίση και εμπειρία.

Η συνέντευξη ερμηνεύτηκε -και εν πολλοίς ήταν- ως απόλυτη άρνηση της Λευκωσίας να συμμορφωθεί με τις μίνιμουμ απαιτήσεις των Βρυξελλών. Το περασμένο Σαββατοκύριακο τα εξειδικευμένα με την οικονομία διεθνή ΜΜΕ προδίκαζαν την ένταξη της Κύπρου στο μηχανισμό, αντανακλώντας την απογοήτευση των Βρυξελλών για την άρνηση της χώρας να συμμορφωθεί με τις δικές της δεσμεύσεις. Απότοκο αυτής της απογοήτευσης ήταν η οριστική απόρριψη για αποδοχή των κυβερνητικών χρεογράφων για την ενίσχυση της Λαϊκής Τράπεζας. Χθες ο κ. Σιαρλή έλαβε μέρος στην τηλεδιάσκεψη των χωρών της ευρωζώνης για την Ελλάδα και την Ισπανία γνωρίζοντας ότι έπεται σύντομα και συζήτηση για την Κύπρο.

 

"Φταίνε οι τράπεζες"

 

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση συνεχίζει επικοινωνιακά να αναδεικνύει την άποψη ότι το πρόβλημα της οικονομίας οφείλεται μόνο στις τράπεζες, κάτι που δεν είναι απόλυτα αληθές. Όπως το εξήγησε την περασμένη Κυριακή στον "Π" ο Γιώργος Βασιλείου, οι τράπεζες είναι μέρος του προβλήματος, όμως το καθ' αυτό πρόβλημα είναι η αναξιοπιστία της κυπριακής κυβέρνησης. Δεδομένου ότι και οι τρεις υπουργοί Οικονομικών δοκίμασαν να είναι συνεπείς με τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η Κύπρος έναντι της ΕΕ, αλλά η προσπάθειά τους αναχαιτίστηκε από τον Χριστόφια, συνάγεται ότι το πρόβλημα της κυπριακής οικονομίας είναι ο Χριστόφιας.

 

Στη συνέντευξή του ο Πρόεδρος το ξεκαθάρισε ότι δεν θα πάρει κανένα ουσιαστικό μέτρο εξυγίανσης της οικονομίας. Το πακέτο που ετοιμάζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, στοχεύει σε έσοδα 150 εκατομμυρίων, κυρίως από νέες φορολογίες και οικονομίες και όχι 200 που απαιτούνται για να επιτευχθεί ο στόχος του 2,5%. Γι' αυτό ο πρόεδρος είπε αν είναι 3% το έλλειμμα "δεν χάθηκε ο κόσμος". Ωστόσο, για την ΕΕ, με δεδομένη την πρόθεση αποφυγής λήψης μέτρων, "χάνεται ο κόσμος", ακόμη κι αν το έλλειμμα μειωθεί στο 2,5% με πρόσκαιρα ημίμετρα και όχι μεταρρυθμίσεις. Επίσης, αμφισβητείται αν το πραγματικό έλλειμμα είναι πράγματι 200 εκατομμύρια και όχι πολύ μεγαλύτερο.

 

Υπό κατάρρευση

 

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι η Κύπρος δεν μπορεί να δανειστεί από πουθενά και η μόνη της διέξοδος είναι η προσφυγή στο μηχανισμό στήριξης. Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες του Τύπου, οι οποίες κρίνονται έγκυρες, οι ανάγκες της οικονομίας είναι 5 δις, εκ των οποίων μόνο το 1,9 δις προορίζεται για τη Λαϊκή και τα υπόλοιπα για τα ελλείμματα του 2012, τα ελλείμματα του 2013 και την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, το 2013. Ο Πρόεδρος, που χειρίζεται προσωπικά τα ζητήματα, είπε πως δεν θα πάρει κανένα μέτρο που θα βλάψει τα συμφέροντα των εργαζομένων. Τα μέτρα κρίνονται απαραίτητα και για λόγους συγκράτησης των δαπανών και για να μπορέσει η Κύπρος να βρει δανειστές. Οπότε το ερώτημα που εγείρεται είναι πού θα βρει τα χρήματα η κυβέρνηση να πληρώνει τους υπαλλήλους στο τέλος του μήνα.

 

Προς το παρόν η κυβέρνηση αντλεί χρήματα από τις τράπεζες και τα συνεργατικά ιδρύματα με χρεόγραφα επί μηνιαίας βάσης, όμως οι δυνατότητες αυτές δεν είναι απεριόριστες και είναι σοβαρό το ενδεχόμενο να μείνει με άδεια ταμεία. Φαίνεται ότι η προσπάθεια είναι να μεταφέρει το πρόβλημα στην επόμενη κυβέρνηση, για να υποχρεωθεί εκείνη να πάρει τα μέτρα και να χρεωθεί το κόστος. Πέραν του ότι η προσέγγιση αυτή εμπεριέχει το στοιχείο της ανευθυνότητας, διότι είναι η χώρα που θα χρεοκοπήσει και όχι ο ΔΗΣΥ, είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει αυτή η κυβέρνηση να βγάλει το χρόνο.

 

Μια λύση που θα παρατείνει το πρόβλημα, αλλά θα το επαναφέρει σε χειρότερη μορφή, είναι άλλο ένα διακρατικό δάνειο από τη Ρωσία ή την Κίνα. Ο υπουργός Οικονομικών Βάσος Σιαρλή δήλωσε στο Ρόιτερ ότι δεν είναι προτεραιότητα της Κύπρου ο διακρατικός δανεισμός, όμως, αν οι όροι του μηχανισμού δεν είναι ευνοϊκοί, θα το σκεφτόταν. Η δήλωση αυτή αποτελεί έμμεση παραδοχή ότι δεν βρέθηκε δάνειο από τρίτη χώρα, γι' αυτό και προετοιμάζεται η κοινή γνώμη για πιθανή προσφυγή στο μηχανισμό. Όμως, μετά τη συμπεριφορά που επέδειξε η κυβέρνηση και η άρνησή της να λύσει μόνη της τα προβλήματα, οι όροι του μηχανισμού θα είναι πολύ πιο σκληροί, περιλαμβανομένης της μείωσης μισθών, της αύξησης του εταιρικού φόρου, της κατάργησης υπηρεσιών και θέσεων. Εν πολλοίς, αυτοί που νομίζουν σήμερα ότι προστατεύονται, είναι οι πρώτοι που θα πληρώσουν το τίμημα.

Μακάριος Δρουσιώτης

10/06/2012