Μακαριος Δρουσιώτης

Μάχη για τη διάσωση της κυπριακής οικονομίας θα δώσει αύριο ο νέος υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής, στην πιο κρίσιμη συνεδρία του Eurogroup από το 2008, όταν η Κύπρος υιοθέτησε το ευρώ. Η κατάσταση είναι οριακή και ο χρόνος εξαντλείται απελπιστικά. Τα δημοσιεύματα για πιθανό κούρεμα καταθέσεων προκάλεσαν μεγάλη πίεση στις κυπριακές τράπεζες και η ανάγκη σταθεροποίησης της κατάστασης είναι πλέον επιτακτική. Από το αυριανό Eurogroup, έστω κι αν δεν ληφθούν τελικές αποφάσεις, θα πρέπει απαραίτητα να βγει άσπρος καπνός για το πρόγραμμα διάσωσης της Κύπρου, κατά τρόπο που θα κλείσουν οι συζητήσεις για κούρεμα καταθέσεων.

 

Σε δηλώσεις του στον "Πολίτη" ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Στυλιανίδης τονίζει ότι "δεν αναμένεται αύριο να υπάρξει κατάληξη σε συμφωνία για τη σύμβαση". Η προσπάθεια του υπουργού Οικονομικών, τονίζει στον "Π", θα είναι διττή: "Πρώτον, να εκμαιεύσει κατηγορηματική και επίσημη δήλωση ότι αποκλείεται κούρεμα καταθέσεων στην Κύπρο, τερματίζοντας τη σχετική παραφιλολογία των ημερών, δεύτερον, να τεθεί ένα χρονοδιάγραμμα για την τελική υπογραφή του μνημονίου συναντίληψης με την τρόικα".

 

Η πολιτική αστάθεια στην Ιταλία και ο κίνδυνος να αποτελέσει η Κύπρος το κακό παράδειγμα και για άλλες μεγάλες οικονομίες της ευρωζώνης έχει καταστήσει και από πλευράς Eurogroup επιτακτική την ανάγκη να κλείσει το συντομότερο το ζήτημα της Κύπρου. Η αγωνία να μην γίνει η Κύπρος το κακό παράδειγμα για την Ιταλία είναι το μοναδικό όπλο που έχει στα χέρια του ο Μιχάλης Σαρρής, όμως οι δυνατότητες παρέμβασης στη διαμόρφωση των αποφάσεων δεν είναι απεριόριστες.

 

Τρία είναι τα μεγάλα ζητήματα που θα κληθεί να διαχειριστεί ο νέος υπουργός Οικονομικών:

• Οι ιδιωτικοποιήσεις.
• Το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος.
• Ο εταιρικός φόρος και η φορολογία στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές.

Αρχίζοντας από το τελευταίο, θα χρειαστεί να γίνει μεγάλο παζάρι για να περιοριστούν οι απώλειες στον λιγότερο δυνατό βαθμό. Σε ό,τι αφορά το ξέπλυμα και ειδικά τη διεξαγωγή έρευνας από ιδιωτική εταιρεία για τον βαθμό εφαρμογής των νομοθεσιών, η απόφαση είναι ειλημμένη από το προηγούμενο Eurogroup και δεν μπορεί να ανακληθεί. Ο Μιχαλάκης Σαρρής δήλώσε ότι πηγαίνει με συγκεκριμένη αντιπρόταση, σύμφωνα με την οποία θα προταθεί η διενέργεια ελέγχου υπό την επίβλεψη της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, με την εμπλοκή της Επιτροπής Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης, και αν είναι αναγκαίο ο έλεγχος να επικουρείται από ιδιώτες εμπειρογνώμονες.

 

"Δεδομένες" οι ιδιωτικοποιήσεις

 

Το μεγάλο ζήτημα είναι αυτό των ιδιωτικοποιήσεων. Η ΕΕ το θεωρεί δεδομένο ότι θα γίνουν οι ιδιωτικοποιήσεις όχι μόνο για την ανάγκη βιωσιμότητας του χρέους, αλλά και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Το καθεστώς των ημικρατικών οργανισμών τελεσίδικα θα αλλάξει. Το ζήτημα είναι το πώς και το πότε.

