Μακαριος Δρουσιώτης

Σε άρθρο του το οποίο φιλοξένησαν όλες οι εφημερίδες ο τέως Πρόεδρος κ. Αναστασιάδης καταγράφει την «ιστορική αλήθεια» για τους λόγους κατάρρευσης της διάσκεψης στο Κραν Μοντανά. Κατά πρώτον την «ιστορική αλήθεια» θα την καταγράψει ο ιστορικός του μέλλοντος με ψυχραιμία και απόσταση από τα γεγονότα και όχι ένας πρωταγωνιστής ο οποίος πασκίζει να διασώσει την υστεροφημία του.

 

Ο κ. Αναστασιάδης, κάνοντας αποσπασματικές αναφορές και παρερμηνεύοντας τα έγγραφα, ισχυρίζεται ότι η Τουρκία δεν αποδέχτηκε ποτέ την κατάργηση των εγγυήσεων, παρά μόνο ήθελε να αλλάξει το όνομα της Συνθήκης και να διατηρήσει τα επεμβατικά της δικαιώματα.

 

Η πραγματικότητα, όπως προκύπτει μέσα από τη συνολική αξιολόγηση των εγγράφων, είναι ότι η Τουρκία αποδέχτηκε την κατάργηση των επεμβατικών δικαιωμάτων υπό την προϋπόθεση ότι θα υπήρχε συμφωνία και στις υπόλοιπες πτυχές. Επίσης, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας είπε στο γενικό γραμματέα ότι δεν μπορούσε ο ίδιος να προτείνει κατάργηση του δικαιώματος επέμβασης, αλλά θα το αποδεχόταν εάν προερχόταν από τα Ηνωμένα Έθνη.

 

Η Συνθήκη Εγγυήσεων θα αντικαθίστατο από τη Συνθήκη Εφαρμογής, που θα ήταν ένας μηχανισμός εφαρμογής της λύσης.  Ο γενικός γραμματέας κατέθεσε ένα Non Paper που περιέγραφε τη δομή αυτού του μηχανισμού. Η Τουρκία θα συμμετείχε σε αυτόν ως ένα μέλος μιας Επιτροπής αποτελούμενης από οκτώ άτομα, χωρίς καμιά εκτελεστική εξουσία και σε καμιά περίπτωση δεν θα είχε δικαίωμα επέμβασης. (Ολόκληρο το κείμενο δημοσιεύεται πιο κάτω).

 

 

Ο Αναστασιάδης, με τη βοήθεια του κ. Κοτζιά, αμφισβητούσε τις διαβεβαιώσεις του γενικού γραμματέα και τον μηχανισμό εφαρμογής που είχε προτείνει, τον οποίο ερμήνευσε ως Συνθήκη Εγγυήσεων με άλλο όνομα. Στη θέση αυτή επιμένει μέχρι και σήμερα.

 

 

Ο γενικός γραμματέας απάντησε στις αιτιάσεις των Αναστασιάδη – Κοτζιά. Γράφει στα συνοπτικά πρακτικά των Ηνωμένων Εθνών:

 

«Ο Γενικός Γραμματέας παρενέβη λέγοντας ότι, αυτό που μπορούσε να βεβαιώσει προσωπικά ήταν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να αποδεχθεί τον τερματισμό του δικαιώματος επέμβασης στο πλαίσιο μιας διευθέτησης όπου όλα τα απαραίτητα στοιχεία μιας συμφωνίας θα ήταν στη θέση τους. Ο κ. Αναστασιάδης επέμεινε ότι η Ελλάδα και η Ελληνοκυπριακή αντιπροσωπεία είχαν υποβάλει τις προτάσεις τους και ρώτησε τον κ. Τσαβούσογλου γιατί η Τουρκία δεν παρουσίασε την πρότασή της. Ο κ. Τσαβούσογλου είπε ότι ο Γενικός Γραμματέας «μόλις το είπε» αλλά, δυστυχώς, ο κ. Κοτζιάς και ο κ. Αναστασιάδης δεν το πίστεψαν. Ο κ. Αναστασιάδης επέμεινε ότι δεν καταλαβαίνει τι προτείνει η Τουρκία, καθώς υπάρχουν τόσες πολλές ασάφειες.

