Μακαριος Δρουσιώτης

Ανακοινώθηκαν την περασμένη Τετάρτη τα ονόματα των εταιρειών που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για τον τρίτο γύρο αδειοδότησης για τη διεξαγωγή ερευνών σε τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ. Ενδιαφέρον εκδήλωσαν εταιρείες από τις ΗΠΑ, την Ιταλία, τη Γαλλία, τη Νορβηγία, τη Σκωτία και το Κατάρ, καθώς και από το γειτονικό Ισραήλ. Το κοινό χαρακτηριστικό όλων των εταιρειών είναι ότι προέρχονται από κράτη μέλη του ΝΑΤΟ ή έχουν συμμαχική σχέση με τις ΗΠΑ (Ισραήλ, Κατάρ).

 

Τα αποτελέσματα του τρίτου γύρου διέψευσαν -για ακόμη μια φορά- τις εξαγγελίες του προσκείμενου προς τη Μόσχα κυπριακού Τύπου περί ρωσικής συμμετοχής στην κυπριακή ΑΟΖ. Το ρωσικό ενδιαφέρον εντάσσεται πάντοτε στις «διαχρονικές θέσεις αρχής» της Μόσχας στο Κυπριακό και προβάλλεται σαν απόδειξη της συμπαράστασης της Ρωσίας στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κύπρου. Μόνο που τα γεγονότα αποδεικνύουν ότι το ενδιαφέρον αυτό είναι μόνο επικοινωνιακό.

 

Μόλις στις 3 Μαρτίου 2016 ο πρέσβης της Ρωσικής Ομοσπονδίας Στανισλάβ Οσάτσι, σε δηλώσεις του στο ΡΙΚ, μίλησε για ρωσικό ενδιαφέρον στον τρίτο γύρο αδειοδότησης. Ο Οσάτσι είπε ότι στους προηγούμενους γύρους δεν υπήρξε ρωσικό ενδιαφέρον γιατί τα κοιτάσματα στην κυπριακή ΑΟΖ ήταν πολύ μικρά, όμως τώρα τα πράγματα είχαν αλλάξει. Την επομένη των δηλώσεων Οσάτσι, ο «Φιλελεύθερος» εξήγησε το γιατί: «Η οριοθέτηση των δυνατοτήτων συνεργασίας στο τρίγωνο Κύπρου, Ελλάδας, Βουλγαρίας», έπειτα από την επίσκεψη του Αναστασιάδη στη Σόφια, ήταν το γεγονός που άλλαξε τα δεδομένα.

 

Σύμφωνα με τον «Φιλελεύθερο» το «άνοιγμα με τη Βουλγαρία αποτελεί το κερασάκι στην τούρτα για τη Ρωσία, που παρακολουθεί από κοντά όλες τις εξελίξεις και τη στενή συνεργασία μεταξύ Κύπρου – Αιγύπτου αλλά και στο τρίγωνο Κύπρου, Ελλάδας Αιγύπτου, αφού η Ρωσία είναι γνωστό ότι αποδίδει εδώ και πολλές δεκαετίες σημαντικό ρόλο στην Αίγυπτο».

 

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Φιλελεύθερου», ο Οσάτσι ετοίμασε σημείωμα προς τη Μόσχα και «έχει επισημάνει στα κρατικά κέντρα αποφάσεων της Ρωσίας ότι μεταξύ άλλων υπάρχουν και δυνατότητες συνεργασίας ακόμα και μέσω κρατικών δομών με κοινοπραξίες, όπως με την ΕΥΚ ή τη ΔΕΦΑ». Πέραν του σημειώματος προς τη Μόσχα, ο Οσάτσι, «τις τελευταίες ημέρες έχει διέλθει από σειρά βολιδοσκοπήσεων σε κρατικές υπηρεσίες, με την κυβερνητική πλευρά να δείχνει ανοικτές πόρτες για τις διαδικασίες που αναμένονται για τον Γ΄ γύρο αδειοδότησης».

 

Παρά την κινητικότητα αυτή, η Ρωσία ήταν ξανά απούσα από τη διαδικασία, παρά τις πρόσφατες προτροπές του προέδρου της ΕΔΕΚ Μαρίνου Σιζόπουλου «να δώσουμε οικόπεδα σε ρωσικές εταιρείες» και του Γ. Λιλλήκα να ενισχύσουμε τη στρατηγική συνεργασία με τη Ρωσία ενάντια στο ΝΑΤΟ και στις ΗΠΑ.