Η νέα κυβέρνηση θέλει χρόνο να διαχειριστεί το ζήτημα για να μην γίνουν ιδιωτικοποιήσεις κάτω από πιεστικές συνθήκες, αλλά και για λόγους κοινωνικής συνοχής και εργατικής ειρήνης, επειδή, καλώς ή κακώς, η αποφυγή των ιδιωτικοποιήσεων έχει αναχθεί σ' ένα μικρό εθνικό θέμα.

 

Οι ισορροπίες που θα κληθεί να κρατήσει ο Μιχάλης Σαρρής είναι πολύ λεπτές. Αν επιστρέψει από τις Βρυξέλλες με καθαρή απόφαση για άμεσες ιδιωτικοποιήσεις, θα κλονιστεί η αξιοπιστία της κυβέρνησης στο εσωτερικό, θα προκληθεί αναταραχή και κοινωνική αναστάτωση. Αν και είναι η προηγούμενη κυβέρνηση που έχει αποδεχτεί τις ιδιωτικοποιήσεις, το ΑΚΕΛ κατάφερε να αντιστρέψει την εικόνα και πριν παραδώσει καν την εξουσία έκανε αντιπολίτευση στην κυβέρνηση που δεν είχε αναλάβει, με σημαία τις ιδιωτικοποιήσεις.

 

Από την άλλη, αν αρνηθεί η νέα κυβέρνηση να αποδεχτεί αυτό που είναι καταγραμμένο στο μνημόνιο, θα πλήξει την αξιοπιστία της στο εξωτερικό πριν καλά-καλά αναλάβει την εξουσία. Με δεδομένο ότι ο Σαρρής πηγαίνει στο Eurogroup με το δίλημμα να είναι μεταξύ ζωής ή θανάτου, το μέγιστο που μπορεί να πετύχει είναι μια φόρμουλα για μετοχοποιήσεις των ημικρατικών οργανισμών κατά τρόπο που να ικανοποιεί την Ευρώπη και να μην προκαλέσει εργατική αναταραχή στην Κύπρο.

 

Ο Μιχάλης Σαρρής έκανε και δημόσια γνωστές τις προθέσεις του, στην τελετή παραλαβής του υπουργείου Οικονομικών την περασμένη Παρασκευή, λέγοντας ότι "εν ευθέτω χρόνω στον τομέα των τηλεπικοινωνιών θα πρέπει να μελετηθεί το ενδεχόμενο εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή" και εξήγησε ότι στον συγκεκριμένο τομέα είναι πιο εύκολο να προσεγγιστεί στρατηγικός επενδυτής.

 

Χείρα βοηθείας Σιαρλή

 

Ο τέως υπουργός Οικονομικών Βάσος Σιαρλή, ο οποίος έχει πλήρη συναίσθηση της κατάστασης, προσπάθησε να βοηθήσει τη νέα κυβέρνηση να αντεπεξέλθει: αναγνώρισε και στην πράξη αυτό που είχε πει και δημόσια, ότι οι ιδιωτικοποιήσεις έχουν συμφωνηθεί ήδη με την τρόικα και είναι μέρος του μνημονίου. Μία μέρα πριν από την παράδοση της εξουσίας έδωσε οδηγίες να κυκλοφορήσει ξανά η εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών προς όλους τους ημικρατικούς οργανισμούς για έναρξη της διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων με την καταγραφή των περιουσιακών τους στοιχείων και για συζητήσεις με εκπροσώπους της τρόικας. Ως γνωστόν, η διαδικασία αυτή είχε ξεκινήσει στα τέλη Ιανουαρίου, αλλά πάγωσε με παρέμβαση του Προεδρικού Μεγάρου για προεκλογικούς λόγους και για να αποποιηθεί η προηγούμενη κυβέρνηση την ευθύνη των ιδιωτικοποιήσεων.

