Μακαριος Δρουσιώτης

Με αφορμή την προσπάθεια του υποψήφιου Προέδρου Γιώργου Λιλλήκα να εκφράσει τη βάση του ΔΗΚΟ στις επικείμενες εκλογές και τις διαρροές εγγράφων για ρουσφέτια του Μάριου Καρογιάν, υπήρξε τον περασμένο Δεκέμβριο σκληρή αντιπαράθεση μεταξύ του υποψηφίου και της βουλευτού του ΔΗΚΟ Αθηνάς Κυριακίδου.

 

Μιλώντας στο ραδιόφωνο του Άστρα η Αθήνα Κυριακίδου διερωτήθηκε δημόσια "πόσα φτωχόπαιδα από την Παναγιά έγιναν πολυεκατομμυριούχοι τα τελευταία 15 χρόνια και πόσα εκατομμύρια ευρώ κατέληξαν στα ταμεία της διαφημιστικής εταιρείας της συζύγου του Γιώργου Λιλλήκα από τα δημόσια ταμεία, από την ημέρα που ο ίδιος εξελέγη βουλευτής". Η Κυριακίδου διερωτήθηκε ταυτόχρονα κατά πόσο ήταν "δεοντολογικά ορθό όταν ο κ. Λιλλήκας ήταν υπουργός Εμπορίου, η εταιρεία της συζύγου του να παίρνει προσφορές από τον ΚΟΤ".

 

Ο Λιλλήκας απάντησε ότι "ελλείψει επιχειρημάτων" οι πολιτικοί αντίπαλοί του "προσφεύγουν στη λασπολογία" και κίνησε αγωγή λιβέλλου κατά της Αθηνάς Κυριακίδου. Η βουλευτής, αξιοποιώντας τη βουλευτική της ιδιότητα, ζήτησε πληροφορίες από το υπουργείο Εμπορίου και τον ΚΟΤ. Οι απαντήσεις που καθηκόντως έδωσε ο ΚΟΤ, κατόπιν σχετικής επιστολής του υπουργείου Εμπορίου, περιέχουν συντριπτικά στοιχεία για την εκμετάλλευση του αξιώματος του υπουργού Εμπορίου από τον Γιώργο Λιλλήκα προς όφελος των δραστηριοτήτων της οικογενειακής του επιχείρησης Marketway και των συμβεβλημένων με αυτήν επιχειρήσεων και επιβεβαιώνουν πανηγυρικά τις αποκαλύψεις που έκανε ο "Π" τον Φεβρουάριο του 2005 για την περιβόητη υπόθεση Sporteam.

 

Μίλησαν τα έγγραφα

 

Το πιο σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από τις απαντήσεις που έδωσε ο ΚΟΤ στο υπ. Εμπορίου, στις 10 Ιανουαρίου 2013, την τετραετία κατά την οποία ο Λιλλήκας ήταν στην κυβέρνηση (μέχρι τα μέσα του 2006 στο αρμόδιο υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού), είναι ότι εταιρείες οι οποίες ήταν συμβαλλόμενες με τη Marketway εξασφάλισαν συμβόλαια από τον ΚΟΤ ύψους 9,5 εκ ευρώ! Περίπου 8 εκ. ευρώ ήταν τα συμβόλαια με τη γαλλική διαφημιστική εταιρεία Publicis. Η Marketway είναι επιχειρηματικά συνδεδεμένη με την Publicis, εκπροσωπεί την εταιρεία στην Κύπρο, χρησιμοποιεί το λογότυπό της και εμφανίζονταν σαν μια οντότητα υπό την επωνυμία Marketway/Publicis.

Όπως φαίνεται στον πίνακα που δόθηκε από τον ΚΟΤ ως απάντηση στα ερωτήματα της Αθηνάς Κυριακίδου (σ.σ. δημοσιεύεται αυτούσιος σε διπλανές στήλες), με την ανάληψη του υπουργείου Εμπορίου από τον Γιώργο Λιλλήκα, τον Μάρτιο του 2003, η Publicis είχε εξασφαλίσει το πρώτο συμβόλαιο με τον ΚΟΤ που αφορούσε το 2004 και αυτό επαναλαμβανόταν μέχρι και το 2007.

 

Το ζήτημα της παραχώρησης συμβολαίων σε εταιρείες συνδεδεμένες με την οικογενειακή επιχείρηση του τότε υπουργού Εμπορίου, έφερε στη δημοσιότητα ο "Πολίτης" τον Φεβρουάριο του 2005 και ακολούθως απασχόλησε την επιτροπή Ελέγχου της Βουλής με πρωτοβουλία του προέδρου της Χρ. Πουργουρίδη.