 

Κατά κανόνα, κάθε φορά που εγείρεται από κόμματα και ΜΜΕ με θετική προδιάθεση προς τη Μόσχα ζήτημα ενεργειακής συνεργασίας, το αίτημα εντάσσεται σε μεγαλεπήβολα γεωπολιτικά σχέδια για τη δημιουργία συμμαχίας κατά της Τουρκίας. Η γεωπολιτική πραγματικότητα υποδεικνύει ότι ο στρατηγικός εταίρος της Ρωσίας είναι η Τουρκία διότι είναι μεγάλη και σημαντική χώρα. Η Μόσχα διά της επιρροής που απέκτησε στην κυπριακή κοινωνία συντηρεί αυτή την προσδοκία για να καθυστερήσει τη λύση του Κυπριακού. Εν πολλοίς η Μόσχα χρησιμοποιεί την Κύπρο για να υποσκάπτει τη σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, υπέρ των δικών της συμφερόντων.

 

Το «Ναύαρχος Κουζνετσόφ»

Το 2009 ο ρωσικός στόλος βγήκε για πρώτη φορά από τη Μαύρη Θάλασσα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και κατευθύνθηκε προς την Ανατολική Μεσόγειο. Προορισμός του στόλου ήταν βέβαια η Συρία, που αποτελεί παραδοσιακό στρατηγικό σύμμαχο της Ρωσίας στη Μεσόγειο. Μέρος του στόλου ήταν και το αεροπλανοφόρο «Ναύαρχος Κουζνετσόφ», το οποίο, σύμφωνα με τα ελληνικά ΜΜΕ, θα ελλιμενιζόταν και στον Πειραιά. Η κάθοδος του στόλου -προγραμματισμένη μήνες προηγουμένως- συνέπεσε με ένταση στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας στο Καστελόριζο για την υφαλοκρηπίδα. Έγραψε σχετικά το «Έθνος»: «Η εμφάνιση της ρώσικης ‘Αρκούδας’ στο Αιγαίο έπειτα από δεκαετίες δεν ήταν ‘κεραυνός εν αιθρία’. Η έλευση του ρωσικού αεροπλανοφόρου ‘Κουζνετσόφ’ νοτίως του Καστελόριζου είχε προγραμματιστεί παρασκηνιακά μεταξύ Αθήνας – Μόσχας – Λευκωσίας και κυρίαρχο στόχο έχει να αποστείλει μήνυμα προς την Άγκυρα αλλά και το ΝΑΤΟ ότι η Ρωσία παραμένει στενός φίλος και σύμμαχος της Ελλάδας και της Κύπρου».

 

Τελικά, ο ρωσικός στόλος αντί να πάει στον Πειραιά, πραγματοποίησε ασκήσεις επικοινωνίας και έρευνας-διάσωσης με το τουρκικό ναυτικό, μεταξύ Ρόδου και Κρήτης, στο πλαίσιο της άσκησης TURRUSS-2009. Ακολούθως φιλοξενήθηκε στην τουρκική ναυτική βάση Ακζάς-Καραγκάτς, στο Αιγαίο. Το ΡΙΚ και οι εφημερίδες που πανηγύριζαν για την κάθοδο της αρκούδας δεν έγραψαν τίποτα για την κατάληξή της. Μόνο ένας blogger έγραψε ένα απελπισμένο σχόλιο: «Ο Ρώσος διοικητής του στόλου ψάρεψε τη συναγρίδα στο ελληνικό Αιγαίο και την έφαγε με τους Τούρκους στο κατάστρωμα του ‘Κουζνετσόφ'».