 

Ο Σιαρλή, ο οποίος διαπραγματεύτηκε το μνημόνιο με την τρόικα, πριν φύγει από το υπουργείο επιβεβαίωσε για άλλη μία φορά τη δέσμευση που έχει αναληφθεί για αλλαγή του καθεστώτος των ημικρατικών οργανισμών. "Σύμφωνα με την παράγραφο 3.6 του μνημονίου, προνοείται μια νέα τάξη πραγμάτων ώστε αυτοί οι οργανισμοί να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί" και εξήγησε ότι πρέπει να ισχύσει κάτι ανάλογο που έπραξε το κράτος, δηλαδή αποκοπές επιδομάτων, περικοπές μισθών κλπ., αφήνοντας να εννοηθεί ότι πιθανότατα θα έρθει κύμα περικοπών. "Αυτές οι πρόνοιες για την επίτευξη της ανταγωνιστικότητας είναι συμφωνημένες, άρα δεν μπορούν να αλλάξουν".

 

 

Το πιο ακριβό γινάτι στην παγκόσμια Ιστορία

 

Ο Βάσος Σιαρλή, λίγο πριν παραδώσει το υπουργείο Οικονομικών, επέλεξε συνειδητά να τοποθετηθεί και για τα αίτια της οικονομικής κρίσης, αποδίδοντάς τα με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο στον κάκιστο τρόπο διαχείρισης του ζητήματος του κουρέματος των ελληνικών ομολόγων από τον τέως Πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια, καθώς και στη δημοσιονομική απειθαρχία.

 

Σε μια αποκαλυπτική συνέντευξή του στον Χρύσανθο Τσουρούλλη, στον τηλεοπτικό σταθμό Σίγμα, ο Βάσος Σιαρλή επιβεβαίωσε τα όσα υποστηρίζει εδώ και μήνες ο πρώην διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Αθανάσιος Ορφανίδης, ότι η κύρια αιτία της δεινής οικονομικής θέσης στην οποία βρίσκεται η κυπριακή οικονομία οφείλεται στην πολιτική απόφαση για κούρεμα του ελληνικού χρέους. Ο Σιαρλή, λίγο πριν φύγει από το υπουργείο Οικονομικών, επιβεβαίωσε αυτό που πολλάκις έχουμε γράψει σε αυτή την εφημερίδα: "Η κυβέρνηση, τότε, δεν είχε αντιληφθεί τι υπέγραφε, για αυτό και αποδέχθηκαν κάτι τέτοιο, χωρίς να πάρουμε ούτε ανταλλάγματα".

 

Σχολιάζοντας στο ΡΙΚ τις δηλώσεις Σιαρλή, ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ είπε πως "εκ των υστέρων γινόμαστε όλοι σοφότεροι" και ότι τότε κανείς δεν προειδοποίησε ή συμβούλευσε τον Πρόεδρο για κάτι διαφορετικό. Υπενθυμίζεται ότι ο Πρόεδρος Χριστόφιας ήταν ο μόνος που είχε την ατζέντα και τα έγγραφα που θα απασχολούσαν το Συμβούλιο στη συνεδρία κατά την οποία αποφασίστηκε το κούρεμα. Ούτε καν ο τότε υπουργός Οικονομικών Κίκης Καζαμίας είχε γνώση τού τι θα συζητείτο. Σύμφωνα με τα πρακτικά ενημέρωσης που έκανε ο πρώην διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Αθανάσιος Ορφανίδης, σε κλειστή συνεδρία της επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, ενώ όλοι οι άλλοι αρχηγοί κρατών συνοδεύονταν από οικονομικά επιτελεία και ήταν σε επαφή με τις κεντρικές τράπεζες των χωρών τους, ο Πρόεδρος της Κύπρου πήγε και υπέγραψε στα τυφλά την απομείωση του ελληνικού χρέους.

