Τάκης Χατζηδημητρίου
Τρέφουμε για την άμυνα επικίνδυνες ψευδαισθήσεις
Για ορισμένους ο Τάκης Χατζηδημητρίου εκφράζει σήμερα την αριστερή τάση του Σ.Κ. ΕΔΕΚ. Η στροφή του προέδρου της Επιτροπής Άμυνας της Βουλής σε πιο προοδευτικές απόψεις δεν είναι βεβαίως πρόσφατη. Από τότε που κέρδισε τις εκλογές ο Κληρίδης, ο Τάκης Χατζηδημητρίου εκφράζει με τρόπο έντονο θέσεις και αντιλήψεις που ρέπουν περισσότερο προς την Αριστερά παρά στη Δεξιά. Στη συνέντευξη που ακολουθεί κρίνει με αυστηρότητα την κυβέρνηση και εκφράζει με τόλμη τις θέσεις του για το ρόλο της ΕΔΕΚ στις ερχόμενες εκλογές. Βλέπει το θέμα της συνεργασίας με το ΑΚΕΛ ως θέμα υψίστης σημασίας για το μέλλον του τόπου, αλλά και ως ζήτημα ζωής και θανάτου για το κόμμα του.
Θα γίνει επιτέλους η ΕΔΕΚ κόμμα εξουσίας;
Ο κόσμος της ΕΔΕΚ έχει έναν και μοναδικό στόχο σ’ αυτές τις εκλογές. Την πραγματοποίηση συνεργασιών για την απομάκρυνση του Κληρίδη από την εξουσία.
Γιατί σας ενοχλεί τόσο πολύ η προεδρία Κληρίδη;
Αυτή τη στιγμή ο Κληρίδης αντιπροσωπεύει ό,τι πιο ακραίο έχει εκδηλωθεί στην Κύπρο από το γριβισμό μέχρι την αποκατάσταση των 62 την εκπροσώπηση των μεγάλων συμφερόντων την προσπάθεια περιορισμού των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Η εντύπωση που υπάρχει είναι ότι η ΕΔΕΚ, σε ό,τι αφορά το εθνικό και κυρίως την άμυνα, βρίσκεται πιο κοντά στις θέσεις του ΔΗΣΥ παρά του ΑΚΕΛ.
Δεν πιστεύω ότι οι θέσεις της ΕΔΕΚ είναι πιο κοντά στις θέσεις της κυβέρνησης στο θέμα της άμυνας, διότι φοβάμαι ότι η κυβέρνηση κάνει πολλή δημαγωγία σε βαθμό που εκθέτει σε κίνδυνο την ίδια την άμυνα, αλλά και την οικονομία του τόπου, πάνω στην οποία στηρίζεται η άμυνα.
Πάντως η άμυνα θα είναι στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας σ’ αυτές τις εκλογές.
Είναι πεποίθηση μου ότι θα πρέπει να υπάρξει συνεννόηση στο εθνικό, αλλά ειδικά στο θέμα της άμυνας μεταξύ όλων των πολιτικών χώρων. Δεν πρέπει το εθνικό θέμα και η άμυνα να γίνουν αντικείμενο κομματικής εκμετάλλευσης στην προεκλογική περίοδο.
Γιατί φοβάστε την αντιπαράθεση σε αυτά τα δύο θέματα;
Δεν φοβάμαι την αντιπαράθεση και το διάλογο, αλλά το γεγονός ότι οι φωνές της λογικής και της μετριοπάθειας θα πληγούν προς όφελος εξτρεμιστικών καταστάσεων, που δεν ξέρω αν θα τους αντέξει ο τόπος. Ήδη βλέπω να δημιουργούνται κάποιες τάσεις εξαιρετικά επικίνδυνες.
Για παράδειγμα;
Ο υπερτονισμός της αμυντικής προσπάθειας, η πολλή διαφήμιση και ο πολύς λόγος που γίνεται, έχει δημιουργήσει μέσα σε κάποιους κύκλους ένα κλίμα ψευδαισθήσεων γύρω από τη συσχέτιση δυνάμεων μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας. Καλλιεργούμε επικίνδυνες ψευδαισθήσεις που δεν ξέρω σε τι περιπέτειες μπορεί να οδηγήσουν. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που μας πιστεύουν ότι μπορούμε να αρχίσουμε έναν απελευθερωτικό πόλεμο.
Δεν νομίζω αυτοί που μιλούν για πολεμική επιλογή να είναι πάρα πολλοί.
Είναι όμως αρκετοί για να προκαλέσουν ένα μεγάλο κακό. Εξάλλου και στο παρελθόν δοκιμάσαμε να κάνουμε πολιτική με τις ψευδαισθήσεις και τους ψευδοπατριωτισμούς και είδαμε τα αποτελέσματα. Ούτε και τότε ήταν πολλοί οι εκφραστές αυτής της πολιτικής.