 

Στα τέλη του 2011 το αεροπλανοφόρο «Ναύαρχος Κουζνετσόφ» προετοιμαζόταν για άλλη μια αποστολή στη Μεσόγειο, λόγω των εξελίξεων στη Συρία. Ο «Φιλελεύθερος» συνέδεσε την κάθοδο του ρωσικού αεροπλανοφόρου με την προκήρυξη δεύτερου γύρου αδειοδότησης στην κυπριακή ΑΟΖ και προανάγγειλε συμμετοχή της Gazprom στον δεύτερο γύρο. «Όπως μεταδίδεται από τη Μόσχα, ο ρωσικός κολοσσός εξέφρασε ετοιμότητα να ξεκινήσει γεωλογικές έρευνες για την εξεύρεση κοιτασμάτων φυσικού αερίου». Η Ρωσία, σύμφωνα με τον «Φιλελεύθερο», υποσχέθηκε «ότι μπορεί να αναλάβει αμέσως δράση, τουλάχιστον σε δύο οικόπεδα στην ΑΟΖ της Κύπρου».

 

Η εφημερίδα συνέδεσε το ρωσικό «ενδιαφέρον» με τα «γεωστρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου» και έδωσε πληροφορίες για τον κατάπλουν του «Κουζνετσόφ»: «Πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται η ρωσική αρμάδα να ελλιμενιστεί σε κυπριακό λιμάνι για να ενισχύσει το αίσθημα ασφάλειας στην Κύπρο λόγω της εν εξελίξει διαδικασίας εξόρυξης υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κύπρου»!

 

Η «Σημερινή» προχώρησε ακόμη περισσότερο γράφοντας ότι υπήρξε συμφωνία με την Gazprom και ότι «ο κύριος λόγος της άφιξης τον ερχόμενο μήνα αεροπλανοφόρου και μοίρας μάχης του ρωσικού πολεμικού ναυτικού», ήταν η δήθεν συμφωνία για τα δύο «οικόπεδα», όπως λένε στην Κύπρο τα ερευνητικά τεμάχια. Τελικά η Gazprom, αντί συμμετοχής στην κυπριακή ΑΟΖ, ανακοίνωσε ανανέωση και επέκταση της ενεργειακής συνεργασίας της με την Τουρκία.

 

Η οικονομική κρίση

Το επόμενο επεισόδιο ήταν η κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας, το 2013, όταν σύσσωμη η πολιτική ηγεσία ήταν πρόθυμη να τα δώσει όλα στη Ρωσία, έναντι ενός δανείου που θα μας απάλλασσε από την τρόικα. Ευτυχώς η Μόσχα δεν ανταποκρίθηκε για διάφορους λόγους, περιλαμβανομένης και της σχέσης της με την Τουρκία. Αναφερόμενος στην προσφορά που έγινε από την Κύπρο ο τότε Πρόεδρος της Ρωσίας Μεντβιέντεφ, είπε: «Κατ’ αρχάς δεν κατανοώ πλήρως πόσο αξίζουν και έπειτα καταλαβαίνουμε ότι υπάρχουν κάποια προβλήματα από την τουρκική πλευρά». Πιο κυνικός ήταν ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας Αλεξάντερ Νόβακ, ο οποίος επισκέφθηκε τότε την Τουρκία: «Υπάρχουν κάποια δύσκολα θέματα σε ό,τι αφορά τα ύδατα γύρω από την Κύπρο, εμείς δεν θα διακινδυνεύσουμε τις σχέσεις μας με την Τουρκική Δημοκρατία αφού η συνεργασία μας μετρά χρόνια».

 

Τον Φεβρουάριο του 2014 μάς ήρθε και πάλι για επίσκεψη ο «Ναύαρχος Κουζνετσόφ». Η επίσκεψη -όπως και τις άλλες φορές- ήταν προγραμματισμένη μήνες πριν, όμως συνέπεσε με την παρενόχληση νορβηγικού ερευνητικού σκάφους στην ΑΟΖ της Κύπρου από τουρκική φρεγάτα. Η εφημερίδα «Φιλελεύθερος», που έχει πάντα τις περισσότερες πληροφορίες για τις στρατιωτικές κινήσεις των Ρώσων, διασυνέδεσε αμέσως τα δύο γεγονότα, σ’ ένα ρεπορτάζ χωρίς κανένα απολύτως στοιχείο που να τεκμηριώνει τη σχέση τους, υπό τον πηχυαίο τίτλο: «Η Τουρκία φρεγάτα, η Ρωσία αεροπλανοφόρο»!