 

Σύμφωνα με το έγγραφο του ΚΟΤ, ημερομηνίας 10/1/2013, που αποκαλύπτει σήμερα ο "Πολίτης", η Publicis, η οποία είναι συνδεδεμένη με την εταιρεία Marketway, κέρδισε επί υπουργίας Γιώργου Λιλλήκα τις προσφορές για την τουριστική προβολή της Κύπρου κατά τα έτη 2004-2007 στη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ελβετία, την Τσεχία, τη Δανία και κάποιες άλλες βόρειες χώρες έναντι 9,5 εκατ. ευρώ.

 

Κόλπα με τα ονόματα

 

Η προσφορά στον ΚΟΤ έγινε στο όνομα της εταιρείας Optimedia. Ο Λιλλήκας προσπάθησε να θολώσει τα νερά, δηλώνοντας στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ (3/2/2005) ότι "(η Marketway) έχει συνεργασία με μια διεθνή εταιρεία, την Publicis, αυτό δεν είναι μυστικό. Αυτή που έκανε την προσφορά, δεν είναι η Publicis, είναι η Optimedia". Ωστόσο, όταν λίγες μέρες μετά επιβεβαιώθηκε στην επιτροπή Ελέγχου της Βουλής ότι η Optimedia δεν είναι εταιρεία, αλλά μια εμπορική επωνυμία της Publicis, ο Λιλλήκας αναθεώρησε τη γραμμή του και δήλωσε ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να απαγορεύσει σε μιαν πολυεθνική εταιρεία, όπως είναι η Publicis, να λάβει μέρος σε οποιονδήποτε διαγωνισμό, είτε στον ΚΟΤ, είτε οπουδήποτε αλλού. Μάλιστα διαβεβαίωσε πως αν αποδεικνυόταν οποιαδήποτε σχέση της Marketway με τις προσφορές του ΚΟΤ, θα παραιτείτο.

SporTeam: Εγχειρίδιο διαπλοκής

 

Η υπόθεση, που η καταγραφή της μπορεί να εκδοθεί σαν ένα κλασικό εγχειρίδιο διαπλοκής, είναι αυτή της περιβόητης SporTeam την οποία έφερε στο φως από το 2005 ο "Πολίτης". Τα όσα η εφημερίδα μας αποκάλυψε τότε επιβεβαιώνονται σήμερα και μέσα από την αλληλογραφία του τότε υπουργού Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, ο οποίος ενεργούσε ως εκπρόσωπος των συμφερόντων της Marketway και μιας άλλη εταιρείας, της SporTeam Cyprus, η οποία ελεγχόταν από τον φίλο και κουμπάρο του Λιλλήκα, Στέλιο Κωνσταντίνου, ως εμπιστευματοδόχο του πραγματικού ιδιοκτήτη.

 

Πρόκειται για τη γνωστή υπόθεση υπογραφής συμβολαίου 163.000 ευρώ με τον ΚΟΤ, χωρίς διαδικασίες και προσφορές, για προβολή της Κύπρου στην Αθήνα, με αφορμή τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Το αρχικό πρότζεκτ, το οποίο προωθούσε η Marketway, ήταν της τάξης του 1,4 εκ. ευρώ, αλλά η προσπάθεια προσέκρουσε στην άρνηση των κρατικών και ημικρατικών οργανισμών να συμμετάσχουν και στην άρνηση του Συμβουλίου Προσφορών να παρακάμψει τις διαδικασίες, παρά τις προτροπές του Γιώργου Λιλλήκα.

 

Περισσότερο σημαντική από το τελικό μέγεθος της συμφωνίας είναι η διαδικασία που ακολουθήθηκε από τον υπουργό Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, ο οποίος χειρίστηκε την υπόθεση κατά τέτοιο τρόπο, ωσάν να πήγε στο υπουργείο "με τα μανίκια πάνω" να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της Marketway και όχι το δημόσιο συμφέρον.

 

Από νωρίς...

 

Την 1η Μαρτίου 2003 ο Γιώργος Λιλλήκας διορίζεται υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Με αφορμή τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, η Marketway, όπως ανέφερε σε δήλωσή του ο διευθυντής της Ελληνικής SporTeam, Κωνσταντίνος Νοδάρας, προσέγγισε την εταιρεία "προκειμένου να ανταποκριθεί στο ζητούμενο συγκεκριμένου πελάτη της, για τη διαμόρφωση στρατηγικής για τους Ολυμπιακούς Αγώνες". Όπως επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια, ο πελάτης της Marketway ήταν το υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, του οποίου προΐστατο ο σύζυγος της ιδιοκτήτριας, Γιώργος Λιλλήκας!