Είναι όμως επιτυχία του Κληρίδη η αμυντική πολιτική;
Κάθε άλλο. Η κυβέρνηση κρημνοβατεί στο θέμα της άμυνας. Έχουν αντιληφθεί ότι υπάρχει ευαισθησία στον πληθυσμό και την εκμεταλλεύονται για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης. Στην ουσία, όμως, με τις δηλώσεις και τις ενέργειες τους έχουν υποσκάψει το θέμα της άμυνας.
Πώς;
Οι διάφορες δηλώσεις και οι αντιφάσεις του προέδρου στο θέμα της άμυνας έχουν υποσκάψει την έννοια της αμυντικής πολιτικής. Η υπόθεση των πυραύλων εξελίσσεται σε μπούμεραγκ εις βάρος μας. Επικρατεί η αντίληψη ότι το θύμα δεν είναι πια η Κύπρος αλλά η Τουρκία που αντιμετωπίζει κινδύνους από την Κύπρο.
Η αγορά των πυραύλων δεν ήταν σημαντική κίνηση για να περάσει απαρατήρητη;
Δόθηκε μια εσφαλμένη και διογκωμένη εικόνα στο θέμα των πυραύλων. Γράφτηκαν και μεταδόθηκαν εξωφρενικά πράγματα. Στην πραγματικότητα τίποτα δεν αλλάζει στο ισοζύγιο δυνάμεων. Το μόνο που επιτυγχάνεται είναι η ενίσχυση της αμυντικής μας θωράκισης που αυξάνει το κόστος της Τουρκίας σε περίπτωση που θα μας επιτεθεί.
Για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους, υπήρξατε υπέρμαχος της ενίσχυσης της άμυνας και τώρα διαπιστώνουμε μια υπαναχώρηση.
Όχι δεν συμβαίνει αυτό. Εξακολουθώ να είμαι υπέρμαχος της αμυντικής θωράκισης και θα εργαστώ με όλες μου τις δυνάμεις για να στηρίξω την αμυντική προσπάθεια και τη στρατιωτική συνεργασία Ελλάδος-Κύπρου στο πλαίσιο του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. Πάντοτε όμως τόνιζα ότι το νόημα και το μήνυμα της άμυνας είναι η απάντηση στην κατοχή, και η αύξηση του κόστους σε περίπτωση νέας τουρκικής επιδρομής. Αλίμονο όμως αν δεν έχει κανείς επίγνωση των δεδομένων.
Μα και η κυβέρνηση αυτά λέει.
Αυτά είναι που λέει, αλλά διαφορετικά είναι τα μηνύματα που στέλνει. Για παράδειγμα στο θέμα του Δόγματος αλλά και των πυραύλων ειδικά, παρά τις υποδείξεις μας, δεν υπήρξε καμιά προσπάθεια διεθνούς διαφώτισης και επεξήγησης της θέσης μας. Η άμυνα χρειάζεται χρόνο, υπευθυνότητα και αυτοσυγκράτηση.
Και λίγα λόγια.
Ναι και λίγα λόγια. Η πολυλογία και οι αποκαλύψεις για την άμυνα είναι ένα θέμα στο οποίο είναι μπλεγμένοι όλοι, από την πολιτική ηγεσία μέχρι τον Τύπο. Αρχής γενομένης βεβαίως από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος δεν κρατεί το στόμα του κλειστό. Ο πρόεδρος θα έπρεπε να είχε εκφραστεί με μεγαλύτερη υπευθυνότητα στις εξαγγελίες εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Ένα ξεκαθάρισμα της θέσης σας για το Δόγμα, μετά τα όσα έχετε πει θα είναι χρήσιμο.
Η στρατιωτική συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου είναι επιβεβλημένη και ενισχύει και τα δύο μέτωπα. Θα πρέπει όμως να γίνεται με σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Σας διαβεβαιώ ότι οι εκτιμήσεις που υπάρχουν και μέσα στο ίδιο το ελληνικό υπουργείο Εθνικής Άμυνας, είναι ότι ο ρόλος αυτής της συνεργασίας είναι αποτρεπτικός.
Πάντως η κυβέρνηση αισθάνεται ότι με τον τρόπο που χειρίστηκε το θέμα των εξοπλισμών ο πρόεδρος Κληρίδης ανακίνησε το διεθνές ενδιαφέρον στο Κυπριακό.
Κάθε άλλο μάλλον το αντίθετο θα συμβεί. Όλη λένε ότι η χρονιά που διανύουμε είναι κρίσιμη και αναμένεται πως θα υπάρξει εμπλοκή του διεθνούς παράγοντα. Όμως με όλους τους τελευταίους χειρισμούς φαίνεται μια υπαναχώρηση. Φοβούμαι ότι ο διεθνής παράγοντας έχει διαγνώσει ότι όλα όσα γίνονται στην Κύπρο αυτή τη στιγμή, γύρω από το εθνικό θέμα και γύρω από τα εξοπλιστικά προγράμματα έχουν εμπλακεί μέσα στον προεκλογικό πυρετό.
