Μακαριος Δρουσιώτης

O δημοσιογράφος του RAI3 Giulio Valesini σε συνέντευξή του με τον νομικό εκπρόσωπο του China FM της Ιταλίας του αποσπά την πληροφορία ότι ο Αλέξανδρος Ρήγας ήταν ο διευθυντής του σταθμού.

 

 

Οι ανησυχίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι η ανεξέλεγκτη παραχώρηση υπηκοοτήτων απειλούσε την ασφάλεια της ΕΕ δεν ήταν άνευ λόγου. Το σχέδιο πολιτογραφήσεων ήταν πύλη διείσδυσης και δραστηριοποίησης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης στελεχών αυταρχικών καθεστώτων, όπως της Ρωσίας και της Κίνας. Το ιταλικό κρατικό κανάλι RAI3 ερεύνησε την υπόθεση πολιτογράφησης ενός Κινέζου επενδυτή, του Lai Liang, ο οποίος φαίνεται να ενεργούσε για λογαριασμό της κινεζικής κυβέρνησης.[1] Ο Lai Liang πολιτογραφήθηκε Κύπριος μέσω του ΚΕΠ και ακολούθως, με μια τυπική διαδικασία, άλλαξε το όνομά του στο ελληνικό Αλέξανδρος Ρήγας, ενώ διατήρησε και το διαβατήριο της χώρας του με το κινεζικό όνομα. Ο Lai Liang ή Αλέξανδρος Ρήγας είχε κι ένα τρίτο όνομα, Richard Liang, με το οποίο δραστηριοποιείτο στον Καναδά!

 

Ο Lai Liang ήταν διευθυντής της κυπριακής εταιρείας S.K.S EUSTARS INVESTMENT LTD. Πίσω από την κυπριακή εταιρεία βρισκόταν μια καναδική εταιρική οντότητα συνδεδεμένη με τον Richard Liang, που ήταν το ίδιο πρόσωπο με τον Lai Liang και τον Αλέξανδρο Ρήγα. Η κυπριακή εταιρεία ήταν ο μοναδικός μέτοχος της ιταλικής εταιρείας International Radio & Media, η οποία ήταν ιδιοκτήτρια του ραδιοφωνικού σταθμού China FM στην Ιταλία, ενώ ήταν συνδεδεμένη και με έναν ραδιοφωνικό σταθμό στην Ισπανία.

 

Τον Ιανουάριο του 2020 ο Lai Liang παραιτήθηκε από διευθυντής της International Radio & Media και τον αντικατέστησε ο ίδιος ως Αλέξανδρος Ρήγας. Ως λόγος της παραίτησης αναφέρθηκαν τα πολλά ταξίδια που πραγματοποιούσε ο Lai Liang. Οι Ιταλοί δημοσιογράφοι που ερευνούσαν το ιδιοκτησιακό καθεστώς του China FM διαπίστωσαν ότι ο Lai Liang και ο διάδοχός του στην εταιρεία Αλέξανδρος Ρήγας γεννήθηκαν την ίδια μέρα και είχαν την ίδια διεύθυνση στην Κύπρο. 

 

Ο Cataldo Ciccolella, δημοσιογράφος του RΑΙ3 ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα, είπε ότι το συμπέρασμα που έβγαινε από τη δημοσιογραφική έρευνα ήταν πως η Κύπρος αποτελούσε το παραθυράκι για τα σχέδια του Πεκίνου στην Ευρώπη. Εξήγησε πως η κινεζική κυβέρνηση «θέλει να ελέγχει τους Κινέζους της διασποράς σε όλη την Ευρώπη» και ότι «η Κύπρος προσφερόταν ώστε να αποτελέσει εφαλτήριο για την υλοποίηση του σχεδίου, λόγω του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος».[2]

 

Ο Τζιανγκαετάνο Μπελάβια, Ιταλός εμπειρογνώμονας σε θέματα ξεπλύματος χρήματος, μιλώντας στην ιταλική τηλεόραση σχολίασε: «Τέτοια περίπλοκη δομή, ιδιαίτερα με εταιρείες offshore μέσω Κύπρου που καταλήγουν στον Ειρηνικό Ωκεανό, στο Βανκούβερ, έχει δημιουργηθεί για να μην είναι ξεκάθαρο ποιος βρίσκεται από πίσω. Και πιθανότατα η κινεζική κυβέρνηση έχει αποφασίσει να υλοποιηθεί αυτή η επιχείρηση, αλλά χωρίς να φαίνεται».

