Μεγάλη αρετή το γνώθι σαυτόν…
«Δεν μοιάζεις με γραφικό όταν δεν ενδιαφέρεσαι να λύσεις ένα πρόβλημα που απειλεί την ύπαρξή σου, να διεκδικείς ρόλο στην επίλυση των προβλημάτων των γειτόνων σου;»
Σε παλαιότερες δηλώσεις του ο Νίκος Χριστοδουλίδης ομολόγησε ότι στο Κραν Μοντανά «ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία των διαπραγματεύσεων που φτάσαμε τόσο κοντά σε λύση του Κυπριακού». Και ο τότε συνεργάτης του, διαπραγματευτής Ανδρέας Μαυρογιάννης, είπε ότι «φτάσαμε μια τρίχα πριν από τη λύση». Φαντάζομαι ότι και οι δύο ήξεραν τι έλεγαν.
Από το Κραν Μοντανά πέρασαν οκτώ χρόνια. Είναι η μακροβιότερη περίοδος στασιμότητας στην ιστορία των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού. Σε αυτά τα οκτώ χρόνια ο κ. Χριστοδουλίδης διετέλεσε τα πέντε υπουργός Εξωτερικών και για δυόμισι χρόνια είναι o πρόεδρος της Δημοκρατίας. Από τη μια τρίχα πριν από τη λύση το 2017 βρισκόμαστε το 2025 μια ανάσα πριν από τη διχοτόμηση. Μια ανάσα πριν από την οριστική τουρκοποίηση της κατεχόμενης Κύπρου. Για την υπόλοιπη μισή «το δε μέλλον άδηλον», είχε προφητεύσει το 2016 – για λάθος λόγους - ο κ. Τάσος Τζιωνής.
Το 40% της επικράτειας της χώρας μας κατέχεται από το μεγαλύτερο στρατό της Ευρώπης. Αυτό που μας χωρίζει με τα κατεχόμενα είναι η Γραμμή Κατάπαυσης του Πυρός και όχι αναγνωρισμένα και απαραβίαστα σύνορα. Τεχνικά βρισκόμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση. Με τον ΟΗΕ σε παρακμή δεν είναι εξασφαλισμένη τη συνέχιση της παρουσίας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ η οποία προσφέρει ένα αίσθημα ασφάλειας. Τριγύρω μας συμβαίνουν τεκτονικές γεωπολιτικές εξελίξεις και κανένας δεν είναι σε θέση να προβλέψει τι μέρα θα ξημερώσει αύριο. Οποιαδήποτε στιγμή αυτή η ξεχασμένη προσωρινότητα, το στάτους κβο, μπορεί να εξελιχθεί σε κρίση και θα βρεθούμε ξανά μόνοι, όπως και το 1974, να σπαράζουμε επί των ερειπίων. «Κανένας δεν θα πολεμήσει για τον άλλον σε αυτή την ταραγμένη περιοχή», είπε πρόσφατα ο Νετανιάχου, για όσους τρέφουν ψευδαισθήσεις ότι έχουμε ισχυρούς συμμάχους.
Ασφάλεια μπορεί να υπάρξει μόνο όταν αποχωρήσει ο τουρκικός στρατός και όλο το νησί καταστεί ευρωπαϊκό έδαφος. Στο Κραν Μοντανά η Τουρκία συζητούσε την ταχεία αποχώρηση των στρατευμάτων, εκτός από μια δύναμη 650 αντρών, και ήταν εφικτή η ολική αποχώρηση σε μεταγενέστερο στάδιο. Έγινε επίσης αποδεκτή η κατάργηση του μονομερώς δικαιώματος επέμβασης. Στο εδαφικό ο Ακκιντζί υιοθέτησε τον χάρτη του Σχεδίου Ανάν. Και το σημαντικότερο θα εφαρμοζόταν από την πρώτη μέρα το ευρωπαϊκό κεκτημένο σε όλο το νησί. Αν δεν ήταν έτσι τα πράγματα, δεν θα ήμασταν μια ανάσα πριν από την λύση, όπως επιβεβαίωσε ο κ. Χριστοδουλίδης.
Εάν ο τότε πρόεδρος δεν λιποτακτούσε, σήμερα θα ζούσαμε σε μια άλλη Κύπρο. Περιουσίες δισεκατομμυρίων θα επιστρέφονταν στους ιδιοκτήτες τους, η χώρα θα γινόταν πρακτικά μεγαλύτερη, η οικονομική δραστηριότητα θα απογειωνόταν, θα είχαμε λύσεις για το νερό, τον ηλεκτρισμό, την ενέργεια, και πάνω από όλα ΑΣΦΑΛΕΙΑ, διότι ΟΛΗ η επικράτεια θα ήταν Ευρώπη. Τώρα η μισή χώρα είναι ντε φάκτο Ανατολία και η άλλη μισή υπό ομηρία. Όλα τα μεγάλα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουμε σήμερα οφείλονται στο άλυτο Κυπριακό.
