• Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2024

Στήλες | Γεύση από Λευκωσία

«Πάσα αντίσταση έχει εκλείψει»

15 ΙΟΥΛΙΟΥ 2002, ώρα 8 και 20 το πρωί. Τους κανονικούς ρυθμούς της ζωής διαταράσσει ο ήχος από τις σειρήνες της Πολιτικής Αμυνας. Είναι η στιγμή που 28 χρόνια πριν εκδηλώθηκε το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, που έφερε τον τουρκικό στρατό στην Κύπρο. Οι πληγές ακόμη ανοιχτές. Στον Πενταδάκτυλο είναι λαξευμένη στο βράχο η τουρκική ημισέληνος κι από κάτω το σύνθημα του τουρκικού εθνικισμού: «Τι ευτυχία να είσαι Τούρκος». Οι μνήμες γυρίζουν στο 1974 και στις παγερές ανακοινώσεις του πραξικοπηματικού καθεστώτος: «Πάσα αντίσταση έχει εκλείψει. Η Εθνική Φρουρά είναι κυρία της καταστάσεως. Ο Μακάριος είναι νεκρός...». Και μετά τα στρατιωτικά εμβατήρια. Από τότε το κρατικό ραδιόφωνο έπαψε να μεταδίδει εμβατήρια κατά τις εθνικές επετείους. Ο ήχος της στρατιωτικής μουσικής ήταν τόσο προκλητικός, που δεν τον άντεχε κανένα αυτί στην Κύπρο.

 

ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΠΟΣΟΥΣ έχει αναστατώσει ο ήχος της σειρήνας την περασμένη Δευτέρα το πρωί. Ούτε πόσο προκλητικός εξακολουθεί να είναι σήμερα ο ήχος των εμβατηρίων. Σίγουρα, όμως, όσοι βίωσαν το 1974 δεν μπορεί να μην έχουν ανακαλέσει στη μνήμη τους σκηνές από τις τραγικές εκείνες μέρες. Τότε που το ένα τρίτο του πληθυσμού, κυνηγημένο από τον Αττίλα, βρήκε καταφύγια στα αντίσκηνα, σε τρώγλες, κάτω από γέφυρες κι οπουδήποτε αλλού μπορούσε να βρει μια στέγη για να προστατευτεί από τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού. Τότε, που η Κύπρος έχασε το 40% της γης, το 70% της βιομηχανίας και της παραγωγής και το 80% της τουριστικής υποδομής.

 

ΚΙ ΟΜΩΣ, ο κόσμος αυτός, ο κόσμος της Κύπρου, βρήκε τις δυνάμεις και ξεκίνησε από την αρχή. Το εργατικό δυναμικό μετανάστευσε στις αραβικές χώρες, στέλνοντας πίσω στο νησί το πρώτο συνάλλαγμα. Η τουριστική βιομηχανία οικοδομήθηκε ξανά και οι πρόσφυγες στεγάστηκαν αξιοπρεπώς. Στο νησί συντελέστηκε αυτό που η διεθνής κοινότητα αποκάλεσε «οικονομικό θαύμα» και οι Κύπριοι κέρδισαν με το σπαθί τους μια ισότιμη θέση στην Ε.Ε.

 

ΩΣΤΟΣΟ, κάνοντας κανείς μια αναδρομή στα 28 χρόνια που πέρασαν από τότε που η Κύπρος έφτασε στο χείλος της ολοκληρωτικής καταστροφής, θα πρέπει να επισημάνει πως η πρόοδος που έχει επιτευχθεί στους δημοκρατικούς θεσμούς είναι αντιστρόφως ανάλογη με αυτή της οικονομίας. Οι συνθήκες που επικρατούσαν τότε στο νησί, αλλά κυρίως οι εξωγενείς παράγοντες, δεν επέτρεψαν την απονομή δικαιοσύνης και την κάθαρση της κοινωνίας. Ομως, οι πρωταίτιοι της προδοσίας αυτοαπομονώθηκαν. Οι πλείστοι αποσύρθηκαν από τη δημόσια ζωή. Αλλοι διέφυγαν στην Αθήνα μέχρι να καταλαγιάσουν τα πνεύματα κι όσοι είχαν ένοχες τις συνειδήσεις μετανάστευσαν σε μακρινές ηπείρους, για να βρίσκονται όσο πιο μακριά γίνεται από τον τόπο του εγκλήματος...

 

ΤΟΤΕ, κανένας δεν το πίστευε πως σε μια περίοδο μικρότερη των 30 χρόνων και με τις πληγές ακόμη ανοιχτές η Ιστορία θα αντιστρεφόταν. Τότε, οι πραξικοπηματίες μπήκαν στο προεδρικό μέγαρο με τα τανκς, σήμερα μπαίνουν με τη γραβάτα. Σήμερα, οι άνθρωποι της ΕΟΚΑ Β αισθάνονται ότι αποτελούν τη δικαιωμένη τάξη. Ελέγχουν την πλειονότητα των ΜΜΕ και την Παιδεία και έχουν διαμορφώσει μια νεολαία, που πραγματικά δεν είναι σε θέση να ξεχωρίσει το πραξικόπημα από την τουρκική εισβολή. Το κρατικό τηλεοπτικό ίδρυμα, που κάποτε πέταξε τα καρούλια με τα στρατιωτικά εμβατήρια στα σκουπίδια διότι η κοινωνία δεν άντεχε να τα ακούει, έγινε σήμερα το φερέφωνο των λεγόμενων αγωνιστών. Και τη Δευτέρα, 15 Ιουλίου 2002, την επέτειο του εγκλήματος, φιλοξενούσε σε εκπομπή του έναν πραξικοπηματία -που σήμερα είναι βουλευτής- ο οποίος λίγο-πολύ υποστήριζε πως στις 15 Ιουλίου 1974 δεν έγινε πραξικόπημα, αλλά επανάσταση... Τι κρίμα!


Μακάριος Δρουσιώτης

Ελευθεροτυπία

17/07/2002