 

Η περίπτωση του Lai Liang, ο οποίος με 2,5 εκατομμύρια επένδυση έγινε Κύπριος, έκρυψε την κινεζική του ταυτότητα και αξιοποίησε τα προνόμια του Ευρωπαίου πολίτη για να προωθήσει τις πολιτικές ξένου κράτους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποδεικνύει ότι το ΚΕΠ είχε πράγματι αξιοποιηθεί από το καθεστώς της Κίνας ως δούρειος ίππος εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

Άλλη μια χαρακτηριστική περίπτωση αφορά την πολιτογράφηση Ρώσων πολιτών προσκείμενων στο καθεστώς του Πούτιν, μέσω της ρωσικής τράπεζας RCB, η οποία λειτουργούσε τότε στην Κύπρο. Η RCB ήταν από τις πρώτες οικονομικές οντότητες που έκαναν χρήση του επενδυτικού προγράμματος μόλις θεσπίστηκε, το 2008. Συνολικά οκτώ διευθυντικά στελέχη της RCB εξασφάλισαν κυπριακά διαβατήρια την περίοδο από το 2008 μέχρι το 2011, ενώ άλλα 24 στελέχη ή και πελάτες της RCB πολιτογραφήθηκαν από το 2013 μέχρι το 2019 μέσω του ΚΕΠ.[3]

 

Τα πρώτα σχέδια πολιτογράφησης προέβλεπαν καταθέσεις μέχρι 10 εκατομμύρια λίρες (18 εκατομμύρια ευρώ). Τα χρήματα αυτά έπρεπε να μεταφερθούν από το εξωτερικό και να επενδυθούν στην Κύπρο. Η RCB έδινε μια βεβαίωση ότι ο αιτητής είχε κατατεθειμένο στην τράπεζα το ποσό των 10 εκατομμυρίων λιρών ακριβώς. Τις βεβαιώσεις τις υπέγραφαν εκ μέρους της τράπεζας οι ενδιαφερόμενοι μεταξύ τους, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν ότι υπήρχαν πράγματι προσωπικές καταθέσεις. Η Επιτροπή Νικολάτου, ύστερα από μελέτη των δηλωμένων εισοδημάτων των πολιτογραφηθέντων, εξέφρασε την υπόνοια ότι οι βεβαιώσεις που έδινε η RCB ήταν ψευδείς.[4]

 

Η RCB ήταν θυγατρική της κρατικών ρωσικών συμφερόντων τράπεζας VTB και χρησιμοποιείτο από το περιβάλλον του Πούτιν για παράνομη διακίνηση χρημάτων.[5] Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, η VTB τοποθετήθηκε στη λίστα των κυρώσεων που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση στη Ρωσία κατά οντοτήτων, ενώ μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υποχρέωσε την RCB να τερματίσει τις τραπεζικές δραστηριότητές της στην Κύπρο. Η πολιτογράφηση πολλών από τα στελέχη της RCB είχε προηγηθεί των πιο πάνω γεγονότων. Ωστόσο, σύμφωνα με το πόρισμα της Επιτροπής Νικολάτου, «έπρεπε να προβληματίσει το Υπουργείο Εσωτερικών η πρακτική να πολιτογραφούνται άτομα προσκείμενα σε ξένες κυβερνήσεις που διορίζονται σε σημαντικές θέσεις κρατικών οργανισμών».[6]

 

Με αφορμή την πολιτογράφηση στελεχών της RCB, η Επιτροπή Νικολάτου επεσήμανε ότι η ιδιότητα του επενδυτή για ένα πολιτικά εκτεθειμένο άτομο θα έπρεπε να τυγχάνει διαφορετικής αντιμετώπισης και να εξετάζεται με τη δέουσα επιμέλεια. Τέτοιες ευαισθησίες δεν υπήρχαν στην Κύπρο, ειδικά όταν επρόκειτο για ρωσικά συμφέροντα. Τουναντίον, Κύπριοι που ήταν πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα κατείχαν θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο της RCB, όπως ο πρώην γενικός εισαγγελέας Πέτρος Κληρίδης, η πρώην υπουργός Εξωτερικών Ερατώ Μαρκουλή και ο πρώην γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών Σώτος Ζακχαίος. Ο τελευταίος, ενώ ήταν εκτελεστικός διευθυντής της RCB, διορίστηκε από τον πρόεδρο Αναστασιάδη ειδικός απεσταλμένος του για τις σχέσεις της Κύπρου με τη Ρωσία. Ο Ζακχαίος είχε στενή συνεργασία και επικοινωνία με τον Αναστασιάδη, και ήταν σε θέση να διεκδικεί την ικανοποίηση αιτημάτων της RCB με το επιχείρημα ότι η Ρωσία ήταν φίλη και σύμμαχος χώρα.