 

Άνθρωποι της SporTeam ήρθαν κάποια στιγμή στην Κύπρο και εγκαταστάθηκαν στα γραφεία της Marketway. Στις 15 Μαΐου 2003, δηλαδή μόλις 75 μέρες μετά τον διορισμό του Λιλλήκα στο υπουργείο Εμπορίου, η SporTeam του υπέβαλε, προσωπικά, μια γενική πρόταση για προβολή στην Αθήνα των κυπριακών επιχειρήσεων και οργανισμών την περίοδο των Ολυμπιακών του 2004.

 

Λίγες εβδομάδες μετά, στις 22 Ιουλίου 2003, εγγράφεται στον έφορο εταιρειών η SPORTEAM CYPRUS. Μέτοχοι ήταν κατά 49% ο ιδιοκτήτης της SportTeam Ελλάδος Κωνσταντίνος Νοδάρας. Το υπόλοιπο 51% το ήλεγχε ως εμπιστευματοδόχος -δηλαδή εκ μέρους κάποιου τρίτου που δεν έπρεπε να φαίνεται- ο Στέλιος Κωνσταντίνου, λογιστής και "μυρωτικός" κουμπάρος του ζεύγους Λιλλήκα. Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε ο "Π" (1/3/2005), η Βαρβάρα Λιλλήκα ενημέρωσε το προσωπικό της ότι "η SporTeam είναι δική της εταιρεία". Στις 17 Οκτωβρίου 2003, η Marketway οργάνωσε διάσκεψη Τύπου για την προβολή των δραστηριοτήτων της "SporTeam". Στη δεξίωση που ακολούθησε στο Hilton Park παρευρέθη και ο τότε υπουργός Εμπορίου, Γιώργος Λιλλήκας.

 

Ατζέντης της SporTeam

 

Στις 30 Οκτωβρίου 2003 ο Λιλλήκας, ως υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, συγκάλεσε σύσκεψη στο γραφείο του, καλώντας σε αυτήν στελέχη άλλων υπουργείων και εκπροσώπους οικονομικά εύρωστων ημικρατικών οργανισμών. Στη σύσκεψη, στελέχη της SportTeam παρουσίασαν την πρόταση της εταιρείας για την προβολή της Κύπρου στους Ολυμπιακούς της Αθήνας. Η πρόταση αφορούσε τη δημιουργία του "Σπιτιού της Κύπρου", μέσα από τους χώρους του οποίου θα προβαλλόταν η Κύπρος και οι υπηρεσίες της. Σαφώς και δεν είναι αρμοδιότητα ενός υπουργού να ασχολείται με αυτά τα πράγματα, πολύ περισσότερο όταν έχει προσωπικό συμφέρον.

 

Μια μέρα μετά την παρουσίαση, στις 31 Οκτωβρίου 2003, το υπουργείο Εμπορίου κάλεσε με φαξ όλους τους φορείς και τους οργανισμούς οι οποίοι παρακολούθησαν την ενημέρωση, να δηλώσουν το ενδιαφέρον τους. Οι οργανισμοί δεν είχαν ενθουσιαστεί από αυτά που είδαν και άκουσαν και ζήτησαν περισσότερες διευκρινίσεις από την εταιρεία, περιλαμβανομένου και του οικονομικού κόστους.

 

Στις 3/12/2003 το υπουργείο Εμπορίου ενημέρωσε τη SportTeam ότι "υπάρχει κατ' αρχήν ενδιαφέρον για συμμετοχή" και ζήτησε προκαταρκτικές εισηγήσεις. Όμως η πρόταση που υποβλήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2004 δεν προήλθε από την SporTeam Ελλάδας με την οποία συζητούσε και διαβουλευόταν, αλλά από την SporTeam Cyprus, την οποία ήλεγχε ως εμπιστευματοδόχος ο κουμπάρος του ζεύγους Λιλλήκα. Το οικονομικό μέγεθος της πρότασης ήταν 1,4 εκ ευρώ.