Δεν φτάνει που σηκώθηκε και έφυγε, δελέασε και την Τουρκία με υπόσχεση για δύο κράτη, αλλά μετά τις εκλογές, για να τον διευκολύνει στο αφήγημά του. Πρόσφερε στο πιάτο τη μισή μας πατρίδα στην Τουρκία για να νέμεται την άλλη μισή, μαζί με το υπόλοιπο το διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας. Η Τουρκία σήκωσε τον αμανέ των δύο κρατών χωρίς να ενοχλείται κανένας, διότι οι πάντες ξέρουν από που ξεκίνησε αυτή η ιστορία. Τα Ηνωμένα Έθνη αφαίρεσαν τη ΔΔΟ από το λεξιλόγιο τους χωρίς να διαμαρτυρηθεί κανένας, ούτε καν εμείς. Όλος ο κόσμος πλέον καταλαβαίνει ότι δεν μας ενδιαφέρει η ομοσπονδιακή λύση, ότι προτιμούμε την υφιστάμενη κατάσταση. Τα υπόλοιπα θα τα αναλάβει ο χρόνος που είναι απρόσωπος, προς δικαίωση του Μιχάλη Δούντα: «Να αφεθεί η υπόθεση να εκφυλιστεί, ώστε να καταλήξουμε σε χρονίζουσα de facto διχοτόμηση». Εδώ βρισκόμαστε, στη de facto διχοτόμηση.
Μετά το Κραν Μοντανά η Τουρκία δεν αισθάνεται καμιά πίεση. Εξ ου και πέρασαν οκτώ χρόνια χωρίς καμιά εξέλιξη. Η νέα αρχιτεκτονική άμυνας της Ευρώπης θα μπορούσε να ήταν ένα νέο Ελσίνκι, για σύζευξη των ευρωπαϊκών φιλοδοξιών της Τουρκίας με την επίλυση του Κυπριακού. Δεν μας ενδιαφέρει η λύση και δεν μπορεί να γίνει ένας γάμος με το ζόρι. Οι σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ θα προχωρούν αναλόγως των εκατέρωθεν συμφερόντων, χωρίς εμάς.
Σε μια εποχή που οι πύραυλοι μπαίνουν από τα παράθυρα, τα drones και η τεχνητή νοημοσύνη άλλαξαν τις τακτικές των πολέμων, αγοράσαμε μερικά ελικόπτερα και μαζεύτηκαν στην Πάφο από τον Κουλία μέχρι τον Χάρη Γεωργιάδη, και ένας παπάς με θυμιατό για να τα υποδειχτούν με αγιασμό, αποκαλώντας αυτή την κατασπατάληση του δημόσιου πλούτου αποτρεπτική δύναμη.
Η μόνη πραγματική αποτρεπτική δύναμη ήταν η ένταξη της Κύπρου ολόκληρης σ’ ένα ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας που μόνο στο πλαίσιο μιας λύσης είναι εφικτό. Όμως το κατεστημένο του Κυπριακού δεν θέλει να διαταράξει το φέουδο που διαχειρίζεται στη μισή Κύπρο, αφήνοντας το άλλο μισό έρμαιο της τουρκικής μαφίας, στους Ρώσους που μετακόμισαν στο βορρά και στους Ισραηλίτες που αγοράζουν αβέρτα στο βορρά και στο νότο
Σε ένα μήνα θα γίνει άλλη μια διάσκεψη για το Κυπριακό για να επιβεβαιωθεί εκείνο που όλοι σιωπηρά αναγνωρίζουν, ημών περιλαμβανομένων, ότι η επιλογή μας είναι να μείνουν τα πράγματα ως έχουν, κι όσο αντέξουν. Αν αντέξουν... Αν δεν ήταν επιλογή μας η υφιστάμενη κατάσταση, αν οι διακηρύξεις του Προέδρου ότι το στάτους κβο δεν είναι βιώσιμο και εγκυμονεί κινδύνους, θα εφάρμοζε πολιτικές υπονόμευσης και όχι ενίσχυσης του. Θα όργωνε την Ευρώπη και θα μιλούσε για το όραμα του για μια Κύπρο ολόκληρη εντός της ΕΕ. Κάνει προεκλογική για το 2028.
Ο πρόεδρος μας περιοδεύει στη μια μετά την άλλη τις χώρες της Ευρώπης ενόψει της κυπριακής προεδρίας του 2026. Δεν είναι υποκριτικό να απορρίπτεις την πολιτική ισότητα της τουρκοκυπριακής κοινότητας, που είναι ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος επανένωσης της χώρας σου, και να σχεδιάζεις πως θα κυβερνήσεις μια Ευρώπη των 500 εκατομμυρίων, εσύ το μισό και κάτι εκατομμύριο, ως ίσος προς ίσο; Δεν είναι θράσος να αυτοπροσδιορίζεσαι ως πυλώνας σταθερότητας ενώ είσαι σαν την καλαμιά στον κάμπο; Δεν μοιάζεις με γραφικό όταν δεν ενδιαφέρεσαι να λύσεις ένα πρόβλημα που απειλεί την ύπαρξή σου, να διεκδικείς ρόλο στην επίλυση των προβλημάτων των γειτόνων σου;
Μεγάλη αρετή το γνώθι σαυτόν…
Μακάριος Δρουσιώτης
21/06/2025