 

Τον Οκτώβριο του 2014 υπήρξε η κρίση με την κάθοδο του «Μπαρμπαρός» που οδήγησε στη διακοπή των συνομιλιών για το Κυπριακό. Η Ρωσία, που λόγω της κρίσης στη Συρία έχει πλέον έντονη και διαρκή παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, δέσμευσε την ίδια περίοδο θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Κύπρου για ασκήσεις του πολεμικού ναυτικού.

 

Ο «Φιλελεύθερος» εξασφάλισε ξανά την πληροφορία για τη ρωσική άσκηση και τη συνέδεσε με τις κινήσεις του «Μπαρμπαρός», υπό τον πηχυαίο τίτλο «Ρωσικές ασκήσεις με ρουκέτες δίπλα από το Μπαρμπαρός». Ο πλοίαρχος του ναυτικού Κωνσταντίνος Φυτιρής δήλωσε στο ΚΥΠΕ ότι η παρουσία του ρωσικού πολεμικού ναυτικού δεν είχε καμία σχέση με την ΑΟΖ της Κύπρου. Διευκρίνισε επίσης ότι η άσκηση δεν θα ήταν κοντά στο τουρκικό «Μπαρμπαρός», το οποίο «είναι βόρεια έξω από την περιοχή τη δική μας κοντά στην Τουρκία προς το παρόν».

 

Παρά τις διευκρινίσεις, τα ΜΜΕ -προεξάρχοντος του κρατικού ΡΙΚ- συνέχιζαν να διασπείρουν τη ρωσική προπαγάνδα και πρόβαλαν τη ρωσική άσκηση ως να ήταν απάντηση στις έρευνες του «Μπαρμπαρός», ενώ αγνόησαν παντελώς τον πραγματικό λόγο, που ήταν οι εξελίξεις στη Συρία. Για το ζήτημα αυτό ρωτήθηκε ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν από Τούρκο δημοσιογράφο και απάντησε: «Δεν ξέρω ποιος μίλησε και τι είπε γι’ αυτό το ζήτημα. Ξέρω όμως πως ούτε το ρωσικό κράτος, ούτε το υπουργείο Ενέργειας είναι αναμεμειγμένα σε έργα φυσικού αερίου στην Κύπρο. Εναπόκειται στις ιδιωτικές εταιρείες να ασχοληθούν με μια τέτοια διαδικασία, αν υπάρχει. Πρέπει όμως να ξέρουν ότι θα είναι δική τους η ευθύνη να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε κρίση και τους κινδύνους που υπάρχουν εκεί».

 

Διαχρονικός πατριωτισμός

Παρά τις συνεχείς διαψεύσεις των προσδοκιών και την ηλίου φαεινότερη διαπίστωση ότι η προτεραιότητα της Ρωσίας είναι η Τουρκία, έντυπα και κόμματα με «πατριωτικό μανδύα» χρησιμοποιούν το εθνικό θέμα σαν πειραματόζωο της ρωσικής πολιτικής. Αν αυτό γινόταν μια φορά θα μπορούσε να ήταν λάθος εκτίμηση ή ελλιπής κρίση. Αν γινόταν δύο φορές θα μπορούσε να θεωρηθεί αφέλεια ή ευσεβής πόθος. Όταν όμως γίνεται συστηματικά δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο από οργανωμένη προπαγάνδα. Κι αυτή η ιστορία δεν είναι σημερινή, ούτε του περασμένου χρόνου, ούτε της προηγούμενης δεκαετίας, αλλά κρατάει μισό αιώνα.

 

Γράφει ο «Φιλελεύθερος» τον Οκτώβριο του 1964: «Η αγγλική συνωμοσία παραμένει αμετάβλητη. Οι ιμπεριαλιστές επιμένουν σε μια λύση του ΝΑΤΟ, αποκλείουν την Ένωση, ζητούν βάσεις για τη στάθμευση τουρκικών στρατευμάτων. Σοβιετικά πολεμικά πλοία, εξοπλισμένα με πυραύλους έχουν αποπλεύσει για τη Μεσόγειο για να αποκρούσουν οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της Κύπρου. Οι Σοβιετικοί αλεξιπτωτιστές είναι έτοιμοι για άμεση δράση»…

Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

23/11/2020