 

Η λειτουργός του Υπουργείου Εσωτερικών Χριστίνα Καούλλα, η οποία διεκπεραίωνε αιτήσεις πολιτογράφησης, κατέθεσε στην Επιτροπή Νικολάτου ότι ο Σώτος Ζακχαίος ήταν εκείνος που είχε προωθήσει όλες τις αιτήσεις που προέρχονταν από την RCB.[7] Το 2018, όταν υπουργός Εσωτερικών ήταν ο Κωνσταντίνος Πετρίδης, ο Ζακχαίος έκανε αίτηση για την πολιτογράφηση της Alina Solovyeva, συζύγου του αντιπροέδρου της VTB Yuriy Soloviev. Ο Πετρίδης δεν ενέκρινε την πολιτογράφηση, διότι η VTB βρισκόταν στη λίστα των κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω της προσάρτησης της Κριμαίας. Μετά την απόρριψη της αίτησης, ο Ζακχαίος τηλεφωνούσε στην Καούλλα και πίεζε για αναθεώρηση της απόφασης απόρριψης. Όταν το αίτημά του δεν ικανοποιήθηκε, επισκέφθηκε αυτοπροσώπως το Υπουργείο Εσωτερικών συνοδευόμενος από τον διευθύνοντα σύμβουλο της RCB Κιρίλ Ζιμαρίν, και ζήτησαν εξηγήσεις από τον Πετρίδη. «Ήταν ιδιαίτερα έντονοι, σε σημείο που έφτασε ο ένας εκ των δύο να με αποκαλέσει σχεδόν προδότη και ότι θα έβλαπτα τις σχέσεις μεταξύ της Κύπρου και της Ρωσίας», είπε.[8] Ο Ζακχαίος κατάγγειλε τον Πετρίδη στον πρόεδρο Αναστασιάδη.

 

Η περίπτωση της RCB είναι ενδεικτική του βαθμού διείσδυσης και επιρροής της Ρωσίας στο σύστημα εξουσίας στην Κύπρο. Η Κύπρος είχε σχέση εξάρτησης από τη Ρωσία, και μέρος αυτής της σχέσης ήταν ο χρηματισμός πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων. Διόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι το 50% των πολιτογραφήσεων μέσω του ΚΕΠ αφορούσαν Ρώσους. Ακόμη και μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, η Κύπρος έδινε στη ρωσική κυβέρνηση πληροφορίες για τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά της Ρωσίας.[9]

 

 

[1] Ολόκληρο το περιεχόμενο του ντοκιμαντέρ δημοσιεύεται στα ιταλικά στην ιστοσελίδα της RAI3. (https://www.rai.it/dl/doc/1643112500390_Radio%20Pechino%20-%20di%20Giulio%20Valesini%20e%20Cataldo%20Ciccolella.pdf)

[2] «Η απίστευτη ιστορία του Κινέζου Lai Liang που... βαφτίστηκε Αλέξανδρος Ρήγας μέσω του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος», Πολίτης, 30.1.2022.

[3] Έκθεση της Ερευνητικής Επιτροπής των Κατ’ εξαίρεση Πολιτογραφήσεων Αλλοδαπών Επενδυτών και Επιχειρηματιών, 7.6.2021, σ. 586.

[4] Όπ. π., σ. 587.

[5] “Revealed: the $2bn offshore trail that leads to Vladimir Putin”, The Guardian, 3.4.2016.

[6] Έκθεση της Ερευνητικής Επιτροπής των Κατ’ εξαίρεση Πολιτογραφήσεων Αλλοδαπών Επενδυτών και Επιχειρηματιών, 7.6.2021, σ. 585.

[7] Κατάθεση Χριστίνας Καούλλα στην Ερευνητική Επιτροπή, 8.12.2020.

[8] Κατάθεση του Κωνσταντίνου Πετρίδη στην Ερευνητική Επιτροπή, 24.11.2020.

[9] Μακάριος Δρουσιώτης,  Έγκλημα στο Κραν Μοντανά, σ. 106.

Μακάριος Δρουσιώτης

26/05/2023