Σε τρεις εργάσιμες μέρες από την παραλαβή της πρότασης (μεσολάβησε Σαββατοκύριακο), και συγκεκριμένα στις 5 Φεβρουαρίου 2004, ο Λιλλήκας έστειλε επιστολή σε ημικρατικούς οργανισμούς και άλλους ιδιωτικούς φορείς, όπως το ΚΕΒΕ και την ΟΕΒ, με την οποία τους ενημέρωνε ότι "το υπουργείο Εμπορίου έχει μελετήσει την πρόταση την οποία και προσεγγίζει θετικά". Η επιστολή Λιλλήκα κατέληγε με τη φράση "αναμένοντας τη δική σας θετική ανταπόκριση και ευελπιστώντας στην οικονομική υποστήριξη από τον οργανισμό σας". Είναι αφύσικο να υπογράφει ο υπουργός τέτοιες επιστολές και να ζητεί οικονομική υποστήριξη για ένα πρότζεκτ που έχει και προσωπικό συμφέρον.

 

Όπως παρατηρεί η γενική ελέγκτρια Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, σε έκθεση που διενήργησε μετά τα δημοσιεύματα του "Π", η πιο πάνω αναφορά αποτελεί προτροπή προς τους διάφορους οργανισμούς για να συμμετέχουν. Απαντώντας στη σχετική παρατήρηση ο Λιλλήκας ανέφερε ότι προέβη σε αυτή την προτροπή, επειδή "του είχε ζητήσει το Υπουργικό Συμβούλιο να εξεύρει χορηγούς για τη χρηματοδότηση του έργου". Σημειωτέον ότι η κυβέρνηση τότε ήταν υπό ατμόν λόγω των συνεχών εξελίξεων στο Κυπριακό. Ο Λιλλήκας, εκτός από την Κυπριακή Δημοκρατία, προσπαθούσε παράλληλα να διασώσει και το πρότζεκτ της SporTeam.

 

Παρεκκλίσεις

 

Στις 13 Φεβρουαρίου 2004, το υπ. Εμπορίου έστειλε επιστολή στον πρόεδρο του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών, το οποίο ενημέρωσε για την πρόταση της SporTeam. Στην επιστολή επισημαινόταν ότι η πρόταση αυτή "ικανοποιεί πλήρως τις ανάγκες του υπουργείου" και ζητούσε να παρακαμφθεί η διαδικασία των προσφορών.

 

Την 26/2/2004 το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών απέρριψε το αίτημα του υπ. Εμπορίου. Όταν ο "Πολίτης" αποκάλυψε το σκάνδαλο, ο Λιλλήκας δήλωσε (2/3/2005) ότι εκείνος ήταν που απέρριψε την πρόταση της SporTeam! "Για ποιο πράγμα με κατηγορούν; Για μια πρόταση που απέρριψα; Για ποιο πράγμα με κατηγορούν; Εγώ δεν έχω καταλάβει"...

 

Στο μεταξύ, στις 23 Μαρτίου 2004 ολοκληρώθηκε η παραλαβή των απαντήσεων από τους οργανισμούς οι οποίοι κλήθηκαν να συμμετάσχουν. Απάντησαν όλοι αρνητικά, εκτός από τον ΚΟΤ. Σύμφωνα με σημείωμα του ΚΟΤ, επειδή δεν ενδιαφέρθηκε κανένας άλλος οργανισμός, ο ίδιος ο Λιλλήκας εισηγήθηκε στην εταιρεία "να γίνουν απευθείας επαφές με τον ΚΟΤ για να ετοιμαστεί μια αναθεωρημένη πρόταση". Όταν ρωτήθηκε ο Λιλλήκας στην επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, προσπάθησε να αποσυνδέσει την αρχική πρόταση που δεν έγινε, από τη δουλειά που δόθηκε στον ΚΟΤ, λέγοντας: "Νομίζω είναι η ίδια εταιρεία που ήρθε και στο υπ. Εμπορίου"...

 

Η νέα πρόταση της SporTeam μόνο προς τον ΚΟΤ έγινε τις 20 Μαΐου 2004, με κόστος υλοποίησης 160.000 ευρώ.

Στις 27 Μαΐου 2004 το δ.σ. του ΚΟΤ αποφάσισε να εγκρίνει τη συνεργασία με τη SporTeam Cyprus και στις 15 Ιουλίου 2004 ενέκρινε τη δαπάνη, χωρίς να ακολουθηθεί η διαδικασία των προσφορών. Δύο μέρες μετά, στις 29/7/2004, η επιτροπή προσφορών του ΚΟΤ ενέκρινε, εκ των υστέρων, την παράκαμψη της διαδικασίας των προσφορών.

Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

10/02/2013