 

"Θα σας πω με μεγάλη μου λύπη ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν ζήτησε την άποψή μου για καμιά από τις θέσεις που πήρε σε αυτό το θέμα, ενώ επανειλημμένα είχα ζητήσει και συνάντηση μαζί του, και είχα διαμηνύσει και μέσω του υπουργού Οικονομικών, στον οποίο ανέφερα τις θέσεις μου, ότι ήμουν στη διάθεσή του για να τους δώσω συμβουλή. Όμως, ο Πρόεδρος επέλεξε να μην ζητήσει καμιάν άποψη από την Κεντρική Τράπεζα όταν μας αντιπροσώπευσε σε αυτές τις συναντήσεις κορυφής".

 

Ο Αθανάσιος Ορφανίδης είπε στην ίδια συνεδρία ότι συζήτησε ορισμένα από αυτά τα θέματα με τον Κίκη Καζαμία. "Πριν από τη Σύνοδο, ο ίδιος (ο Κίκης Καζαμίας) δεν είχε τα έγγραφα τα οποία θα συζητούνταν στη συνάντηση κορυφής και μάλιστα μου είχε ζητήσει να μιλήσουμε περαιτέρω, μπορώ να σας πω ότι του είχα ζητήσει ότι εάν έβρισκε τα έγγραφα να μου τα στείλει, έτσι ώστε να μπορέσω να συμβουλεύσω τουλάχιστον τον υπουργό Οικονομικών για να διαμηνύσει κάτι στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά δυστυχώς δεν κατάφερε να μου στείλει τα έγγραφα για να μπορέσω να δώσω συγκεκριμένη άποψη για εκείνη την κρίσιμη συνεδρία της 26ης Οκτωβρίου". Η μαρτυρία αυτή, η οποία δημοσιοποιήθηκε εδώ και μήνες, δεν αμφισβητήθηκε ποτέ από τον Κίκη Καζαμία.

 

Μιλώντας για το ίδιο ζήτημα στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ, ο Βάσος Σιαρλή είπε πως η Κύπρος θα μπορούσε να ζητήσει ανταλλάγματα, όπως για παράδειγμα η απευθείας χρηματοδότηση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών της Κύπρου από τον ESM. Αυτή είναι σήμερα και η θέση του ΑΚΕΛ, όμως έπρεπε να ζητηθεί τότε, όταν η ΕΕ επειγόταν να σώσει την Ελλάδα. Όταν τέθηκε για πρώτη φορά στη δημόσια συζήτηση το ζήτημα του κουρέματος, λέχθηκε από την κυβέρνηση ότι δεν μπορούσε να αρνηθεί την αλληλεγγύη προς την Ελλάδα. Σήμερα, οι πάντες στην Κύπρο διαβεβαιώνουν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι δεν πρόκειται να αποδεχτούν κούρεμα του κυπριακού χρέους. Αφού δεν το δέχονται για την Κύπρο, τότε γιατί το αποδέχτηκαν για την Ελλάδα;

 

Την απάντηση την έδωσε με τον πιο σοκαριστικό τρόπο ο Βάσος Σιαρλή: "Η κυβέρνηση δεν ήξερε τι υπόγραφε". Από όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες διαφαίνεται ότι ο Χριστόφιας πήγε σε μια πολύ σημαντική σύνοδο του Συμβουλίου της ΕΕ απροετοίμαστος. Ο υπουργός Οικονομικών δεν είχε καμιά ενημέρωση, δεν είχε καν τα έγγραφα, και ο κεντρικός τραπεζίτης ήταν στο stop list του Προεδρικού και στα τυφλά υπέγραψε την απομείωση του ελληνικού χρέους, επιβαρύνοντας τον Κύπριο φορολογούμενο με 4,8 δισ. ευρώ ή 25% του ΑΕΠ της χώρας. Τόσα στοίχισε στην εθνική οικονομία η άγνοια και το γινάτι του τέως Προέδρου.

Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

02/03/2013