Και για όλους αυτούς τους λόγους αισθάνεστε ως ΕΔΕΚ ότι ο κ. Κληρίδης θα πρέπει πάση θυσία να απομακρυνθεί από την εξουσία;
Η μεγάλη πλειοψηφία όσων μίλησαν στην πρόσφατη συνεδρία της Κεντρικής Επιτροπής της ΕΔΕΚ ήταν υπέρ της συνεργασίας των αντιπολιτευομένων κομμάτων με έναν κοινό υποψήφιο.
Το μήνυμα που πέρασε προς τα έξω είναι πως αυτός θα πρέπει να είναι ο κ. Λυσσαρίδης.
Ανάμεσα στα ονόματα που θα συζητηθούν είναι και αυτό του κ. Λυσσαρίδη. Η υποψηφιότητα Λυσσαρίδη όμως δεν μπαίνει ούτε ως όρος ούτε ως τελεσίγραφο.
Εάν μπει στο μέλλον;
Ο καθένας τότε θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του και το κόμμα να πάρει τις δικές του αποφάσεις, γνωρίζοντας ότι οποιαδήποτε απόφαση ληφθεί θα έχει επιπτώσεις στις πολιτικές εξελίξεις στον τόπο μας, αλλά και στο καθαυτό μέλλον της ΕΔΕΚ.
Βλέπετε την ΕΔΕΚ να έχει μέλλον μόνο με την προοπτική εξουσίας;
Μέλλον και προοπτική στην ΕΔΕΚ θα υπάρχει μόνο στο βαθμό που θα συμβάλει στη δημιουργία ενός μετώπου για πολιτική αλλαγή και επιτυχία μιας νέας διακυβέρνησης που θα οδηγήσει σε ανάπλαση τον τόπο. Έχουμε φθάσει σε αδιέξοδο σε όλους τους τομείς. Τα συμπτώματα της διαφθοράς, της σήψης και της αποσύνθεσης είναι αισθητά. Πρέπει πάση θυσία να υπάρξει συνεννόηση με το ΑΚΕΛ και τις άλλες δυνάμεις της αντιπολίτευσης για τη σύμπηξη ενός μετώπου που θα έχει προοπτική να κερδίσει τις εκλογές.
Είναι εύκολη η προσπάθεια αυτή;
Εάν εργαστούμε με σοβαρότητα και υπευθυνότητα και δεν αρχίσουμε τη συνθηματολογία πάνω σε θέσεις που θα καθιστούν αδύνατη τη συνεννόηση, δεν θα φθάσουμε πουθενά. Θα πρέπει να εργαστούμε με επιμονή προς την κατεύθυνση της συνεννόησης για την ανεύρεση ενός σημείου συνάντησης.
Αυτό προϋποθέτει συμβιβασμούς.
Αναμφισβήτητα προϋποθέτει συμβιβασμούς, τους οποίους θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να κάνουμε. Όχι, όμως, μόνο εμείς, αλλά και οι υπόλοιποι πολιτικοί χώροι της αντιπολίτευσης.
Ένας συμβιβασμός από πλευράς ΕΔΕΚ ενδεχομένως να είναι και η απόσυρση της υποψηφιότητας Λυσσαρίδη.
Το ζητούμενο στην αντίληψη όλων, υποθέτω και του κ. Λυσσαρίδη, είναι η συνεργασία για την αλλαγή της σημερινής κατάστασης. Θα δυσκολέψει τη συνεργασία το ενδεχόμενο κάποιας μη πειστικής υποψηφιότητας.
Δεν είναι πειστική η υποψηφιότητα Λυσσαρίδη;
Δεν λέω κάτι τέτοιο. Η υποψηφιότητα Λυσσαρίδη θα συζητηθεί μαζί με τις άλλες στις διαβουλεύσεις που θα γίνουν για εξεύρεση κοινώς αποδεχτού και εκλέξιμου υποψηφίου.
Η συνεργασία σας με το ΔΗΚΟ στις τελευταίες εκλογές δεν σας έχει διδάξει τίποτε;
Μας έχει διδάξει πως οι συνεργασίες κομμάτων πρέπει να γίνονται στη βάση ενός έντιμου διαλόγου που θα αποδώσει ένα πρόγραμμα, το οποίο θα συνεχίσει να υπάρχει, είτε κερδίσουμε, είτε χάσουμε τις εκλογές.
Αυτό δεν έχει συμβεί στην περίπτωση της συνεργασίας με το ΔΗΚΟ;
Ήταν ατυχής η συνεργασία με το ΔΗΚΟ. Γι’ αυτό δεν ευθύνεται ο κ. Πασχαλίδης, ο οποίος τελικά ήταν το μεγαλύτερο θύμα της υπόθεσης. Την ευθύνη τη φέρει το ΔΗΚΟ που μετεκυλήσθη προς τη δεξιά. Εάν το κόμμα αυτό επαναλάβει το ίδιο πείραμα, τότε δεν θα μιλάμε για δυνάμεις του Κέντρου, αλλά της δεξιάς.
Μακάριος Δρουσιώτης
Φιλελεύθερος
09/02/1997