 

Επιστρέφοντας στο ανεπίσημο έγγραφό του, ο Γενικός Γραμματέας επέστησε την προσοχή των αντιπροσωπειών σε τρία ειδικότερα στοιχεία: - τον κεντρικό ρόλο που ανατίθεται στον Γενικό Γραμματέα, ii) τον περιεκτικό χαρακτήρα του μηχανισμού που δεν αφήνει αμφισημίες· και (iii) το γεγονός ότι η Τουρκία, η Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είχαν καμία εκτελεστική εξουσία. Σε αυτή τη βάση, δεν πίστευε ότι ο προτεινόμενος μηχανισμός θα μπορούσε να γίνει κατανοητός ως «Συνθήκη Εγγύησης σε όλα εκτός από το όνομα». Στην πρόταση του κ. Αναστασιάδη ότι η πρόταση ήταν «διφορούμενη», ο Γενικός Γραμματέας απάντησε ότι «δεν ήταν διφορούμενη. Θα μπορούσε να απορριφθεί, αλλά δεν ήταν διφορούμενη».

 

Πρόσθετα, ο γενικός γραμματέας πρότεινε να διευρυνθεί η διάσκεψη με τη συμμετοχή των Πρωθυπουργών για να συζητήσουν την πτυχή της αποχώρησης των στρατευμάτων. Ο Αναστασιάδης δεν δεχόταν και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας επικοινώνησε μαζί του τηλεφωνικά και τον παρακάλεσε να δεχτεί. Ο Αναστασιάδης φέρεται να του απάντησε «Εσύ στο χωριό σου κι εγώ στο δικό μου».

 

Ο Αναστασιάδης έφυγε από τη διάσκεψη και επέστρεψε κοινοτάρχης στο χωριό του αντί διεθνής ηγέτης σε μια ενωμένη χώρα. Μετά το ναυάγιο ασφαλώς και ο Τσαβούσοβλου είπε όλα όσα του αποδίδει ο Αναστασιάδης ότι δεν αποδέχτηκε κατάργηση των εγγυήσεων. Ουδέποτε η Τουρκία θα παραδεχόταν κάτι τέτοιο χωρίς να υπάρχει ολοκληρωμένη συμφωνία.  Υπάρχει ακόμη ένας λόγος που ο Τσαβούσογλου σκλήρανε τη θέση του. Ήταν η πρόταση που του έκανε ο κ. Αναστασιάδης, παραμονές της βασικής διαπραγμάτευσης, να τον αφήσουν απερίσπαστο να πάει σε εκλογές και ακολούθως να συζητήσουν λύση δύο κρατών. Ήταν τότε που κάλεσε δημόσια την Τουρκία να περιορίσει τις έρευνες της για υδρογονάνθρακες στην ΑΟΖ του ψευδοκράτους.

 

Όταν ο Αναστασιάδης κέρδισε τις εκλογές, στην αποχαιρετιστήρια συνάντηση που είχε με τον Ιωάννη Κασουλίδη, ο τελευταίος του είπε να αναλάβει ξανά πρωτοβουλία για το Κυπριακό για να απαντήσει «παραιτάτε με με το Κυπριακό, η Λεμεσός πετά». Ο κ. Αναστασιάδης ξεκίνησε παρασκηνιακή εκστρατεία για δύο κράτη, υπονόμευσε τον Ακιντζί και διευκόλυνε την Άγκυρα να επιβάλει τον Τατάρ, για να ακολουθήσει ένα αδιέξοδο οκτώ χρόνων, όπου τη διχοτόμηση την επιβάλλει μέρα με τη μέρα η ζωή, χωρίς να πάρουμε πίσω ούτε μια σπιθαμή γη.

 

Ένα ερώτημα που χρίζει απάντησης είναι γιατί η Τουρκία εμφανίστηκε διαλλακτική. Διότι έχει να κερδίσει από μια συμφωνημένη λύση στο Κυπριακό, ενώ πληρώνει τίμημα από τη μη λύση. Αυτό οφείλεται στην ένταξη όλης της Κύπρου στην ΕΕ. Το 2004 το κίνητρο ήταν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ. Το 2017 ήταν η διεύρυνση της συνεργασίας με την ΕΕ και οι υδρογονάνθρακες. Σήμερα είναι όλα τα άλλα συν το υπό διαμόρφωση νέο αμυντικό δόγμα της Ευρώπης.

 

Η πικρή αλήθεια είναι ότι η Κύπρος χάνει τη μια ευκαιρία μετά την άλλη για μια ευρωπαϊκή λύση και οι ηγέτες της πασκίζουν να κρατήσουν την Τουρκία στην Κύπρο, διασώζοντας τάχα την Κυπριακή Δημοκρατία. Εκείνο που διασώζουν είναι την παχιά αγελάδα, την οποία αρμέγει το διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας εις βάρος των συμφερόντων των Κυπρίων, στο βορρά και στο νότο.

Μακάριος Δρουσιώτης

14/04/2025